Ægir - 01.03.2002, Side 28

Æ G I S V I Ð TA L I Ð
Gríðarleg stækkun flotans í
kjölfar Valdimarsdóms
Sjómannasamband Íslands hefur gagnrýnt það sem
það kallar gegndarlausa stækkun fiskiskipaflotans og
átelur stjórnvöld fyrir að grípa ekki í taumana. Árni
M. Mathiesen segir að þetta mál tengist á vissan hátt
umræðunni um framsal aflaheimilda. „Þótt maður
beri vissulega virðingu fyrir Hæstarétti þá hefur
Valdimarsdómurinn síst orðið til þess að hjálpa í
þessum efnum. Þvert á móti hefur hann örugglega
skapað fleiri vandamál en honum var ætlað að leysa.
Fiskiskipaflotinn er alltaf að taka breytingum en það
er augljóst að hann hefur stækkað frá því að þessi
dómur féll, einkanlega hefur bátum með lítinn kvóta
fjölgað. Það er vissulega erfitt við þessari þróun að
gera þegar Hæstiréttur, ef svo má segja, grípur þarna
inn í. Og óneitanlega er það heldur skrítið að við
skulum vera eina þjóðin í okkar heimshluta sem ekki
getur takmarkað aðgang að auðlindum hafsins með
útgáfu veiðileyfa. Ég veit heldur ekki til þess að okk-
ar stjórnarskrá sé frábrugðin stjórnarskrám ríkja við
norðanvert Atlantshaf. Þvert á móti er hún byggð á
sömu forsendum og aðrar stjórnarskrár í þessum
heimshluta.“
Hvalamálið enn á dagskrá
Þrátt fyrir skýran vilja Alþingis árið 1999 um að Ís-
lendingar hefji aftur hvalveiðar, eru þær ekki enn í
sjónmáli. Við berum einfaldlega þá spurningum upp
við sjávarútvegsráðherra hvenær hvalveiðar hefjist
aftur við Ísland?
„Þetta er líklega sú spurning sem ég hef oftast
komið mér undan að svara beint. Við erum að vinna
eftir ályktun Alþingis frá árinu 1999 um að kynna
stöðu okkar í þessu máli gagnvart helstu viðskipta-
þjóðum. Fyrsta forsendan fyrir því að hefja hvalveið-
ar, hvaða nafni sem þær nefnast, er að Ísland gerist
aftur aðili að Alþjóðahvalveiðiráðinu. Fyrsta skrefið
var stigið sl. sumar þegar við ákváðum að ganga inn í
ráðið með fyrirvara gagnvart hvalveiðibanninu. Þess-
um fyrirvara var eins og menn muna mótmælt mjög
kröftuglega og fram fór atkvæðagreiðsla í ráðinu um
hvort það gæti samþykkt eða hafnað fyrirvörum ein-
stakra þjóða. Niðurstaðan var sú að Alþjóðahvalveiði-
ráðið gæti hafnað fyrirvörum sem ríki geri og okkar
fyrirvara var hafnað. Þetta var að gerast í fyrsta skipti
og var ný túlkun á reglum ráðsins, sem við vorum
mjög ósátt við. Frá síðasta ársfundi Alþjóðahvalveiði-
ráðsins höfum við lagt í mikla vinnu við að fá viður-
Það er enginn vafi í mínum huga að hval-
veiðar og hvalaskoðun eru ekki andstæður.„Því má ekki gleyma að við
höfum í mörg ár unnið að
þessari endurskoðun kerfisins
með m.a. Auðlindanefnd og
Endurskoðunarnefnd og í allri
þeirri vinnu hefur aukið
frjálsræði verið grunntónn-
inn. Mér finnst því ekki rétt
að ákveða á síðustu metrum
þessarar vinnu að gjörbreyta
kerfinu með því að takmarka
framsalið og kippa þannig
grunninum undan töluvert
stórum hópi manna í sjávar-
útveginum,“ segir sjávarút-
vegsráðherra m.a. í viðtalinu.
Mynd: Óskar Þór Halldórsson.