Tónlistin - 01.06.1946, Page 40

38
TÓNLISTIN
en auka sífellt við krafta sína; ekki mun
ÞjóðleikhsúiÖ geta starfað nema með
virkri aðstoð góðrar hljómsveitar, svo
að ekki virðist ótímabært að hafizt verði
handa um fastan samleik bæjarhljóm-
sveitar í Reykjavík. Varð þetta tilfinn-
anlegt á fyrrgreindum hljómleikum, með
fáliðaðri og vanskipaðri hljómsveit, sem
alls ekki var fær um að birta þann arn-
súg stórfelldra umbrota, sem þleðst upp
við góða uppfærslu á snilliverkum Sibeli-
usar. Hlutverk Victors Urbantschitsch
sem stjórnanda var því vandasamt og
vanþakklátt með svo takmörkuðum kröft-
um.
Wilhelm Lanzky-Otto er ágætur tón-
listarmaður, fjölhæfur og duglegur svo
að fátitt er. Píanisti er hann í bezta lagi,
svo að Hándel-tilbrigði Brahms virðast
ekki valda honum merkjanlegum örðug-
leikum, heldur gefa þau honum tækifæri
til að sýna klaveristískar aflraunir á háu
stigi. Hornleikari er píanóleikarinn einn-
ig með prýði, og hér er hann í fremstu
röð. „Ansats" hans er mjúkur og leikni
hans lýtalítil; hinar hröðustu tónaraðir
glitra í samfelldum línum, svo að örsjald-
an ber skugga á, og er þá vel borgið svo
viðkvæmu og vandblásnu hljóðfæri sem
skógarhornið er. Á píanóinu rétti hann
einnig að Chopin fagra og forkunnar vel
úti látna kveðju með víðþekktum verk-
um hins pólska píanósnillings. Victor Ur-
bantschitsch aðstoðaði við píanóið með
vandaðri alúð.
Guðmunda Elíasdóttir flutti ýmis
sönglög og aríur með tryggri aðstoð Vict-
ors Urbantschitsch. Söngkonan sýndi
margar hliðar á góðri gáfu sinni með
fjölbreyttri efnisskrá. Einna mesta eft-
irtekt vakti nýtt lag eftir Pál Pálsson,
Nú andar næturblær, sem Guðmunda
söng af góðum trúleik og lofsverðri við-
leitni til að anðga verkefnaval sitt með
skammti frá samtíðinni, og ættu fleiri
söngvarar okkar að taka fordæmi hennar
til gagngerðrar athugunar, ef þeir ekki
vilja hætta á þá tvísýnu, að fólk dauf-
heyrist við söngflutningi þeirra af þeirri
einföldu ástæðu, að forheimskun er ekki
eftirsóknarverð, og allir hugsandi menn
hljóta að sjá, hvílík hætta er fólgin í því
að endurtaka fyrir hlustum landsmanna í
sifellu sömu lögin. Slík upptugga hlýtur
að glæða heimsku manna og valda stöðn-
un. Lag Páls er alvarleg tilraun til þess
að kafa dýpra en hér hefir tíðkazt hingað
til í sönglagagerð á fyrsta fjórðungi ald-
arinnar. Bygging þess er höfug og sver
sig í ætt við finnska skógar-rómantík,
hljómarnir eru litauðugir i krómatík sinni
og spretta fram í eðlilegri rás rökrænnnar
framvindu. Guðmunda flutti söng sinn
af listrænni löngun og ágætum smekk, en
rödd hennar á eftir að öðlast fyllra sam-
ræmi í hljóðstafasetningu og frekara
sjálfstæði.
Söngfélagið Harpa með aðstoð hljóm-
sveitar undir skilmerkilegri stjórn Ro-
bert Abraham söng Örlagaljóð Brhams
og 79. kantötu Bachs, en ein flutti hljóm-
sveitin kveðjusymfóníu Haydns. Vegna
óhentugs húsnæðis naut kórinn sín hvergi,
og var það mjög slysalegt svo mikill feng-
ur sem var að verkefnunum. Kórista-sóló
höfðu mjög þokkalega á hendi Helga
Magnúsdóttir, Steinunn Sigurðardóttir.
Ingibjörg Einarsdóttir og Jón Halldórs-
son. Hljóðfærasóló fóru þeir hið bezta
með, Karl Runólfsson og Guðlaugur
Magnússon (trompet), Oddgeir Hjart-
arson (flauta) og Heinz Edelstein (celló).
Kórinn var ekki allskostar nógu liðsterk-
ur fyrir svo viðamikil verk með öflugum
hljómsveitarundirleik. (Það er sitt þvað
að syngja „a cappella" og svo með or-
kestri.) Aftur á móti sýndi hljómsveit-
in marga góða tilþri faspretti.
Erling Blpndal Bengtson sannaði það
með filjómleikum sínum, að i honum býr
efni í óvenjulegan cellista. Tækni svo
ungs hljóðfæraleikara er furðulega mikil.
þótt enn eigi tónninn eftir að öðlast meiri
ávala fyllingu, sem ekki er heldur til-
tökumál. Var honum sýnt um að skila
viðfangsefnunum með hreinni stílvitund.