Freyr - 01.03.2001, Síða 22

Jarðtætari af hefðbundinni gerð mel L-laga hnífum.
leg, eða frá urn 5-30 cm. Hnífarnir
þeyta jarðveginum á stillanlegt
spjald aftan á tætaranum og staða
þess hefur nrikil áhrif á vinnsluna.
Vinnsluaðferðir. Hægt er að hafa
áhrif á vinnsluna með eftirfarandi
þáttum:
*Hraða á hnífaöxli *Stöðu bakhliðar
*Ökuhraða '*Vinnsludýpt
*Hnífafjölda
Unnt er að nota tætarann bæði til
að frumvinna og fínvinna jarðveg
og hann getur verið
mjög mikilvirkur til að
brjóta niður seiga
grasrót og tyrfinn
mýrarjarðveg. Hann
blandar jarðveginum
mjög vel saman og
getur myndað tiltölu-
lega áferðarfallegt
beð. Helstu gallar við
þessa vinnsluaðferð er
að óæskilegur gróður
nær sér á strik aftur A
viðkvæmum jarðvegi,
eins og móajarðvegi,
verður að nota
tætarann með gát því
að hætta er á að jarð-
vegsbyggingin brotni niður og jarð-
vegurinn falli saman (Grétar
Einarsson 1968).
Aflþörf og afköst. Ökuhraði við
tætingu er eðlilega háður því hve
erfiður jarðvegurinn er í vinnslu.
Það hefur sýnt sig í tilraunum að
það þurfi minnst um 5 hnífskurði á
hvem lengdar-metra til að fá fram
viðunandi sáðbeð. Algengt er að
þvermál hnífaferils sé á bilinu
45-50 cm og algengur snúnings-
hraði 200-230 sn/mín.
Það leiðir af sér að al-
gengur ökuhraði er 2-5
km/klst. Við búvéla-
prófanir hefur-komið
fram að tætari, sem er
t.d. með 1,5 m vinnslu-
breidd, afkastar
0,2-0,5 ha/klst. eða
0,15-0,30 á hvern
metra vinnslubreiddar.
Aflþörfin er einnig
mjög háð jarðvegsgerð.
í innlendum tilraunum
hefur komið fram að
aflþörfm á léttum jarð-
vegi er um 17-20 kW á
metra vinnslubreiddar,
en allt að 30 kW á
þungumjarðvegi. Sam-
kvæmt þýskum við-
miðunum (Berntsen
1987) er oft miðað við
18-22 kW/m. Til ein-
földunar má geta þess að
oft er stuðst við þá viðmiðun að
það þurfi urn hestafl á tommu í
vinnslubreidd og virðist það eiga
við í mögum tilvikum.
Drifknúin rótlierfi
Einkenni rótherfa (Power
Harrovs) er að þau eru nreð lóðrétta
hnífa eða tinda sem mynda hringl-
aga hreyfingu um leið og ekið er
áfram. Það er fyrst nú á undanföm-
um fimm árum sem þau hafa náð
nokkurri útbreiðslu hér á landi og
Rótherfi með hnífum og jöfnunartromlu.
22 - f R€VR 2/2001