Bændablaðið - 18.12.2007, Blaðsíða 34

Bændablaðið | Þriðjudagur 18. desember 20073
Nú nýverið var tekið í notk-
un í Bændahöllinni nýtt mið-
lægt tölvukerfi sem tekið hefur
við af gamla afurðakerfinu.
Bændasamtökin unnu það í sam-
vinnu við hugbúnaðarfyrirtækið
Stefnu ehf. Virkni þess er mikil
og nú eru allar upplýsingar á
einum stað svo að minni hætta er
á að villur læðist inn í skráningu
upplýsinga.
Kerfið tekur á alhliða upplýs­
ingum frá afurðastöðvum og það
reiknar helstu greiðslur til bænda
og afurðastöðva. Þegar samið
var við Stefnu ehf. lá fyrir ítarleg
greiningarskýrsla sem tölvudeild
Bændasamtakanna hafði tekið
saman í samráði við félagssvið
samtakanna.
„Vinnan við þetta kerfi byrj­
aði að þróast vegna þess að ekk­
ert kerfi var til fyrir greiðslur sem
bændur geta fengið, eins og gripa­
greiðslur sem voru nýtilkomnar.
Þegar hafist var handa fór þetta út
í margt annað líkt og beingreiðslur
í grænmeti og ullarniðurgreiðslur
sem höfðu setið á hakanum. Kerfið
vinnur á sláturlistanum einu sinni á
ári og yfirfer gögn frá afurðastöðv­
unum um slátrun gripa. Um leið var
smíðað ákveðið eftirlitskerfi svo
það er hægt að sjá hverja skrá sem
afurðastöðvar hafa sent, hún prófuð
og villukeyrð og í lok villuprófunar
fá afurðastöðvarnar póst um það,“
útskýrir Helgi Hrafn Halldórsson,
forritari hjá Stefnu ehf.
Minni hætta á villum
Hið nýja kerfi var rúmt ár í þróun
og eru notendur þess, hjá Bænda­
samtökunum og Landssamtökum
sláturleyfishafa, sem blaðamaður
Bændablaðsins talaði við, sammála
um að bylting hafi orðið í úrlausn­
um gagna með nýja kerfinu.
„Kosturinn við kerfið er að það
keyrir allt á miðlægum grunni svo
að grunnarnir geta allir spjallað
saman. Nú þegar hafa verið gerðar
endurbætur á kerfinu, sem er í stöð­
ugri þróun og alltaf að breytast svo
það mun bara bætast við og koma
æ víðar að góðum notum í framtíð­
inni,“ segir Helgi Hrafn jafnframt.
Að sögn Jóns Baldurs Lorange,
forstöðumanns tölvudeildar BÍ,
er þessi hugbúnaðarþróun liður í
heildarendurskipulagningu tölvu­
deildar á tölvukerfum og gagna­
grunnum Bændasamtakanna. „Það
eru smíðuð einsleit veflæg tölvu­
kerfi sem byggjast á miðlægum
gagnagrunnum í Oracle og tryggt
er að kerfin geti „talað saman“ þar
sem öll númerakerfi eru samræmd.
Að lokum eiga hin veflægu tölvu­
kerfi Bændasamtakanna að mynda
eina heild sem er bylting í aðgengi
upplýsinga fyrir okkar umbjóðend­
ur.“
Ómar S. Jónsson, viðskiptafræð­
ingur á félagssviði BÍ, og Guðrún
Sigríður Sigurjónsdóttir hjá Lands­
samtökum sláturleyfishafa eru
bæði byrjuð að nota kerfið og lýsa
ánægju sinni með það.
„Aðalbreytingin er að þetta er
miðlægt kerfi og nú er allt á sama
stað svo það er minni hætta á vill­
um sem komu stundum fyrir áður
þar sem upplýsingar voru oft og
tíðum færðar úr einu kerfi í annað
og á milli manna. Kerfið verður
með tímanum aðgengilegt fyrir
sláturleyfishafa þar sem hægt er að
vinna með útreikninga á gjöldum og
fleira. Ég er mjög ánægð með sam­
starfið við Helga Hrafn og að kerf­
ið sé komið í gang,“ segir Guðrún
Sigríður og Ómar bætir við:
„Það er mjög þægilegt að vinna
í þessu kerfi og ég borga til dæmis
gripagreiðslurnar eingöngu í því.
