Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags

Árgangur

Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1950, Blaðsíða 83

Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1950, Blaðsíða 83
úrulögmálum, og að það þyrfti engan æðri anda til að stjórna því, sem gerðist. Til þess að ráða bót á því öngþveiti, sem náttúru- vísindin voru komin í, þurfti því ekki eingöngu að finna nýjar leiðir út úr ógöngunum, heldur þurfti einnig að berjast við kirkjuvaldið og rótgróna hjá- trú, sem sprottið hafði upp af hinum villandi kenn- ingum Aristótelesar. Sá sem mest og bezt háði þessa baráttu var ítal- inn Galileó Galilei, sem uppi var í kringum 1600, og þó að hann komi ekki sérstaklega við sögu atóm- kenningarinnar, þá er hann þó sá, sem gerði frekari þróun hennar mögulega með því að gerbreyta hugs- unarhætti og afstöðu manna til náttúruvísindanna. Aðferð sú, sem Galilei notar við vísindaiðkanir sinar, stendur í skarpri mótsögn við það, sem áður þekktist. Fram til hans tíma hafði heilinn verið eina tækið, sem notað var við lausn vandamálanna, þar sem eingöngu skynsemin var spurð ráða, en Galilei leitar eftir svörum við viðfangsefnunum hjá náttúrunni sjálfri. í stað lauslegra athugana koma hjá honum nákvæmar mælingar, og þar sem þörf er á framkallar hann með tilraunum þau fyrirbrigði, sem hann óskar að mæla. Einkunnarorð hans hafa siðan verið leiðarstjarna í öllum náttúruvísindum, en þau eru: — „Mælið allt, sem mælanlegt er, og gerið það mælanlegt, sem ekki er það. —“ Galilei fór engan veginn varhluta af ofsóknum kirkjunnar. Gekk svo langt, að hann var á gamals aldri neyddur til þess að sverja, að kenningar sinar væru rangar, en engu að siður breiddust þær út, án þess að lcirkjan réði við, og kollvörpuðu áhrifavaldi því, sem kenning Aristótelesar hafði haft fram til þessa. Siðan atómkenningin var endurvakin, er nú að- eins liðin hálf önnur öld, en þróun hennar á þessu timabili hefur verið mjög ör og hefur fært okkur (81) 6
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags
https://timarit.is/publication/866

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.