Verktækni - 15.08.1991, Blaðsíða 6

GÓÐUR KOSTUR MEÐ
ÖÐRU
Andrés segir að með því að selja
raforkuna beint tapist margfeldisáhrif'
in í hagkerfinu. Gríðarlega mikil um-
svif fylgdu auðvitað virkjunarfram-
kvæmdum og meðan væri verið að
leggja strengina en svo þyrfti ekki
nema örfáa menn til að sjá um orku-
framleiðsluna og söluna. „Það er ekki
það sem við sækjumst eftir — að selja
óunnið hráefni. Við myndum því
aldrei veðja á þennan þátt eingöngu
eða leggja mikla áherslu á hann. En
þetta getur verið góður kostur með
öðru.“
Ekki er gefinn markaður fyrir raf-
orkuna að sögn Andrésar en hann tel-
ur líkur fyrir því að hann opnist frekar
á næstu árum. „Það er enginn raforku-
skortur í Bretlandi og það sama gildir
að mestu um meginland Evrópu. Það
er fyrirsjáanlegt að hægt verði að
framleiða raforku á lægra verði en gert
er í dag með því að nota til þess jarðgas
í auknum mæli. Mikið magn af því
hefur fundist á síðustu árum og það
hefur þann kost umfram hina hefð-
bundnu frumorkugjafa — kol, olíu og
kjarnorku — að brennslu þess fylgir
tilltölulega lítil mengun. Verð á jarð-
gasi er pólitísk ákvörðun því þótt það
hafi verið látið fylgja öðru orkuverði
er mun ódýrara að vinna jarðgas en
olíu. Ef samkeppnisaðili ætlaði sér að
brjótast inn á þennan markað með
raforku á svipuðu verði þá gætu
stjórnvöld og raforkuframleiðendur í
viðkomandi löndum breytt forsend-
unum með því einfaldlega að lækka
verðið á jarðgasinu. Þetta er því alls
ekki gefinn markaður fyrir okkur þótt
nýting vatnsorku og jarðvarmaorku til
raforkuframleiðslu sé mun hreinlegri
aðferð en að brenna jarðgasi.“
Andrés bendir þó á að líklegt sé að
kröfurnar um verndun umhverfisins
fari það vaxandi á næstu árum að
mengunarskattur verði settur á ýmsa
orkugjafa og þar með talið jarðgas til
brennslu. Það er til dæmis talað um að
setja tugprósenta háan skatt á jarðgas í
Noregi sem notað er til brennslu og
það sama er að segja um Bretland.
„Með slíkum aðgerðum myndu for-
sendur fyrir raforkusölu héðan gjör-
breytast okkur í hag. En í dag er þetta
ekki auðunninn markaður."
KOSTNAÐARÁÆTLUN
UPP Á 115 MILLJARÐA
KRÓNA
— Sjá menn fyrir sér að íslending-
ar leggi strengina sjálfir eða er litið til
samstarfs við erlenda aðila?
„Við höfum hvorki bolmagn né
áhuga á öðru en að virkja og selja
raforkuna. Það væri nóg álag á i's-
lenskt efnahagslíf að standa undir því.
Við viljum að aðrir komi til skjalanna
varðandi aðrar fjárfestingar í þessu
sambandi. Hugsanlegir kaupendur
vildu að vísu frekar að við afhentum
orkuna á ströndinni þeirra megin
hafsins og ættum strengina. Það er i
ekki óeðlileg afstaða af þeirra hálfu því
það gæti verið erfitt að fá lánastofnan-
ir til þess að fjármagna einungis
strengina á hagkvæmum kjörum því
áhættan er það mikil. Það hafa aldrei
verið lagðir sambærilegir strengir jafn
langa vegalengd og á sama dýpi og
verið er að tala um nú. Það yrði því
erfitt að reka strengina á arðbæran
hátt og báðir aðilar vildu helst komast
hjá því að taka áhættuna. Að þessu
leyti eru sjónarmiðin andstæð og erfitt
að segja til um hvort tekst að brúa
bilið. Það er þó hugsanlegt að stofna
sameiginlegt fyrirtæki okkar og hinna
erlendu kaupenda orkunnar sem sæi
um fjármögnun og rekstur strengj-
anna.“
Sérfræðingar Landsvirkjunar hafa
gert kostnaðaráætlanir varðandi lagn-
ingu jarðstrengja til Skotlands og sam'
hliða virkjanaframkvæmdir í sant'
vinnu við enska ráðgjafa. „í grófum
dráttum er verið að tala um að bæði
virkjanaframkvæmdir og lagning
strengjanna kæmu til með að kosta
um 115 milljarða króna,“ segir And-
rés. „Þar af kostuðu strengirnir um
þriðjunginn en virkjanirnar afgang'
Aldrei hafa sæstrengir sem flytja raforku verið lagðir jafn langa vegalengd og á
jafn miklu dýpi oggert er ráð fyrir íhugmyndum um beina raforkusölu héðan um
sæstreng.
6 VERKTÆKNI