Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.06.1998, Blaðsíða 5

þau síðar, þegar ég er löngu horfinn af
sjónarsviðinu.
Fyrsta Ijóðið, sem að ég birti í dagbókinni,
orti ég 10. Apríl 1939, fótgangandi fram
Laxárdal:
Fram á dalinn Laxár langa
líst mér nú að halda brátt.
Oftast verð ég einn að ganga,
og þá svangur verð ég brátt.
Ekki var farartækjum fyrir að fara, en
stundum gerðist það, að hægt var að fa bíl
til að nema staðar í Langadal, og
strákurinn af Laxárdal fékk far út á
Blönduós eða ffam að Stijúgsstöðum. Frá
öllum þessum ferðalögum sagði ég í
dagbókinni. Og eitthvað hef ég verið
orðinn leiður á göngunni, þegar þessi visa
kom mér í hug, er ég var 15 ára gamall:
Einn ég spranga cetíð má
áfram langa vegi.
Þá aðrir hanga hjólum á,
hrýs mér gangan eigi.
Mér dvelst að vonum við dagbók fyrsta
ársins, 1939. Yfir því er mikil birta.
Sumarið var óvenju fagurt og sólríkt um
allt land. Ekki minnist ég fegura sumars,
og býst ekki við að lifa það. Jónas Jónsson
frá Hriflu sagði í “Tímanum” seint í ágúst:
“Undanfama daga og vikur hefur íslensk
náttúra tekið ffarn hátíðabúning sinn.”
Og einn dag um vorið, eða 10. maí, skrifa
ég þessa vísu í dagbókina:
I dag er afar indcelt veður;
okkar mun það styrkja hag.
Sólin góða sálu gleður,
svo að skáldin yrkja brag.
Og fyrst ég er tekinn til við að viitna í
dagbók, segi ég frá því sunnudaginn 8.
október
að gangnamenn úr Langadal hafi komið
það kvöld. Voru það Karl Jónsson í
Holtastaðakoti, sem var gangnastjóri, Torfi
Sigurðsson á Mánaskál og Guðmundur
Jakobsson frá Effi - Mýrum. Vom þeir
hinir reifustu. Faðir minn las fyrir þá kafla
úr “Sjálfstæðu fólki”, effir Halldór Kiljan
Laxnes. A þeim höfiindi hafði hann hinar
mestu mætur. Sagði hann vera mesta
rithöfund, sem ísland hefði eignast ffá
öndverðu. Aðrir bændur dalsins vom ekki
jafn hrifnir af Kiljan, eins og hann var
offast nefndur á þessum ámm. Sögðu þeir
hann gera lítið úr bændum, draga ffam það
lakasta í búskap þeirra og daglegu lífi.
Þriðjudaginn 5. desember 1939 vísa ég
beint í dagbók: “í morgun var krapahríð,
en birti og varð besta veður. Nú er að
verða alveg jarðlaust. Fórum við út hjá
Vesturá að sækja Huldu, en hún var með
tveimur hrossum, sem Ingvi rak út í gær.
Var afleitt að skilja hana ffá, en tókst með
minni þrautseigju. - Nú var ekkert haldið
upp á 1. Desember, vegna Finna, sem em
að verða undir í styijöld. Rússar heija á þá.
Finnar hafa strádrepið tvö herfylki og
skotið niður um tuttugu árásarflugvélar
Rússa og eyðilagt §ölda skriðdreka.”
Hvað lásum við á Refsstöðum í
janúarmánuði 1940 ? Faðir minn las
“Ishafsævintýri”, effir Jóhann J. E. Kúld,
og “Glæsimennsku “, eftir Siguijón
Jónsson, sem er ffamhald af “Silkikjólum
og vaðmálsbuxum”, eftir sama. “Jólablað
Tímans” var læsilegt jafnan og nú birti það
“Jólaævintýri”, eftir Kaj Munk, prest í
Vedersö á Jótlandi. Við lásum einnig
talsvert í “Nýjum kvöldvökum”. Eg skrifa,
að nú kosti 25 aura undir einfalt bréf, en
50 aura undir tvöfalt, vegna
gengisbreytingarinnar, sem þá var nýlega
um garð gengin. Pósturinn lét stundum á
sér standa á vetuma. Það varð tilefhi vísu:
Hríðin lemur hús og glugga,
- hót ei semur vopnahléð.
Illskan temur engan hugga;
enginn kemur póstinn með.
Jón Karlsson, forðagæslumaður ffá
Holtastaðakoti, kom föstudaginn 12.
janúar. Auk þess að athuga um heyforða
og vigta fénaðinn, mældi hann fítu í mjólk
kúnna þriggja á bænum. Það hef ég á
hreinu í dagbók. Grána var með 3,00%,
Dumba með 3,70% og Mósa með 3,80%.
í febrúar var nokkuð til af nýjum bókum í
lestrarfélaginu í Langadal. Effirsótt bók
eins og “Sturla í Vogum”, effir Guðmund
Gíslason Hagalín, var torfengin, því að
marga langaði að lesa hana, en aðeins eitt
5