Ægir - 01.11.2002, Page 45

45
F I S K I R A N N S Ó K N I R
Trjónukrabbi er þeirra minnst-
ur hann dregur nafn sitt af
trjónulaga skildinum, en lengd
hans getur mest orðið 10 cm.
Eins og hjá nærri öllum krabba-
tegundum er hængurinn stærri
en hrygnan og getur þyngd hans
farið upp í 350 grömm, en
hrygnan mælist að meðaltali 100-
120 grömm. Hrygnurnar verða
sjaldan stærri en 5-6 cm.
Trjónukrabbinn algengastur
krabbategunda við Ísland
Útbreiðslusvæði trjónukrabba er
mjög stórt eða allt frá Svalbarða
og Barentshafi að Karahafi í
norðri, suður um alla Evrópu að
Frakklandi, við Bretlandseyjar,
Færeyjar og Ísland. Einnig er
hann við Ameríku og Grænland.
Trjónukrabbinn finnst á ýmis-
konar botni t.d. á hörðum, sendn-
um, grýttum og linum allt niður
á 360 metra dýpi. Hann er al-
gengastur allra krabba við strend-
ur Íslands og er aðallega inni á
flóum og fjörðum og mest frá
fjöruborði niður á 50 metra dýpi.
Kynþroski krabbans er mismun-
andi eftir útbreiðslusvæðum og
hefur því áhrif á hrygningu og
viðkomu. Tíminn sem hrygnan
ber eggin er einnig breytilegur en
mökun fer fram á vorin eða
snemma sumars og geymir
hrygnan sæðið í þar til gerðu
hólfi neðan á höfuðbolnum fram
að hrygningu ári síðar. Við
hrygningu í maí/júní ná svo egg-
in að frjógvast og límir þá hrygn-
an þau við halafæturna þar sem
þau eru í nokkurs konar pössun.
Þegar eggin hafa þroskast og
dafnað myndast lirfur sem klekj-
ast út vorið eftir og finnast þær í
dýrasvifinu í maímánuði og fram
í júní.
Meðan á þessu sviflæga stigi
stendur ganga lirfurnar í gegnum
ákveðin skelskipti sem enda með
því að þær taka á sig lögun full-
orðinna dýra og setjast á botninn.
Á öðru ári er skjaldarlengd ungu
trjónukrabbanna 10-20 mm og
þriggja til fjögurra ára eru þeir
orðnir kynþroska.
Tilraunaveiðar í fimm ár
Nýting trjónukrabba gæti hugs-
anlega orðið nokkur og á árunum
1983-1988 fóru fram tilrauna-
veiðar með sérhönnuðum gildrum
á vegum Hafrannsóknastofnunar-
innar við Vestur-, Norður- og
Austurland. Þá fengust allgóðar
upplýsingar um útbreiðslu hans
hér við land ásamt ýmsu sem
varðar líffræði og lífshætti. Í þess-
um tilraunaveiðum fengust allt
að 20-30 kg af trjónukrabba í
hverja gildru eftir um það bil 15-
20 klst. legutíma. Lágt verð hefur
gert það að verkum að menn hafa
síður freistast til vinnslu á hon-
um, sem þó hefur verið reynt hér
á landi með misjöfnum árangri.
Vinnsla gæti hugsanlega numið
nokkrum þúsundum tonna á ári.
Bestu veiðisvæðin hér við land
eru Faxaflói, Breiðafjörður, Vest-
firðir og Húnaflói.
Aukinn áhugi á nýtingu
gaddakrabbans
Gaddakrabbi ( Lithodes maja) er
algengur í öllu Norður-Atlants-
hafi. Hann finnst allt norður til
Murmansk í Rússlandi, við Vest-
ur-Svalbarða, suður með strönd
Noregs, í Norðursjó og kringum
Nýtanlegir krabbateg-
undir við Ísland
Nýtanlegar krabbategundir við Ísland eru þrjár
og er þar fyrsta til að nefna trjónukrabba
(Hyas araneus), gaddakrabba (Lithodes maja)
og tröllakrabba (Chaceon affinis).