Bændablaðið - 27.08.2009, Blaðsíða 13

13 Bændablaðið | fimmtudagur 27. ágúst 2009
„Ég hef selt margar mynda
minna af hrossum í almanök og
bæklinga og bækur um hross. Ég
fer hér í kring og mynda og þegar
ég einblíni á hesta finnst mér ég
oft ná góðum augnablikum í grað-
hestahólfum. Ég er með nokkrar
myndavélar og er alltaf með eina í
traktornum með mér ef tveir hestar
skyldu nú prjóna og bera við himin
í fallegu sólarlagi. Þetta snýst allt
um rétta árstíð og birtu; sem dæmi
er hreint sauðfé sem er bústið og
fallegt eftir sumarið nær öruggt og
gott myndefni. En ég er ekki enn
orðinn stafrænn og það helgast nú
helst af því að hér er ekki almenni-
legt tölvusamband og það yrði mér
líka dýrt að fara yfir í stafræna
tækni varðandi tækjakost, þá þyrfti
ég að fá mér almennilega tölvu
og dýra myndavél svo ég læt mér
nægja það sem ég hef,“ segir Jón
sem fékk brautargengi fyrir myndir
sínar í Búnaðarblaðinu Frey:
„Góð mynd er góð mynd og ég
geri þetta af ástríðu. Ég byrjaði að
selja myndir eftir að ég sendi inn
nokkrar myndir í Búnaðarblaðið
Frey og svo í dýraveggspjöld-
in sem Bændasamtökin gefa út.
Það er kostur fyrir mig að ég veit
hvernig á að umgangast dýrin og
get stokkið út á hlað þegar góð er
birtan og tekið myndir við ákjósan-
legar aðstæður. Það hjálpar mér
en það er þónokkur vinna að taka
góðar myndir af húsdýrum og eins
getur það tekið mikinn tíma að taka
fallegar sólarlagsmyndir. Stundum
hef ég farið út kvöld eftir kvöld til
að ná rétta sólarlagsaugnablikinu.
Það er ákveðinn veiðiáhugi í þess-
ari ástríðu, held ég, en veiðimenn
og bændur eru miklir náttúruvernd-
arsinnar.“
Komumst yfir þessi vandræði
Um tíma var Jón virkur í félags-
störfum bænda, var í forsvari fyrir
kúabændur í sínu héraði (V-Hún.),
sat í nautgriparæktarnefnd og stjórn
RALA í um tíu ár, en þá fannst
honum nóg komið og sagði skilið
við þátttöku sína í félagsstörfum.
„Mér fannst það mjög spenn-
andi að mörgu leyti að vera í
stjórn stofnunar og ég styð alla þá
sem fara í félagsstörfin, það gefur
manni aðra sýn. En ég var einhvern
veginn allt í einu búinn að fá nóg
og nennti ekki lengur að sitja inni
við á fundum tímunum saman,“
útskýrir Jón og talið berst að
Evrópusambandinu og þeirri vinnu
sem fram undan er í átt til þess
hvort Ísland fái inngöngu í Brussel
eður ei:
„Það er mikið bull í gangi varð-
andi Evrópusambandsumræðuna
og kreppuna. Ég öfunda þá ekki
sem eru í hreinsunarstarfinu varð-
andi það. Íslendingar munu lifa á
fiski, landbúnaði, orku og ferða-
mennsku en það þarf að sannfæra
mig um það að ESB hjálpi þess-
um atvinnugreinum. Ég hef ekki
áhyggjur til langs tíma, það er allt
til hér sem við þurfum að lifa á og
ég hef trú á því að við komumst
yfir þessi vandræði. Ég trúi ekki
fyrr en búið er að sannfæra mig um
að við getum lifað á einhverjum
ESB-pakka að þessi aðild borgi sig.
Ég, sem er með blandaðan búskap,
sé ekki hamingjuna núna í því að
fara þarna inn en ég útiloka held-
ur ekki neitt. Ef við komumst inn
spyr ég mig hvað þetta bandalag
eigi að verða stórt og hver þróun
þess verður um ókomna tíð en það
er sennilega ekki hægt að svara því.
Þessi myntvandi stillir okkur sem
þjóð því miður rækilega upp við
vegg.“
Skuldlausir sofa ágætlega
Líkt og áður sagði er Jón pólitískur
maður að eðlisfari og hefur skoð-
anir á þjóðmálunum og skautar þar
ekki fram hjá efnahagskreppunni
sem nú ríður yfir.
