Bændablaðið - 12.04.2005, Side 20

20 Þriðjudagur 12. apríl 2005
Uppsprettulindir þekkingarinnar sem fjarnámið
sækir í eru fjölmargar og af ýmsu tagi. Formlegt
nám sem veitir ákveðin réttindi er tvenns konar: á
háskóla- og framhaldsskólastigi. Auk þess eru fjöl-
margir aðilar sem bjóða upp á styttra og lengra
nám í formi námskeiða.
Háskólarnir sem hafa opnað
nám sitt fyrir fjarnemum eru þessir:
Háskólinn á Akureyri
Háskóli Íslands
Háskólinn í Reykjavík
Kennaraháskóli Íslands
Tækniháskólinn
Viðskiptaháskólinn á Bifröst
Landbúnaðarháskóli Íslands (þar með
talinn Garðyrkjuskólinn á Reykjum)
Hólaskóli
Við þetta má bæta að ýmsir bjóða upp á diplóma-
nám og aðrar styttri námsbrautir sem hægt er að
fá metnar sem hluta af háskólanámi.
Framhaldsskólar sem bjóða upp
á fjarnám eru eftirtaldir:
Verkmenntaskólinn á Akureyri
Fjölbrautaskólinn við Ármúla
Framhaldsskólinn í Austur-Skaftafellssýslu
Fjölbrautaskólinn í Garðabæ
Iðnskólinn í Reykjavík
Borgarholtsskóli
Fjölbrautaskólinn á Húsavík
Menntaskólinn í Kópavogi
Kvennaskólinn í Reykjavík
Fjölbrautaskóli Suðurnesja
Námsflokkar Reykjavíkur
Háskólinn á Akureyri segist vera háskóli
landsbyggðarinnar og virðist hafa rétt
fyrir sér í því. Langflestir nemendur skól-
ans eru búsettir á landsbyggðinni og skól-
inn leggur mikla áherslu á að þjóna fjar-
nemum um allt land. Í skólanum eru nær
1.500 nemendur sem skiptast þannig að
53% eru í staðarnámi og 47% í fjarnámi.
Af þeim tæplega 300 fjarnemum sem út-
skrifast hafa frá skólanum búa um 80%
utanhöfuðborgarsvæðisins.
Sá sem hefur umsjón með fjarnáminu í
Háskólanum á Akureyri heitir Erlendur
Steinar Friðriksson og hann segir að það sé
hluti af hugmyndafræði skólans að halda
uppi lifandi og virku sambandi við símennt-
unarstöðvarnar á landsbyggðinni. „Við erum
með samninga við allar stöðvarnar og náum
í nemendur okkar þar. Við teljum betra að
fólk sé ekki að stunda sitt nám aleitt heldur
sé gott að það njóti stuðnings á heimaslóð.
Þess vegna leggjum við áherslu á að sí-
menntunarstöðvarnar safni nemendum sam-
an í hópa sem fylgjast að í námi.
Í símenntunarstöðvunum geta nemendur
fengið aðstöðu til að tengjast okkur og það
sem er ekki minna um vert tækifæri til að
hittast. Næsta skref er að þeir geti haft að-
gang að kennurum eða leiðbeinendum í hér-
aði en það er að hefjast á Egilsstöðum og
Ísafirði,“ segir Erlendur Steinar.
- Hvaða nám býður skólinn upp á í fjar-
námi?
„Við bjóðum upp á námi við fjórar deild-
ir: heilbrigðis-, kennara-, viðskipta- og auð-
lindadeild. Nám í hjúkrunarfræði er boðið á
einum stað á hverju ári og gerum kröfu um
að nemendur séu ekki færri en tíu á hverjum
stað. Nú er hópur nemenda í hjúkrunarfræði
á fyrsta ári á Ísafirði, annar hópur á 2. ári í
Vestmannaeyjum og svo framvegis. Kennsl-
an fer fram hér á Akureyri en er send með
fjarfundarbúnaði til nemenda.
Kennaranámið er í boði á nokkrum stöð-
um og byggist meira á beinu hópstarfi. Nem-
endur eru mjög háðir því að hafa tölvur til að
vinna við og vissa færni á þær en í hópi
flæðir þekkingin á milli nemenda og þeir að-
stoða hver annan. Þetta hefur gefist vel en
fyrirkomulagið er alltaf til endurskoðunar.
