Fréttablaðið - 20.10.2012, Blaðsíða 90

20. október 2012 LAUGARDAGUR58 58
menning@frettabladid.is
Íransk-bandaríski baritón-
söngvarinn Anooshah Gole-
sorki fer með hlutverk Luna
greifa í uppfærslu Íslensku
óperunnar á Il Trovatore,
sem frumsýnd verður í
Hörpu í kvöld. Golesorki
er efnafræðingur að mennt
en eftir viðdvöl á tilrauna-
stofum og í viðskiptalífinu
hefur leið hans legið um
helstu óperuhús heims.
Anooshah Golesorki ætlaði að
sleppa æfingu þegar fundum okkar
bar saman á fimmtudag. Hann var
með flensu og röddin ekki upp á
sitt besta. En hann er viss um að
hann verði búinn að ná sér fyrir
frumsýningu Íslensku óperunnar
á Il Trovatore eftir Verdi í Hörpu
á laugardag, þar sem hann syngur
hlutverk Luna greifa. Það kemur
sér vel að hann hefur sungið hlut-
verkið margoft og kann það í þaula.
„Þetta er krefjandi hlutverk,“
segir hann og sötrar á tei til að
mýkja hálsinn. „Þetta er líka erfið
ópera. Ég hef heyrt það haft eftir
bæði Caruso og Toscanini að Il
Trovatore sé afar auðveld í upp-
setningu, svo framarlega sem
maður hafi yfir að ráða fimm bestu
söngvurum heims. En mér finnst
Halldóri Laxness leikstjóra hafa
tekist mjög vel upp í þessari upp-
færslu.“
Heimurinn er sviðið
Golesorki segir að sig hafi lengi
langað að koma til Íslands en ekki
haft tækifæri til þess fyrr en nú.
„Fyrir nokkrum árum söng ég
með Jóhanni Friðgeiri Valdimars-
syni og það tókst með okkur góður
vinskapur. Hann sagðist mundu
ná mér til Íslands fyrr eða síðar
og fyrir ekki svo löngu sendi hann
mér tölvupóst og sagðist hafa
nefnt nafn mitt við Stefán Bald-
ursson óperustjóra, Hann kom
okkur tveimur í samband og þann-
ig atvikaðist það að ég tók að mér
hlutverk Luna greifa í þessari upp-
færslu.“
Golesorki á að baki afar far-
sælan feril. Hann hefur sungið í
helstu tónlistarhúsum heims og
fram undan er þéttskipuð dagskrá.
Hann segir þetta eilífa flakk hafa
kosti og galla.
„Þetta hefur greinileg áhrif
á röddina. Stöðugar flugferðir
þurrka upp slímhúðina í munni og
stöðugur þeytingur á milli tíma-
Efnafræðingurinn syngjandi
ANOOSHAH GOLESORKI Eilífur þeytingur um allan heim tekur sinn toll af söngvurum, segir baritónsöngvarinn. Flugferðir fara ekki
vel með röddina og flakk á milli tímabelta getur gert menn úrvinda. „En á móti kemur að maður fær að sjá heiminn.“
FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
belta getur gert mann úrvinda. Allt
tekur þetta sinn toll.
Þetta er hins vegar aðeins önnur
hliðin á peningnum. Það eru tvær
leiðir til að sinna þessari vinnu.
Önnur er að komast á fastan samn-
ing hjá óperuhúsi og syngja þar.
Þessu fylgir ákveðið öryggi en á
hinn bóginn sér maður ekki heim-
inn og möguleikar manns á vel-
gengni eru minni en þegar maður
ferðast á milli óperu-
húsa heimsins. Fæst
óperuhús nú til dags
eru með fastráðinn hóp
heldur ráða söngvara
fyrir hverja sýningu,
eins og hér.“
Var haldið frá tónlist í
æsku
Bakgrunnur Golesorki
er um margt óvenju-
legur fyrir óperu-
söngvara. Hann er
fæddur í Íran en flutt-
ist ungur til Banda-
ríkjanna þar sem hann
ólst upp. Hann stefndi
aldrei á að verða
söngvari og segir það
hafa gerst fyrir hálf-
gerða tilviljun en
stefndi þess í stað á
feril í efnafræði.
