Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.1999, Blaðsíða 372

370 Árbók VFÍ/TFÍ1998/99
Jarðnet
Jarðnet er nýjasti og jafnframt smæsti hópur jarðgerviefnaíjölskyldunnar. Jarðnet, eins og
nafnið gefur til kynna, eru nokkurn veginn netlaga og svipar á margan hátt til jarðgrinda en
þjóna öðrum tilgangi. Jarðnet eru yfírleitt eingöngu ffamleidd úr pólýetýleni. A sama hátt
og fyrir jarðhimnumar hefst framleiðsluferlið með blöndun hráefna sem síðan eru sett í
pressu þar sem íjölliðuefnin eru brædd. Ur pressunni er bráðnum massanum þrýst inn í mót
sem snýst og myndar eins konar aðskilda garða eða bönd með hvössum hornum sem snúa
hvort á móti öðru. Þaðan er efninu þrýst yfír keilu þar sem garðamir eru þvingaðir í sundur
og hún formar tígullaga op á milli garðanna. Opin eru venjulega um 12 mm löng og 8 mm
breið og garðamir eða böndin 5 til 7 mm þykk.
Jarðsamsetningur
Orðið jarðsamsetningur stendur fyrir þá tegund jarðgerviefna þar sem fleiri en ein gerð er
notuð til að framleiða nýja tegund. Sett eru saman tvö eða fleiri efni til að ná fram séreigin-
leikum efna sem notuð eru til að mynda nýtt og breiðara notkunarsvið en það sem næst
aðeins með einu jarðgerviefni.
Notkun og hlutverk jarðgerviefna
Allt frá fyrri hluta sjötta áratugarins þegar jarðdúkar, í svipaðri mynd og þeir eru núna, voru
fýrst kynntir (van Zanten, 1986) hefur notkun jarðgerviefna færst sífellt í vöxt í úrlausnum
ýmissa tæknilegra verkefna. Jarðgerviefni hafa fjölmarga notkunarmöguleika og ýmis
hlutverk. Hlutverkum jarðgerviefna má skipta niður í fímm flokka:
• aðskilnaður (e. separation)
• styrking (e. reinforcement)
• síun (e. filtration)
• framræsla (e. drainage)
• láglektartálmun (e. low-permeability barrier).
Fjallað verður í stuttu máli um þessi hlutverk jarðgerviefna og áhersla lögð á notkun
jarðdúka og jarðgrinda í vega- og gatnagerð.
Tilgangur jarðgerviefnis með aðskilnaði er að hindra blöndun koma úr
tveimur lögum með mismunandi jarðvegssamsetningu. Sem dæmi má
nefna aðskilnað á milli syltis eða leirríks undirlags og malarríks burðar-
lags. Vegir og götur falla undir þessa notkun en þar er meginhlutverk
og verkun jarðgerviefna oft talin vera aðskilnaður af þessu tagi.
Þegar hannað er með tilliti til aðskilnaðar eru ýmsir efniseiginleikar
sem þarf að taka tillit til við val á því jarðgerviefni sem best hentar, svo
sem togstyrkur og mótstaða gegn rifi, sliti og höggi.
Oft blanda menn saman hugtökunum aðskilnaður og síun og er þessum tveimur ólíku en
skyldu hlutverkum oft ruglað saman og þau tekin sem eitt og það sama. Aðskilnaður getur í
fyrstu virst vera sömu eða svipaðrar merkingar og síun en sá reginmunur er á að hlutverki
Aðskilnaður