Verktækni - 15.08.1991, Page 21

Bflar og eldsneyti:
Rafbflar eða tryllitæki
knúin með vetni
Þegar rætt er um bifreiðar
knúnar með rafmagni líta flestir til
framtíðarinnar. Langflestir eiga
erfitt með að ímynda sér borgir þar
sem lágværir og mengunarlausir
bflar líða hljóðiega um strætin.
Heimurinn er nefnilega fullur af
farartækjum sem eru knúin áfram
með háværum, eiturspúandi
sprengihreyflum. Fæstir gera sér
grein fyrir því að rafknúnir bflar
eru alls ekki nýir af nálinni.
fyrsta hraðametið
var sett með
Rafmagnsbíl
Fyrsti rafbílinn var byggður í Skot-
landi árið 1837 af Robert Davidson.
Það var 23 árum áður en Gaston Plan-
te fann upp blýrafgeyminn. Arið 1899
setti franskur ofurbugi, La Jamais
Contente að nafni, hraðamet á raf-
knúnum bíl í Frakklandi. Bíllinn fór
110 kílómetra á klukkustund. Þessi bíll
vó 1800 kg og var nánast einn stór
rafgeymir. Það var Belginn Camille
Janatzy sem hannaði hann.
Um aldamótin 1900 voru um 8000
tafknúnir bílar í Bandaríkjunum en þá
höfðu þeir um 38% markaðshlutdeild
af framleiddum bílum og gufuknúnir
bílar um 40%. Bensín var Jiá farið að
tyðja sér til rúms sem orkugjafi fyrir
bíla. Markaðshlutdeild bensínbíla ár-
ið 1900 var um 22% af framleiddum
bílum í Bandaríkjunum. Með stórauk'
inni framleiðslu á olíu í heiminum og
lækkandi verði á henni ruddi bensínið
öðrum orkugjöfum úr vegi. Sprengi-
hreyfillinn varð ofan á og bensínbílar
urðu almenningseign með fjöldafram-
leiðslu.
Gísli Jónsson prófessor.
MENGUN OG
HÆKKANDI OLÍUVERÐ
Það var síðan ekki fyrr en olía
hækkaði í verði og menn fóru að taka
eftir þeirri gífurlegu mengun sem
bensínbílar valda með útblæstri að
vísindamenn tóku að velta fyrir sér
þeim möguleika að gera rafknúna bíla
að almenningseign. Mengun vegna
bílaumferðar í stórborgum Evrópu og
Bandaríkjunum er orðin svo mikil að
sums staðar íhuga borgaryfirvöld að
loka miðborgum fyrir bílaumferð. 1
Stokkhólmi hafa borgaryfirvöld reynt
að draga úr bílaumferð í miðborginni
með háum sköttum á bíla er fara þar
um og í Kaliforníu hafa verið sett lög
sem kveða á um það að fyrir næstu
aldamót verði ákveðið hlutfall af bíl-
VERKTÆKNI 21