Freyr - 15.07.1998, Síða 13

Utitankar fyrir mykju
Víða erlendis hefur tíðkast lengi
að geyma mykju í opnum
hringlaga tönkum sem standa utan
við gripahúsin. Mykjutönkunum er
yfirleitt komið fyrir við „bakhlið"
gripahúsanna til þess að þeir séu
ekki eins áberandi þegar komið er
heim á bæjarhlaðið.
Tankamir eru til í ýmsum stærð-
um og ræður þörfin fyrir geymslu-
rými og staðhættir hvaða flatarstærð
og hæð valin er. Algengt þvermál
slíkra tanka er 15-25 metrar og hæð-
in 2-4 metrar. Þeir geta staðið að
mestu leyti ofanjarðar eða verið
grafnir í jörðu, allt eftir staðháttum.
Þeir geta verið úr epoxy-máluðum
stálplötum, steinsteyptum einingum
eða steyptir í mótum á byggingar-
stað.
Flutningur mykju úr
gripahúsi í útitank
Með mykju er hér átt við búfjár-
áburð sem í er blandað nægilega
miklu vatni til þess að hægt sé að
dæla honum. Algengast er að koma
mykjunni í tanka utan við gripa-
húsið á eftirfarandi hátt:
Afast gripahúsinu er byggður
safnbrunnur, sem rúmar a.m.k. nokk-
urra daga mykjuskammt. Mykju má
flytja í safnbrunninn með flórsköf-
um eða í fleytiflór eða í sogflóra-
kerfi (röri). Ur safnbrunninum er
mykjunni síðan dælt í geymslutank-
inn með traktorknúinni mykjudælu.
Hægt er að dæla mykjunni í röri upp
yfir tankbarminn og fylla tankinn
þannig ofan frá, eða í röri neðan-
jarðar sem kemur upp í gegnum
botn geymslutanksins. Síðari að-
ferðin hefur þá kosti að engin hætta
er á að mykja frjósi í dæluröri milli
safnbrunns og tanks ef gengið er frá
því á öruggan hátt neðanjarðar.
Einnig er kostur að fylla tankinn
neðanfrá vegna þess að yfirborðslag
mykjunnar liggur þá óhreyft en lyft-
ist einungis upp. Þetta er trúlega stór
kostur, sérstaklega þegar snjór eða
eftir
Magnús
Sigsteinsson
forstödu-
mann
bygginga-
þjónustu BÍ
klaki liggur ofan á mykjunni.
Tæming útitanka
Flestar af þeim mykjudælum sem nú
eru á markaðnum henta ekki síður
við flutning mykju úr safnbrunni í
útitank heldur en við tæmingu
mykjukjallara undir gripahúsi.
Við tæmingu tankanna þekkjast
tvær aðferðir: Annað hvort er dæla
sett beint ofan í tankinn eða mykjan
látin renna um rör í botni tanksins til
baka í safnbrunninn, og dælt þaðan í
dreifara. Rörið á milli safnbrunns og
tanks er þá haft u.þ.b. 30 cm vítt. A
því eru venjulega hafðir tveir spjald-
lokar (annar til öryggis). Aður en
mykju er tappað úr tankinum er
hrært rækilega upp í honum þannig
að mykjan verði að jafnþykkum
„vellingi". Til að hræra upp í tankn-
um og blanda mykjuna má nota
traktorknúna mykjudælu eða trakt-
orknúna skrúfuhræru.
Þegar tankamir standa ofanjarðar
er algengt að slíkum hræribúnaði sé
komið fyrir í gegnum vegginn, við
uppsetningu tanksins. Við niður-
grafna tanka eru notaðar lausar
hrærur, tengdar aftan á traktor.
Stáltankar
Stáltankar eru yfirleitt gerðir úr
galvanisemðum og epoxymáluðum
plötum sem skrúfaðar eru saman á
byggingarstað. Stáltankar em ýmist
settir upp á steypta botnplötu eða
settir beint á slétta malarfyllingu og
síðan fóðraðir að innan (botn og
veggir) með níðsterkum, þykkum
plastdúk. Seinni aðferðin hefur þann
kost að það er fljótlegt að setja tank-
inn upp og auðvelt að taka hann nið-
ur aftur og fjarlægja ef búskapar-
hættir breytast. Dúkurinn er lagður
beint á undirlagið og gengið sérlega
frá mykjurörum í botninum. Dúkur-
inn nær upp fyrir brúnir tanksins og
er festur þar. Erlendis er komin löng
reynsla á báðar gerðir og við þekkj-
um dúkklædd stálker í fiskeldis-
stöðvum hér á landi. A Hvanneyri
var settur upp dúkklæddur stáltank-
ur sl. haust. Er það tilraunaverkefni
á vegum Bændaskólans, bútækni-
deildar RALA og framleiðanda/inn-
Ekki er þörf á að hylja lankana vegna lyktar, skorpan sem myndast sér fyrir því.
Freyr 9/98 — 13