Freyr - 15.07.1998, Blaðsíða 33

Kröfur um góðan aðbúnað dýrafara vaxandi.
í dag, að kallað hefur verið eftir
þeirri pólitísku afstöðu að líta á
svínarækt sem atvinnugrein en ekki
landbúnað, eins og það hefur verið
orðað.
Ég hef setið hér og leitt hugann
að því undir erindum um glæsilegan
árangur svínabænda að undanfömu,
að sú lýsing sem þeir gefa af þeirri
atorku, sem þeir takast á við verk-
efni sín með, auka í raun og veru,
þótt það sé fáránlegt, einungis
vandamálin. Einn ræðumanna sagði
að það væri ergilegt að þurfa að
koma fram og verja það að njóta
velgengni og það á samkomu á veg-
um samtaka bænda; verja það að
maður sé stoltur af verkum sínum.
Það hlýtur að skyggja á gleðina
ef manni finnst maður þurfa að fara
í vöm þegar sagt er frá því sem
manni tekst vel.
Hér hefur verið mikið talað um
að svínabændur fylgi öllum opin-
berum fyrirmælum og reglum. En
það er ekki nóg að fylgja reglunum.
Það sem hér er á ferð er það hvort
svínabændum sjálfum finnst þeir
eigi við vandamál að stríða gagnvart
þjóðfélaginu. Sé svo er ekki nóg að
halda því fram að menn geri ekkert
rangt. Spurningin er sú hvort svína-
bændur séu reiðubúnir að ræða allt
það sem gerist í kringum þá mitt í
allri velgengninni. Og hvort þeir séu
nógu opnir gagnvart þeim vanda-
málum sem þeir sjá eða eiga að sjá í
framtíðinni, löngu áður en þjóðin
eða stjómmálamenn hafa komið
auga á þau.
I stuttu máli, eru svínabændur
eða landbúnaðurinn sem slíkur til-
búinn að taka forystuna á umræð-
unni um það hvaða þróun er æskileg
varðandi það hvemig við skilum
jörðunum af okkur til næstu kyn-
slóðar, umhverfinu og landinu okk-
ar? Veltum við þessu fyrir okkur eða
viljum við einungis grípa vinning-
inn meðan hann gefst og stinga síð-
an af frá gagnrýni samfélagsins
kringum okkur?
Hvernig viljum við að
daglegt líff okkar sé?
Við skulum gera okkur ljóst að
sköpun verðmæta er ekki einungis
bundin við peninga. Sköpun verð-
mæta er einnig spuming um hvernig
maður vill verja daglegu lífi sínu og
hvernig maður hefur áhrif á það,
einnig til framtíðar. Verðmætasköp-
un er einnig spurning um það að hve
miklu leyti menn vilja verja hagnaði
sínum með því að fara á undan og
vera þátttakendur í því að skapa
varanleg verðmæti fyrir þjóðfélagið.
Við erum hér hvert og eitt þátttak-
andi í að skapa þá mynd sem land-
búnaðurinn fær í augum annarra.
Við segjum oft að bóndinn sé
umráðamaður landsins. Við sýnum
það í litfögrum bæklingum með
myndum af grænum gróðri á sólrík-
um dögum, fagurri náttúru, sælleg-
um kúm í haga og grís með hringaða
rófu í fögru umhverfi.
Það sem í raun er hins vegar að
gerast er að mikill minnihluti svína-
bænda er að stækka bú sín og ná
undir sig jörðum, að rekstri er hætt á
11 bújörðum á dag á þessum gósen-
tímum í svínaræktinni, ekki vegna
nauðungaruppboða, ekki vegna þess
að þær séu reknar með tapi, heldur
vegna þess að jarðarverðið hefur
rokið upp og þær eru keyptar til að
nota þær undir svínaskít.
Myndabæklingamir stemma ekki
við raunveruleikann. Það getur orð-
ið dýrt.
Danskar jarðir lagdar
undir skít
Bújörðin er ekki lengur staður til að
eiga sér athvarf á, lifa á og þykja
vænt um. Jörðin er einfaldlega stað-
Freyr 9/98 - 33