Í viðskiptadeildinni stunda nemendur yf-
irleitt nám meðfram vinnu. Þar gerum við
kröfu um að nemendur séu ekki færri en sjö
á hverjum stað. Við erum hins vegar ekki
með marga fjarfundi með þeim heldur sækja
þeir námsefnið á netið. Fjarnemarnir fylgjast
með kennslustundum staðarnema á netinu
og geta látið í sér heyra. Með þessu móti get-
um við samþætt dagskólann og fjarnámið og
þetta nýtur vinsælda meðal staðarnema.
Nám við auðlindadeild er með svipuðum
hætti og í viðskiptadeild en þar gerum við
ekki skilyrði um hópa. Við erum með tölvu-
fundi þar sem allt að 25 manns geta tekið
þátt samtímis. Tækninni fleygir fram og nú
er kominn búnaður sem gerir nemendum
kleift að sækja tölvufundina heiman frá sér
ef þeir hafa sæmilegar tengingar. Sú tækni
nefnist WebDemo en stór hluti af náminu fer
fram í kerfi sem nefnist Webct og hefur
reynst mjög vel. Sem dæmi um það má
nefna að staðarnemar notfæra sér það mikið,
ekki af illri nauðsyn heldur vegna þess hve
vel það virkar. Það byggist á því að nemend-
ur geri námsáætlanir og geta svo átt sam-
skipti við kennara og aðra nemendur yfir
netið en kennarar setja bæði fyrirlestra og
próf inn í kerfið.“
- Þurfa fjarnemar þá aldrei að mæta í
skólann?
„Jú, við leggjum áherslu á að þeir komi
til okkar, fyrst í upphafi náms svo þeir geti
kynnst kennurunum og öðrum nemendum.
Á hverri önn eru svo 1-2 námslotur á staðn-
um þar sem eru verklegar æfingar og fleira.
Þessar námslotur eru mislangar eftir deild-
um, allt frá 4 dögum upp í nokkrar vikur.“
- Vitið þið hverjir eru í fjarnámi hjá ykkur?
„Já, við vitum að „vísitölufjarneminn“ er
tæplega fertug tveggja barna móðir af lands-
byggðinni. Konur eru í töluverðum meiri-
hluta í heilbrigðis- og kennaranáminu en í
viðskiptadeild er kynjaskiptingin nokkuð
jöfn og í auðlindadeild eru karlar fleiri með-
al fjarnema en þar eru nemendur reyndar
fæstir.“
Eins og áður segir er mikill meirihluti
fjarnema af landsbyggðinni og það er
reynsla skólans að mun stærri hluti þeirra
sem útskrifast frá Háskólanum á Akureyri
skila sér í störf á landsbyggðinni en raunin
er um nemendur háskólanna á höfuðborgar-
svæðinu. „Það hlýtur að vera hagur sveitar-
félaganna að fjárfesta í þessari þróun og
styðja fólk við að stunda nám heima hjá sér.
Sé þeim gert það kleift aukast líkurnar á að
þeir haldist í heimabyggð að loknu námi,“
segir Erlendur Steinar.
Hann bætir því við að kostnaður við fjar-
nám sé ekki minni fyrir skólann en við stað-
arnám. „Það fer mikill tími í að halda utan
um það og standa í sambandi við nemendur.
Það skortir ekki áhugann á því að þróa fjar-
námið, hvorki hjá okkur né nemendum en
við erum algerlega háð fjárveitingum. Við
gerum okkur vonir um að geta boðið upp á
nám við félagsvísinda- og lagadeildina á
næsta eða þarnæsta ári, en það mun ráðast af
fjáveitingum,“ segir Erlendur Steinar Frið-
riksson.
Háskólinn á Akureyri
Háskóli landsbyggðarinnar
Viðskiptaháskólinn á Bifröst
hefur tekið tölvutæknina í þjón-
ustu sína og býður ýmis nám-
skeið og allt upp í fullbúið meist-
aranám í fjarkennslu. Þeir sem
ekki þess kost að dvelja á ein-
hverjum fegursta skólastað
landsins þurfa því ekki að fara á
mis við það sem þar fer fram.
Þrenns konar diplómanám
stendur nemendum til boða í fjar-
námi og er það skipulagt sem
tveggja ára nám með vinnu.
