Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1916, Blaðsíða 73
t'l hlýðni með hervaldi, en jafnframt sá keisari ekki
annað fært, en gefa út yíirlýsing 19. ágúst 1905 um
afnám einveldisins og stofnun löggjafarþings, er þeir
alla »duma« (dregið af norrænu: dómar), en afar-
skrykkjótt heflr gengið um störf og vald þings þessa,
SVo að kalla má, að einveldið standi enn óskert.
Hla heflr keisarinn reynst Finniendingum, brotið
u Þeim lög og landsréttindi hvað eftir annað. Svifti
ann þá löggjafarvaldi því, er þeir höfðu lengi notið,
n,eð »opnu bréfi« 15. febr. 1899 og setti einvalds-
stjórn í landinu 26. marz 1903. Finski herinn var
eystur upp og honum dreift innan um rússneska
erinn, rússnesk tunga sett sem lagamál og dóma,
s- frv. Sakir uppreisnanna i Rússlandi fengu Finn-
endingar aftur réttindi í okt. 1905, og ári síðar fengu
nrlar og konur kosningarrétt, en er rússneska þjóð
|n Var fullkúguð á ný, var Finnland enn svift rétt-
'ndum með rússnesku iagaboði frá 30. júní 1910 og
J113! þeirra lögð undir rússneskt vald. Sendir Finn-
and síðan fjóra þingmenn í »duma« og tvo í »ríkis-
faöiö« rússneska. Meðferðin á Finnlandi sýnir gerla,
nvað orðum keisarans er treystandi. Er því lítt að
Uróa, þótt skilaboð hans til Pólverja um frelsi og
rettindi að loknum ófriði hafi ekki verið tekin mjög
abyggileg, enda var þegar farið að draga úr þeim,
er Rússar hugðu sig örugga í styrjöldinni.
Kunnugt er það, að Nikulás keisari reit Vil-
I'jálmi Rýzkalandskeisara ástsamlegt bréf i það mund,
sem ófriðurinn hófst og hét á hann með fögrum
°rðum að stilla til friðar, en jafnframt hömuðust
flússar aö draga her að landamærum Þýzkalands og
°h' það þvi, að friðarumleitan strandaði.
Nikulás er kvæntur Alix, dóttur Lúðvígs stór-
hertoga af Hessen. Á rússnesku er hún nefnd Alex-
andra Feodorowna. Eiga þau fjórar dætur og einn
s°n: Alexej Nikolajovitsch ríkiserfingja.
(V)