„Margir, ef ekki flestir, í þess-
um bransa byrja mjög ungir að
syngja, til dæmis í kór. Því var
öfugt farið með mig. Foreldrar
mínir voru meðal annars tónlist-
armenn en héldu mér markvisst
frá því í þeirri von að ég fyndi
mér „alvöru“ vinnu, sem gæfi vel
í aðra hönd. Ég nam ekki tónlist
fyrr en ég fór í háskóla. Þar lagði
ég stund á tónsmíðar og leiklist
af þeirri einföldu ástæðu að mér
fannst það gaman. Efnafræðin var
það sem ætlaði að leggja fyrir mig;
hún var dálítið þurr en ég ætlaði
mér svo sannarlega að verða vís-
indamaður.“
Það var hins vegar á háskólaár-
unum sem Golesorki uppgötvaði að
hann gat sungið.
„Kvöld eitt var ég á heimleið með
vinkonu minni sem var söngkona.
Ég hafði fengið mér neðan í því og
byrjaði að syngja úti á götu. Hún
stakk upp á að ég færi til söngkenn-
ara. Ég stakk upp á að hún færi til
geðlæknis. En hún hélt áfram að
þrýsta á mig og það endaði á að ég
fór í raddprufur fyrir uppfærslu
sem átti að setja upp og ég komst
inn. Athugaðu að þetta var tækni-
skóli, ekki listaskóli,
og ég er enn þann dag í
dag sannfærður um að
ástæðan fyrir því að ég
komst áfram var sú að
það var leitun að mönn-
um sem gátu hugsað
sér að syngja á sviði,
ekki vegna þess að ég
hafi verið sérstaklega
góður.“
Varð ómeðvitað
söngvari
Þarna fékk Golesorki
söngbakteríuna, sem
stigmagnaðist næstu
árin. Hann fór í söng-
nám meðfram vinnu og
söng í fyrsta sinn sem
atvinnusöngvari á sviði
árið 1988. Samt stóð
ekki til af hans hálfu
að verða söngvari.
„Aldeilis ekki, ég ætlaði að gera
allt annað. Eftir nokkur ár á til-
raunastofunni sneri ég mér að fjár-
málageiranum. Árið 1991 flutti ég
til Evrópu og fór að vinna fyrir
svissneskan kaupsýslumann, auk
þess að taka að mér eitt og eitt
sönghlutverk. Það vatt upp á sig
og árið 1993 áttaði ég mig á því að
söngurinn var farinn að skipa það
stóran sess að ég hafði ekki tíma
fyrir hina vinnuna. Ég var orðinn
atvinnusöngvari í fullu starfi án
þess að gera mér grein fyrir því.
Sjálfsagt hef ég alltaf stefnt í þessa
átt, meðvitað eða ómeðvitað. En
þarna tók ég ákvörðun um að ein-
beita mér alfarið að söngnum. Og
hér er ég í dag.“
bergsteinn@frettabladid.is
TILKOMUMIKIL FERILSKRÁ
Anooshah Golesorki er fæddur í Íran og bjó þar til átta ára aldurs, en fluttist
þá til Suður-Kaliforníu, þar sem hann ólst upp. Hann lauk BA-gráðu í tón-
smíðum, auk B.S. og M.S.-gráðu í efnafræði, frá University of San Diego og
San Diego State University.
Golesorki hefur sungið í mörgum þekktustu tónlistarhúsum heims, til
dæmis Metropolitan-óperunni í New York, San Francisco-óperunni, Carnegie
Hall, þjóðaróperunni í Vínarborg, Teatro Real í Madrid, Deutsche Oper í
Berlín, óperunni í Hamborg og Royal Albert Hall í London, svo fátt eitt sé
nefnt.