Diplómanám í verslunarstjórn-
un er starfstengt nám sem hefur
þann tilgang að auka hæfni og
þekkingu starfsfólks í verslunum.
Námið skiptist í bóklegan hluta
sem fram fer á fjarnámsvef skólans
og verklegan hluta sem stundaður
er á vinnustað nemandans. Einnig
verja nemendur tveimur helgum á
hverri önn við verkefnavinnu á
Bifröst og í Reykjavík.
Að þessu námi loknu á nem-
andinn að vera hæfur um að starfa
sem verslunarstjóri, vinna með
rekstrarlegar upplýsingar úr tölvu-
kerfi verslana, gera framlegðarút-
reikninga, fást við innkaup og
vörustjórnun, stjórna verkum,
kenna nýliðum góð vinnubrögð,
miðla vöruþekkingu til starfs-
manna, taka starfsmannaviðtöl og
stjórna öryggismálum á vinnustað.
Diplómanám í fjármálum og
stjórnun er skipulagt þannig að
nemandi lærir eitt fag í einu og
lýkur því með prófi eða raunhæfu
verkefni áður en hann snýr sér að
næsta fagi. Eftir tveggja ára nám
hefur hann lokið 30 einingum á
háskólastigi.
Diplómanám í rekstri og
stjórnun er sérstaklega sniðið fyrir
sjómenn en það er einnig metið
sem 30 einingar á háskólastigi.
Hugmyndin er að gefa skipstjór-
um, stýrimönnum og vélstjórum
kost á að afla sér viðbótarmennt-
unar en það eflir þá í starfi og gerir
þeim kleift að víkka starfssvið sitt.
Það auðveldar þeim einnig að
koma í land og finna sér starf sem
hæfir reynslu þeirra, þekkingu og
þroska.
Þeir sem ljúka þessum þremur
námsbrautum geta svo haldið
áfram í fjarnámi og lokið BS-
gráðu í viðskiptafræði sem tekur
tvö ár til viðbótar. Sú kennsla fer
að mestu fram á netinu þar sem
nemendur hlusta á fyrirlestra,
spyrja spurninga, sækja gögn og
skila verkefnum. Tvær til þrjár
helgar á hverri önn koma allir fjar-
nemendur saman á Bifröst í verk-
efna- og hópvinnu.
Við Bifröst er hægt að leggja
stund á meistaranám í fjórum
greinum: viðskiptafræði, við-
skiptalögfræði, hagnýtum hagvís-
indum og lögfræði og standa þrjár
fyrsttöldu greinarnar fjarnemum til
boða. Meistaranám í viðskipta-
fræðum veitir möguleika á sérhæf-
ingu á sviði fjármála, nýsköpunar-
og frumkvöðlafræða og stjórnunar.
Í hagnýtum hagvísindum geta
menn sérhæft sig í hagfræði, Evr-
ópufræðum og stjórnsýslufræðum.
Einnig er hægt að leggja stund á
svæðafræði og umhverfis- og auð-
lindahagfræði sem kennd er í sam-
vinnu við Landbúnaðarháskólann
og í samvinnu við Reykjavíkur-
akademíuna er boðið upp á nám í
mennta- og menningarstjórnun.
Rekstrarnám fyrir konur
Til viðbótar þessu formlega námi
verður í haust boðið upp á ellefu
vikna rekstrarnám fyrir konur í at-
vinnurekstri. Kennt verður um net-
ið og geta nemendur hlustað á fyr-
irlestra hvenær sem þeim hentar.
Námið er skipulagt í samvinnu við
símenntunarstöðvarnar, viðskipta-
ráðuneytið og Byggðastofnun.
Markmiðið með náminu er að
gera konur í atvinnurekstri hæfari
um að reka fyrirtæki sín og þar
með efla arðsemi þeirra, skapa
fleiri störf á landsbyggðinni og
efla þar með atvinnulífið á þeim
sviðum sem líklegust eru til að
stuðla að vexti og uppbyggingu.
Námsgreinar eru bókhald, upplýs-
ingatækni, markaðs- og sölumál,
fjármál og áætlanagerð.
Viðskiptanám
á Bifröst
Erlendur Steinar Friðriksson
Bifrestingar á góðri stund.