Freyr

Árgangur

Freyr - 01.03.2001, Blaðsíða 26

Freyr - 01.03.2001, Blaðsíða 26
Rýru landi breytt í timburskóg. Myndin er frá Geitagerði i Fljótsdal. sjálfsögðu ekki gerðar sömu kröfur til landgæða eða legu lands eins og í timburskógrækt og reyndar hægt að stunda einhvers konar landbóta- skógrækt víðast hvar á láglendi Is- lands. Landshlutabundnu skógræktar- verkefnin veita framlög til ræktunar skjólbelta eða skjóllunda í grennd við mannabústaði og til að skýla ræktun og búpeningi. Þetta finnst mönnum ekki síður gera jarðir byggilegar en skógrækt. Hér er lögð áhersla á hraðvaxta trjá- og runnategundir, s.s. víðitegundir og ösp, góðan undirbúning lands og góða umhirðu. Það sem mestu máli skiptir er að markmið með skógrækt séu skýr frá upphafi og framkvæmdir verði í samræmi við þau. Þá þarf oft lítið að hliðra til til að ná fjölbreyttum markmiðum og þess vegna er áhersla lögð á gerð ræktunaráætl- unar fyrir hverja jörð sent þátt tekur í skógræktarverkefni. í þeirn áætl- unum er tekið á tegundavali og teg- undablöndun, undirbúningi lands, hvemig best sé að fella skóginn að landslagi og vemdarsjónarmiðum. Til dæmis eru oft svæði innan stærra skógræktarsvæðis, sent henta ekki til skógræktar eða sern ákveðið er að vemda í óbreyttu ástandi, s.s. votlendi, fornminjar og klappir og klettar. Þá er yfirleitt lít- ill vandi að hanna skóg þannig að útsýni að eða frá ákveðnum stöðum spillist ekki. Áhrif aukinnar skógræktar á atvinnu Aukin þátttaka landeigenda í skógrækt mun hafa bæði skamrn- tíma- og langtímaáhrif á mannlíf til sveita. Augljós áhrif em að fólk fær tekjur af því að vinna við skóg- rækt. Skógræktendur sjálfir geta haft tekjur sem nema allt að nokkr- um hundruðum þúsunda króna á ári fyrir gróðursetningu, áburðargjöf og grisjun. Þá skapast tengd störf, s.s. við plöntuframleiðslu, jarð- vinnslu og girðingarvinnu. Ekki vilja allir skógarbændur vinna verkin sjálfir og þar með skapast gmndvöllur fyrir verktakavinnu á sviði skógræktar. Verktakar í jarð- vinnslu og gróðursetningu eru þeg- ar fyrir hendi og eru það oftast heimamenn í viðkomandi sveit. Með tilkomu aukins fjármagns til landshlutabundnu skógræktarverk- efnanna fjölgar bændum, sem hafa hluta af tekjum sínum af skógrækt, og tengdum störfum fjölgar einnig. Þessi störf eru að vísu árstíðabund- in og því ekki um það að ræða að fólk hafi heilsárs vinnu við þau. Öll þessi vinna eykur þó tekjur heintilanna. Landeigendur em mjög misjafn- lega staddir. Sumir eru starfandi bændur í hefðbundnum búgreinum, aðrir em búsetir á jörð sinni en starfa annars staðar, enn aðrir búa og starfa í þéttbýli. Það er þó nokk- um veginn sama hver landeigand- inn er, tekjur af vinnu við skógrækt haldast að mestu heima í héraði. Þeir landeigendur, sem búa í þétt- býli. kaupa gjarnan stóran hluta verka, s.s. girðingaviðhald og véla- vinnu, af nágrönnum sínum eða verktökum í sveitinni. Þá uppgötva rnenn að þótt gróðursetning sé upp- byggileg fyrir líkama og sál, þá er hún tímafrek þegar um er að ræða tugi þúsunda plantna á ári. Hafa rnargir tilhneigingu til að vilja kaupa hluta verksins af verktökum. Maður er t.d. heilan mánuð í fullri vinnu að gróðursetja í 10 ha lands. Áhrif skógræktar á byggðaþróun em óljós. Hins vegar kom fram al- menn ánægja og bjartsýni á fram- tíðina meðal skógarbænda í skoð- anakönnun sem gerð var á svæði Héraðsskóga, en þar töldu nokkrir bændur að skógrækt stuðlaði að því að jarðir héldust í byggð (Karl Gunnarsson, óbirt gögn). Áhrif skógræktar á markaðsverðmæti jarða em einnig óljós en af flestum talin auka verðmæti frekar en hitt. Þegar frarn líða stundir bætist grisjun við þau verk sem vinna þarf í skógi. Gera má ráð fyrir að hjá mörgum skógarbændunt nái það nokkum veginn saman að þegar búið er að gróðursetja í allt svæðið verður kominn tími til að grisja það fyrsta. Landshlutabundnu skóg- ræktarverkefnin gera ráð fyrir að veita framlög til fyrstu grisjunar sem oftast er annars óarðbær. Grisjun er sérhæf vinna sem er auk þess hættuleg og því verður hún sennilega að mestu unnin af verk- tökum. Þegar að þessu kemur verða kontnar forsendur fyrir skóg- verktakavinnu allan ársins hring og það er stutt í það. Á Fljótsdalshér- aði verður komin veruleg grisjunar- þörf eftir 10-15 ár. Til enn lengri tíma fara skógamir 26 - FR€VR 2/2001

x

Freyr

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Freyr
https://timarit.is/publication/863

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.