Við höfum verið með frá upphafi
við þróun kerfisins með Jóni Baldri
og Helga Hrafni forritara og sam­
starfið hefur verið mjög gott.“
Eins og alloft hefur komið fram
m.a. á síðum þessa blaðs þá var
skýrsluhald fjárræktarfélaganna
flutt í nýtt tölvuumhverfi frá og
með skýrsluárinu 2007. Nú er
skýrsluhaldið að finna sem mið-
lægan gagnagrunn á Netinu þar
sem hver og einn skýrsluhaldari
getur haft aðgang að öllum gögn-
um fyrir sitt fjárbú sem þar eru
skráð. Þetta nýja umhverfi heitir
Fjarvis.is og skýrsluhaldarar sem
ekki eru þegar tengdir kerfinu fá
aðgang að því með að hafa sam-
band við tölvudeild BÍ. Ástæða er
til að hvetja alla skýrsluhaldara
sem hafa tölvutengingu til þess
að fá sér þannig aðgang til þess
að kynna sér hið nýja umhverfi
og vonandi geta sem allra flestir
skýrsluhaldarar á þennan hátt
síðan fært allt sitt skýrsluhald í
fjárræktinni á næstu misserum.
Við þessar breytingar þurfti
að endurvinna allar forskriftir til
úrvinnslu upplýsinga. Vinna við
það varð aðeins á eftir áætlun þann­
ig að fyrstu uppgjör fjárræktarinnar
eru af þeirri ástæða nokkru seinna
á ferðinni en verið hefur á liðnum
árum. Nú er þessi vinna hins vegar
í höfn og uppgjör fyrir hundruð búa
um allt land annað tveggja á leið
til skýrsluhaldara í pósti eða hefur
nýverið borist þeim. Nú er það að
sjálfsögðu þannig með úrvinnslu­
forskriftir eins og þessar þar sem
tilvikin sem koma fyrir eru með
ólíkindum mörg þá eru möguleikar
á að einhverjar villur geti falist í
byrjun nokkrar. Þess vegna bið ég
þá aðila sem kunnu að rekast á slíkt
að láta mig vita þannig að Hluti
megi færa til rétts vegar. Aðeins
með slíkri aðstoð verður mögulegt
að byggja upp úrvinnslu sem tekur
tillit til allra möguleika.
Hér er ætlunin að gera örstutta
grein fyrir afurðaskýrslu býlisins.
Þessi skýrsla er líkt og áður unnin
annars vegar fyrir veturgömlu
ærnar á búinu og hins vegar full­
orðnu ærnar. Hér með er birt mynd
af uppgjöri fyrir eitt bú í skýrslu­
haldinu. Eins og lesendur sjá er
formið mjög breytt útlit fyrir þetta
uppgjör.
Nú eru hverjum og einum
skýrsluhaldara sendar beint í pósti
niðurstöðurnar fyrir sitt bú. Þar
koma fram afurðatölurnar sem sjást
á myndinni fyrir eigin bú. Þá fylgja
með tilsvarandi fjölda­ og með­
altalstölur fyrir öll bú í viðkomandi
fjárræktarfélagi þar sem uppgjör
haustsins hefur þegar verið unnið.
Fyrir mjög marga af þeim sem eru
að fá fyrstu uppgjör eru ekki komn­
ar aðrar tölur úr viðkomandi félagi
og þess vegna sömu tölur í báðum
þessum dálkum í slíkum tilvikum.
Að síðustu er samskonar dálk­
ur sem sýnir hliðstaðar fjölda­ og
meðaltalstölur fyrir öll bú í landinu
þar sem uppgjör hefur farið fram
þegar uppgjör fyrir viðkomandi
bú er unnið. Þannig á hver og einn
að hafa til samanburðar tölur til að
meta árangur eigin bús.
Mest af þessum tölum sem
þarna koma fram skýra sig sjálf­
ar. Smávægilegar breytingar eru
í afurðaútreikningi fyrir mismun­
andi hópa ánna en þær hafa yfirleitt
sáralítil áhrif á niðurstöður fyrir
búið. Það sem þar skiptir ef til vill
aðallega máli er að kjötmagn sem
reiknast lömbum sem skráð eru sem
heimagangar eða undanvillingar
reiknast ekki með hjá einstökum
hópum áa og kemur fyrst með þegar
kjötmagn eftir hverja á er reiknað.
Ástæða er aftur á móti að vekja
athygli á því að viðmiðunargrunni
afurðaútreikninga er breytt. Eldra
kerfið var miðað við blautvigt úr
sláturhúsi sem var það algengasta
hér á landi þegar það á sínum tíma
var unnið. Nú munu öll sláturhús
hins vegar gefa sláturtölur upp sem
kaldvigt og er það því sá grunnur
sem nú er notaður. Þessi breyting
leiðir sjálfkrafa til lækkunar sem
nemur um það bil 3% á öllum kjöt­
magnstölum fyrir búið, þannig að
bú sem á síðasta ári reiknaðist með
30 kg kjötframleiðslu eftir hverja á
reiknast nú aðeins með um 29 kg
eftir ána. Þessar breytingar verða
allir að hafa í huga þegar þeir bera
saman tölurnar nú við afurðatölur
fyrri ára.
Í næstu blöðum verður síðan
gerð grein fyrir og útskýrðar þær
breytingar sem verða á öðrum upp­
gjörum úr skýrsluhaldinu.
