Freyr - 15.07.1998, Blaðsíða 26

2. tafla. Bústofnsreikningur og bústofnsjöfnuður Möðruvalla í Hörgárdal.
Meðaltal 5 tímabila eða ára frá 1992-1997.
Innstreymi, kg Útstreymi, kg
N P K N P K
Hreyfmgar:
Fóður af lager 7.294 1.074 5.313 Mjólk 897 155 239
Fóður af beit 1.112 126 1.106 Kjöt 458 124 35
Mykja á lager 5.274 771 5.089
Mykja á beit 908 123 946
Stofnbreytingar:
Bústofn Bústofn 31 6 3
Samtals 8.406 1.200 6.419 7.567 1.179 6.312
Bústofnsjöfnuður (S) 839 21 107
Þar af: -tap ífjósi 586 0 0
-tap við beit 227 14 105
-annað 26 7 2
Framleiðsla bústofns
Dýraeiningar, DE* 45 Framleiðsla, kg/DE 31 6 6
Nœringarefni í seldum afurðum 16% 23% 4%
* 1 DE = 5.500 FE
innstreymi fóður tekið af lager og
fóður sem bústofninn innbyrðir á
beit. Fóður á lager er annars vegar
heimaaflað fóður af ræktunarreikn-
ingi og aðkeypt fóður sem er aðal-
lega kjarnfóður. Efnainnihald að-
keypts heys er samkvæmt efna-
greiningum en efnainnihald kjarn-
fóðurs er samkvæmt uppgefnum
gildum frá framleiðanda. Magntölur
eru samkvæmt sölunótum og upp-
skerumælingum. Efnamagn sem inn-
byrt er með beit er áætlað þannig;
(Áætlaðar fóðurþarfir (FE) á
beitartímanum - fóður gefið af
lager á beitartímanum) / 0,94
Þar sem 0,94 er fóðurnýtingar-
stuðull. Fóðurnýtingarstuðullinn er
leiðrétting á mismun sem fundinn
var á milli fræðilegra fóðurþarfa bú-
stofnsins á innistöðu og raunveru-
legrar fóðurnotkunar samkvæmt
birgðaskráningu. Fóðumotkunin er
þess vegna áætluð út frá hreyfingum
á fóðurbirgðum á tímabilinu. Melt-
anleiki beitarinnar var áætlaður 76%
og efnastyrkur var settur eins og
meðalefnastyrkur heyja á lager sam-
kvæmt efnagreiningum.
Utstreymi á bústofnsreikningi er
mjólk, kjöt og mykja. Magn mjólkur
og kjöts er samkvæmt sölunótum og
efnainnihald samkvæmt töflugild-
um. Efnamagn mykju er fundið
þannig:
Innbyrt magn - magn í afurðum
- vöxtur
Það efnamagn sem þannig er
fundið út fer annars vegar á lager-
reikning (innistöðumykja) og hins
vegar á ræktunarreikning (beitar-
mykja). í innistöðumykjunni er gert
ráð fyrir að 10% af köfnunarefninu
(N) tapist áður en það er flutt á
lagerreikning en ekkert af fosfór (P)
eða kalí (K). í beitarmykjunni er
gert ráð fyrir að 20% af N tapist og
10% af P og K. Er það fyrst og
fremst vegna uppgufunar, ójafnrar
dreifingar eða vegna þess að hún
lendir utan ræktunar.
Stofnbreytingar eru mismunur
(h) á stærð bústofns í upphafi og
loks tímabilsins. Ef gengið hefur
verið á bústofninn er mismunurinn
færður sem innstreymi en ef bú-
stofninn hefur stækkað er mismun-
urinn færður sem útstreymi.
Lagerreikningar skiptist í fóður-
lager annars vegar og mykjulager
hins vegar. Á fóðurlager er fært sem
innstreymi uppskeran af ræktunar-
reikningi og aðkeypt fóður. Ut-
streymið er fóður sem gefið er og
fært sem innstreymi á bústofns-
reikningi. Mismunur á innstreymi
og útstreymi er skemmt fóður sem
hefur verið fleygt.
Á mykjulager er fært sem inn-
streymi mykja á lager frá bústofns-
reikningi og sem útstreymi mykja
sem hefur verið dreift á tímabilinu.
Gert er ráð fyrir að 10% af N tapist í
geymslu, aðallega þegar verið er að
hræra upp í mykjunni fyrir dreif-
ingu. Hins vegar er ekki gert ráð
fyrir neinu geymslutapi á P og K.
Stofnbreytingar eru skráðar á
sama hátt og er lýst hjá bústofns-
reikningnum.
Á búsreikning færist sem inn-
streymi aðkeypt fóður sem er aðal-
lega kjarnfóður en einnig hey og
áburður, ásamt áætluðu N sem er
bundið af smára og sem berst með
úrkomu. Utstreymið eru söluafurð-
imar sem eru aðallega mjólk og kjöt
en einnig hey. Stofnbreytingar sem
færðar eru á búsreikning eru breyt-
ingar á birgðum og bústofni.
Til þess að leggja mat á fram-
leiðslu eða framleiðni búsins á árs-
gmndvelli er nauðsynlegt að að-
skilja ræktun og bústofn. Framleiðni
ræktunar er heildarútstreymið á
ræktunarreikningnum deilt á hekt-
ara ræktað lands. Framleiðni bú-
26 - Freyr 9/98