„Það var verið að ræna spari-
sjóðina innan frá og mér ofbauð
þetta svo að ég setti mig í samband
við Fjármálaeftirlitið, umboðs-
mann Alþingis og fjölmiðla þegar
sparisjóðurinn á Hvammstanga
(þáverandi viðskiptabanki minn)
varð fyrir græðgisvæðingunni. Það
er skemmst frá því að segja að við-
brögðin voru algjört sinnuleysi. Jú,
ég gæti fengið mér lögfræðing en
þetta væri alls staðar svona á hinu
frjálsa markaðstorgi nútímans, ég
væri með gamaldags hugsun um
réttlæti og félagslega sameign.
Þegar húsið er brunnið er nefnilega
of seint að hringja í slökkviliðið.
Fyrir kosningarnar síðast sagði
ég stjórnmálamönnum hér að við
þyrftum gott vegakerfi, nútíma
tölvusamband, aðgang að heið-
arlegu, þolinmóðu fjármagni með
kristilegum vöxtum og láta okkur
svo í friði. Ég veit ekki hvort þetta
náði eyrum einhverra þeirra en ég
vona það. Hér áður fyrr var hægt að
fara í sparisjóðinn, kaupfélagið eða
Stofnlánadeild landbúnaðarins til
að fá lán en nú er enginn af þessum
möguleikum fyrir hendi,“ segir Jón
og bætir við:
„Það finna allir fyrir þessari
kreppu sem reka bú í dag, verðlag-
ið hefur hækkað mikið en afkom-
an að sama skapi ekki á móti.
Eitt kjánaprik (innfluttur girðing-
arstaur) kostar til dæmis orðið fast
að 500 krónum stykkið! Það hægir
á öllu, maður finnur fyrir því. En
ég er svo gamaldags að ég hlust-
aði ekki á ráðgjafa sem rómuðu
myntkörfulánin og við sem skuld-
um ekki sofum ágætlega í þessu
ástandi. Það er merkilegt með þetta
hrun að allt gáfaðasta fólkið í við-
skiptaheiminum hafði búið til þetta
vestræna frjálshyggjumódel en svo
hrundi það. Ég er viss um að skúr-
ingakonan í Seðlabankanum hefði
fattað hrunið löngu áður en það
kom og gert eitthvað í því ef hún
hefði verið sett inn í þau mál.“
Lífið snýst um vinnu
Af ofansögðu fer ekki milli mála
að þjóðmálin eru Jóni hugleikin
og talar hann um þau af álíka mik-
illi ástríðu og listina. En honum
er einnig hugleikið að heimurinn
starfi saman sem ein heild til betr-
umbóta í umhverfisfræðilegu sjón-
armiði.
„Varðandi umhverfismálin
þarf heimsbyggðin að vakna og
heimurinn sem heild verður að
bera ábyrgð. Hvaða vit er í því að
flytja salatblað frá Kaliforníu með
júmbóþotu til Evrópu og þaðan
til Keflavíkur þar sem það er flutt
með flutningabíl í verslun og neyt-
andinn hendir því svo kannski á
endanum í ruslið á meðan íslensk-
ir garðyrkjubændur borga of hátt
verð fyrir raforkuna í þessu mikla
og ríka orkulandi? Hvað kostar
það fyrir umhverfið að æða með
vöru fram og til baka? Það hefur að
minnsta kosti ekkert með frjáls við-
skipti að gera og þessu verður að
breyta nú þegar,“ segir Jón ábúð-
arfullur á svip.
Listamaðurinn og bóndinn Jón
Eiríksson nær að samhæfa marga
ólíka þætti sem fáir geta leikið eftir
og aðspurður um mikilvægi vinnu
sinnar kemst hann, sem áður, afar
vel að orði:
„Mér finnst allt sem maður gerir
jafn merkilegt og mikilvægt, hvort
sem það er að moka skít eða mála
fallegt portrett af hundi. Vinna er
það sem lífið snýst um, svo kemst
maður í langa fríið, það vitum við
jú öll.“
ehg
Ljósmyndir Jóns Eiríkssonar eru lesendum Bændablaðsins vel kunnar en Bændasamtökin varðveita myndasafn
hans. Gott næmi fyrir myndefni, hárréttar tímasetningar og haganlegt samspil ljóss og skugga eru meðal ein-
kenna ljósmyndarans. Mynd: Jón Eiríksson.