Afurðatölurnar sem koma
fram fyrir búið sem uppgjör er
sýnt fyrir eru ákaflega glæsilegar.
Hliðstæðum árangri ættu sem flest­
ir sauðfjárframleiðendur í landinu
að keppa að því að ná á næsta ára­
tug. Þar væri um að ræða hliðstæð­
ar breytingar og sjá má fyrir fjölda
fjárbúa um allt land á síðastliðnum
áratug fyrir gæðamat sláturlamba
um gerð sem sýnir að árangri má ná
þegar skipulega er að slíku unnið.
Uppgjör á skýrslum fjárrækt-
arfélaganna haustið 2007
Skh.nr.: XXXXXX-X
Býli: XXXXXXX Bæjarnafn
Framleiðsluár: 2007
Dags. uppgjörs: 12. 12. 2007
Afurðaskýrsla býlis – ær Meðaltal félagsins
Meðaltal
landsins
Skýrsluhaldsnr.: XXXXXX-X Fjárfélag nr.: XXXX
Býli: XXX – Bæjarnafn XXXhrepps
Eigandi: Jón Jónsson
Fjöldi áa: 285 2254 39481
Fórust óbornar: 4 18 360
Lifandi ær á sauðburði: 281 2236 39121
Kjötþungi eftir:
Á með tvö eða fl. til nytja: 37,9 34,5 31,8
Á með eitt lamb til nytja: 20,7 18,5 17,6
Á með lambi: 37,2 32,2 29,2
Hverja á: 36,7 30,8 27,5
Fjöldi lamba m/lífþunga og fallþunga: 371 2747 36254
Meðalkjöthlutfall (%): 42,9% 40,9% 40,8%
Meðalfjöldi fæddra lamba: 2,06 1,95 1,87
Meðalfjöldi lamba til nytja: 1,94 1,76 1,69
Fleirlembur (fjöldi og %) 47 (16,7%) 244 (10,9%) 3363 (8,6%)
Geldar (Fjöldi og %) 1 (0,4%) 37 (1,7%) 1092 (2,8%)
Jón Viðar Jónmundsson
landsráðunautur í búfjárrækt
Bændasamtökum Íslands
jvj@bondi.is
Skýrsluhald
Ketill A. Hannesson, hagfræði­
ráðunautur Búnaðarfélags Íslands
og síðar Bændasamtaka Íslands
hætti störfum í nóvember sl. fyrir
aldurs sakir. Ketill varð 70 ára
4. desember sl. Ketill Arnar hóf
störf hjá Búnaðarfélagi Íslands,
sem ráðunautur í búnaðarhag­
fræði og jafnframt forstöðumaður
Búreikningastofu ríkisins 1. sept­
ember 1966. Hann gegndi starfi
forstöðumanns Búreikningastofunnar fram til ársins
1980 en upp frá því starfi ráðunautar í búnaðarhag­
fræði. Frá 2002 hefur Ketill verið í hálfu starfi hjá
Bændasamtökunum og einkum sinnt ráðgjöf um fram­
tals­ og skattamál. Bændasamtökin þakka Katli Arnari
vel unnin störf síðustu fjóra áratugi og óska honum alls
hins besta um ókomin ár.
Jarle Reiersen, ráðunautur og dýralæknir alifuglasjúk­
dóma hættir störfum sem ráðunautur í alifuglarækt hjá
Bændasamtökunum um næstu áramót. Hann hefur verið
í launalausu ársleyfi frá áramótum 2006/2007. Jarle hóf
störf hjá Bændasamtökum Íslands
1. nóvember 1998 og hefur verið
í 50% starfi. Bændasamtökin
þakka honum vel unnin störf fyrir
samtökin og óska honum velfarn­
aðar á nýjum starfsvettvangi.
Jóhanna Lind Elíasdóttir, við­
skiptafræðingur hóf störf hjá
Bændasamtökunum sem ráðu­
nautur á sviði búrekstrar og hag­
fræði 1. desember sl. Jóhanna er
viðskiptafræðingur af fjármála­
braut frá Háskólanum á Akureyri
2006 (fjarnám). Undanfarin 15
ár hefur hún starfað sem stjórn­
arráðsfulltrúi/deildarstjóri í land­
búnaðarráðuneytinu og sinnt þar
fjölbreytilegum störfum. Bænda­
samtökin bjóða Jóhönnu Lind vel­
komna til starfa.
Starfsmannabreytingar hjá
Bændasamtökum Íslands
Bændasamtök Íslands
Nýtt miðlægt tölvukerfi tekið í notkun
Ómar S. Jónsson á félagssviði BÍ og Guðrún Sigríður Sigurjónsdóttir hjá
Landssamtökum sláturleyfishafa eru ánægð með nýja tölvukerfið.