Kvöld eitt var ég
heimleið með vin-
konu minni sem
var söngkona. Ég
hafði fengið mér
neðan í því og
byrjaði að syngja
úti á götu. Hún
stakk upp á að ég
færi til söngkenn-
ara. Ég stakk upp
á að hún færi til
geðlæknis.
Bækur ★★★ ★★
Það var ekki ég
Kristof Magnusson
Mál og menning
Hver stal kökunni …?
Kristof Magnusson er óþekkt nafn í íslenskum
bókmenntaheimi, enda Það var ekki ég bara
hans önnur bók, en hann ætti ekki að verða
það mikið lengur. Viðfangsefni hans í Það var
ekki ég ætti að höfða sérstaklega til Íslendinga,
þótt sögusviðið sé Chicago og nágrenni
Hamborgar í Þýskalandi. Undirtitill sögunnar
gæti nefnilega sem best verið: Hvernig tæma á banka innan frá, nokkuð
sem hinum almenna Íslendingi hefur lengi leikið forvitni á að komast að
hvernig er gert.
Aðalpersónur sögunnar eru þrjár, verðbréfamiðlarinn Jasper, heimsþekkti
rithöfundurinn Henry og hinn þýski þýðandi bóka hins síðarnefnda, Meike.
Þau skiptast á um að segja sögu sína í fyrstu persónu og þótt þau hafi
aldrei hist í upphafi sögu fléttast leiðir þeirra og líf saman í gegnum aldeilis
ótrúlega snjalla og skemmtilega fléttu sem kemur lesanda hvað eftir annað
til að skella upp úr. Undirtónninn er þó grafalvarlegur því öll eru þau í alvar-
legum krísum og tilraunir þeirra til að losa sig út úr þeim gera bara illt verra.
En þrátt fyrir aumlegar aðstæður þeirra og endalaust klúður vekja þau sam-
líðan lesandans og hann fylgist spenntur með hvernig þau grafa sig dýpra
og dýpra í snjóskafla eigin mistaka. Þau eru líka öll sérlega vel skrifaðar
persónur og hvert þeirra hefur sína sérstöku rödd, nokkuð sem oft er ekki
raunin í margradda skáldsögum.
Sagan er kannski ekki sérstaklega trúverðug, erfitt að trúa því að einn lágt
settur miðlari geti sett allt hagkerfi hins vestræna heims í uppnám og að
metsöluhöfundur geti bara horfið af yfirborði jarðar án þess að nokkur
láti sig það neinu varða, svo dæmi séu nefnd, en höfundur er svo slyngur
sögumaður að lesandinn kaupir plottið frá fyrstu síðu og hrífst með í
hringiðunni.
Stíllinn er svo kapítuli út af fyrir sig. Leikandi léttur og ísmeygilegur, vottar
hvergi fyrir uppskafningi né áreynslu og textinn rennur eins og rjómi í
sérlega lipurlegri þýðingu Bjarna Jónssonar. Hrein unun að lesa svona vel
unninn texta. Friðrika Benónýsdóttir
Niðurstaða: Ískrandi skemmtileg og listilega stíluð saga með vel skrifuðum
persónum og fléttu sem ætti að höfða sérstaklega til Íslendinga.
HEIMKOMA Sýningin hópsins KnitKnot, Heimkoma, verður opnuð í Þjóðminjasafni
Íslands í dag klukkan þrjú. Hópurinn, sem er sameyki listamanna og dagskrárgerðar-
manna frá Danmörku, Svíþjóð, Úrúgvæ og Íslandi, fæst við að fanga horfinn veruleika og
prjóna úr honum sögur en á Heimkomu eru sagðar hljóðfrásagnir af eyðibýlum.