Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.1999, Page 194

192 Árbók VFÍ/TFÍ1998/99
r
A hverju eigum við von um áramótin 1999-2000?
Mjög sennilega munu einhver tölvukerfi bila og eru kerfin sem byggjast á miklum og
flóknum hugbúnaði með margvíslegum tengingum við önnur kerfi í mestri hættu. Þótt hvert
kerfi um sig verði gert 2000-samhæft getur verið að leiðréttingar íylgi ekki allar sömu
reglum þannig að þegar kemur til samskipta milli þessara kerfa munu þau ekki vinna rétt
saman. Ef mikið er um tengingar á milli fyrirtækja og stolnana getur þetta haft keðju-
verkandi áhrif í for með sér. Þá reynir á undirbúning fyrirtækja og hversu vakandi þau verða
fyrir villum sem koma upp. Varaáætlanir eiga þar stóran þátt í að skipuleggja viðbrögð við
slíkum uppákomum.
Tölvukerfi sem stýra hlutum eins og flugvélum, tækjum á sjúkrahúsum o.fl. munu að
öllum líkindum ekki bila. Ef bilunar verður vart er ólíklegt að hún verði með þeim þætti sem
snýr að meginstarfsemi tækjanna eða mun ekki hafa alvarleg áhrif til lengri tíma [2].
Ástæðan fyrir þessu er að þessi kerfi eru hönnuð með það í huga að varakerfi eða varaleiðir
taki við ef einhver þáttur í aðalkerfinu bilar. Ef þessi kerfi hnjóta um dagsetningar nægir oft
að endurræsa þau til þess að þau taki að starfa aftur eðlilega. Það sem ræður úrslitum er
lengd bilunarinnar. Stuttar bilanir munu ekki valda teljanlegu tjóni en lengri bilanir sem
erfitt er að ráða fram úr gætu haft veruleg áhrif.
Kjamorkuver hafa oft komið upp í umræðunni sem áhyggjuefni en skv. Joe Weiss, yfir-
manni tæknimála í 2000-málum hjá EPRI (Electric Power Research Institute) Palo Alto í
Kaliforníu, eru minnstu líkumar á því að kjarnorkuver bili af öllum orkuverum vegna 2000-
vandans þar sem þau eru með minnstu sjálfvirknina. Tölvumar birta upplýsingar til stjórnenda
kerfanna en öryggiskerfm sem stöðva starfsemina eru hliðræn kerfi sem eru ónæm fyrir
2000-vandanum. Ekki er heldur búist við miklum truflunum á símkerfinu þar sem dagsetn-
ingin skiptir yfirleitt ekki máli við flutning símtala milli kerfa þótt klukkur séu víða notaðar.
Tölvupóstur og talhólf gætu orðið fyrir einhverjum skakkaföllum ef kerfin telja póstinn eða
lykilorðið er orðið meira en 100 ára gamalt. Ekki er búist við miklum truflunum á internet-
inu. Vegna veldisstækkunar síðustu ára er flestallur búnaður tveggja til þriggja ára gamall og
því talinn vera 2000-samhæfður. Ef eldri búnaður bilar mun internetið reyna að leiða gögnin
aðra leið í gegnum netið [3].
Bandaríska ráðgjafarfyrirtækið Gartner Group sem mikið hefur fjallað um 2000-vandann
hefur leitt líkur að því að tilkynnt verði um „raf‘þjófnað að upphæð I milljarður dollara
a.m.k. einu sinni fyrir árið 2004. Það gæti t.d. gerst þegar kerfi hryndi óvænt vegna 2000-
vandans utan venjulegs vinnutíma og kalla þyrfti til einhvern hugbúnaðarsérfræðing til að
bjarga málunum. Sérfræðingurinn ynni baki brotnu til að bjarga kerfinu þannig að hægt
verði að halda uppi nauðsynlegri þjónustu. í leiðinni notfærir hann sér aðstöðuna og gerir
ákveðnar lagfæringar á forritum og gögnum sem erfitt er að rekja. Vegna tímapressunnar er
allt vottunarferli gleymt og grafið og því ekkert eftirlit með hugbúnaðarbreytingunni.
Hvenær munum við upplifa 2000-vandann?
Mörg fyrirtæki og stofnanir sem vinna með dagsetningar fram í tímann hafa nú þegar upplifað
eða sloppið við 2000-vandann. Þessi fyrirtæki hafa þurft að sjá til þess að kerfi þeirra yrðu