Freyr - 15.09.1979, Blaðsíða 49

Afskriftir, bæði húsa og véla, eru hærri í
búreikningum en verið hafa í verð-
lagsgrundvelli. Þetta skekkir samanburð
þessara tveggja rekstrarliða.
Tveir liðir eru áberandi hærri í grundvelli
en búreikningum, þ. e. viðhald girðinga, sem
um mörg ár hefur verið svo, og einnig flutn-
ingar. En þar er sú skýring, að flutningur
kjarnfóðurs og áburðar er í allmörgum til-
fellum talinn með verði þeirra vara og í sum-
um tilfellum er flutningur afurða búsins
dreginn frá verði því, sem bændum er gefið
upp sem útborgun, og brúttótekjurnar verða
þeim mun lægri.
Þrátt fyrir þennan mismun er þó merkilega
lítill munur á heildarniðurstöðutölu bú-
reikninga annars vegar og grundvallar hins
vegar. Hlutföllin á milli launa og rekstrar-
gjalda eru ekki alveg rétt.
Það er galli á uppgjöri búreikninga, að ekki
skuli vera unnt að fá alveg sambærilegartöl-
ur um stærstu þættina, svo sem áburð
kjarnfóður og flutninga. Þetta veikir mögu-
leika okkar í sexmannanefnd að nota tölur
búreikninganna nema til hliðsjónar.
Vinna í sexmannanefnd.
Hagstofa íslands skilaði upplýsingum til
sexmannanefndar 8. ágúst. Þá strax hófust
fundahöld í nefndinni.
Ljóst var, að kjarnfóðurkaup hafa aukist
verulega sl. ár og áburðarkaup á sl. vori
nokkuð. Og verð flestra rekstrarvara hefur
hækkað óvenjulega mikið frá fyrra ári. Þess-
ar upplýsingar voru kannaðar rækilega og
bornar saman við önnur gögn, sem nefndin
hafði, svo sem niðurstöður búreikninga o. fl.
Eftir nokkra fundi varð samkómulag um
rekstrarútgjaldaþætti grundvallarins miðað
við óbreytta bústærð og óbreytt afurða-
magn.
Það samkomulag var þannig:
Sjá tölur á næstu síðu.
í framhaldi af samningi um útgjaldahlið
verðlagsgrundvallar var ákveðið, að
nautgripa- og sauðfjárafurðir hvorarfyrirsig
tækju meðalhækkun í verði. En eftir er að
ákveða ullar- og gæruverð í tekjuhlið
sauðfjárafurða.
Gengið er út frá óbreyttri bústærð og
óbreyttu afurðamagni að þessu sinni.
Búið er að ákveða vinnslu- og heildsölu-
kostnað mjólkur frá þessum mánaðamótum,
og hækkar hann um 13,65% frá 1. júlí, er
síðasta hækkun var ákveðin. En sú breyting
kom ekki til framkvæmda þá, en kemur
væntanlega nú, og verður hækkunin því
meiri að þessu sinni, er því nemur, eða
18,09%. Auk hækkana á umbúðakostnaði,
sem er 2 kr. á lítra mjólkur.
í þessu eru vinnulaunahækkanir, olíu-,
bensíns- og rafmagnshækkanir, svo og
skattahækkanir, vaxtahækkanir og áhrif af
gengissigi á verð erlendra vara.
Nýtt verð á mjólkurvörum og nautakjöti er
ætlað, að taki gildi á mánudaginn. En nýtt
verð á sauðfjárafurðum og kartöflum að
venju 15. september.
HVAÐ ER FRAMUNDAN?
Mikil óvissa er um framtíðina í landbún-
aðinum. Sú mikla verðbólga, sem speglast
í þeim verðlagsgrundvelli, sem ég var að
skýra frá, sýnir, að þjóðarbúskapurinn
stendur völtum fótum yfirleitt. Engin tök hafa
náðst á verðþróuninni að gagni, þrátt fyrir
ýmsa viðleitni, svo sem með að verðtryggja
útlán stofnlána næstum að fullu. Olíu-
verðshækkunin kemur víða við og veldur
breyttum högum, en henni má ekki kenna
um allt. Það er fráleitt að láta vísitölu launa
hækka vegna versnandi viðskiptakjara af
þeim sökum, — þ. e. að láta laun hækka,
þegar þjóðartekjur minnka. Auðvitað ætti
það ekki að ske.
Það verða allir að skilja, að versnandi af-
koma þjóðarbúsins hlýtur að þýða verri af-
komu einstaklinganna og atvinnuveganna.
En á þessu virðist ekki almennur skilninqur
enn.
Landbúnaðurinn og bændastéttin á við
sérstaka erfiðleika að etja þetta árið. Þeir
erfiðleikar eru þríþættir:
FREYR
613