Fréttablaðið - 07.12.2012, Blaðsíða 23

FÖSTUDAGUR 7. desember 2012 | SKOÐUN | 23
Einu sinni var internet. Og þetta
internet þótti alveg ágætt en það
var alveg rosalega stórt. Svo stórt
að mörgum okkar þótti það óþægi-
legt. Sérstaklega þótti mörgum
óþægilegt hvað við, á þessu litla
landi, höfðum litla stjórn á því
hvað menn gætu gert úti á hinu
stóra interneti.
Þar, úti á hinu stóra interneti,
gátu útlendingar til dæmis keypt
lén með íslenskum „.is“-endingum.
Þeir voru raunar ekkert rosalega
margir sem það gerðu en tilhugs-
unin ein var óþægileg. Einhver
útlendingur gat keypt upp lén eins
og origami-and-pizza.is án þess
að hafa nein tengsl við Ísland!
Menn sögðu: „Hvað ef einhver Ís-
lendingur vill síðan setja upp eigin
síðu helgaða pappírsbroti og flat-
bökum? Hvað þá?“
Svo fór að mönnum datt í hug að
banna útlendingum að eiga íslensk
lén með því að krefjast þess að
allir sem keyptu slík lén hefðu
íslenska kennitölu. Þessi hug-
mynd reyndist misráðin. Íslensku
lénin urðu einfaldlega enn dýrari
í kaupum, uppsetningu og hýsingu.
Menn gátu keypt upp „.com“ lén og
sett upp eigin síðu sama kvöld, en
með „.is“-lénin var þetta miklu
meira vesen.
Flestir Íslendingar fóru þannig
að kaupa erlend lén. Því miður
varð það erfiðara eftir því sem
öðrum ríkjum fór að þykja þessi
regla um að banna útlendingum að
kaupa lén sniðug. Fleiri ríki fóru
að krefja menn um kennitölur,
skilríki og „tengsl við landið“.
Jafnvel í Bandaríkjunum var
farið að ræða það að einskorða
„.com“ lén við fyrirtæki sem væru
bandarísk. Heimurinn varð verri
og við hjálpuðum til.
Stefnan „is-endingar fyrir Ís-
lendinga!“ reyndist bara eitt skref
í átt til þess að girða hinn „íslenska
hluta netsins“ af fyrir óæski legum
ytri áhrifum. Næst bönnuðu menn
fjárhættuspil með því að banna
kortafyrir tækjum að sjá um milli-
færslur fyrir er lendar spila síður.
Þetta var gert með þeim rökum
að næstum því 1% full orðins
fólks spilaði meiri póker á netinu
en ríkið taldi því hollt. Þessi ráð
dugðu hins vegar ekki nægilega
vel og fólk fann leiðir fram hjá
þeim. Þá var lögunum breytt og
einfaldlega lokað fyrir síðurnar á
Íslandi. Svo voru sett upp einhver
netspilavíti sem rekin voru af
íslenskum einokunar aðilum. Menn
sögðu: „Ef Íslendingar eiga að tapa
í póker á netinu skulu þeir í það
minnsta tapa fyrir öðrum Íslend-
ingum! Og Íslendingar skulu hirða
gróðann!“
Næst fór klámið svipaða leið,
fyrst var lokað á greiðslurnar, svo
síðurnar. Fáir mótmæltu þessu
því það skoðar næstum því enginn
klám. Svo er klám hvort sem er
bannað á Íslandi. Þá var farið að
loka hvers kyns síðum þar sem
fólk gat deilt tónlist og kvikmynd-
um mislöglega. „Af hverju að hafa
opið fyrir síður sem bjóða aðal-
lega upp á hluti sem eru ólöglegir
á Íslandi?“ spurðu menn.
Raunveruleg hætta?
Ég gæti haldið hér áfram og málað
upp dekkri og dekkri framtíð –
jafnvel framtíð þar sem stór hluti
síðna á netinu er læstur Íslending-
um. Kannski þætti einhverjum það
ótrúverðug bölsýni. En til hvers að
stíga nokkur skref í þá átt? Um leið
og menn fara að skipa kortafyrir-
tækjum að banna viðskipta vinum
sínum að borga fyrir ákveðna
tegund af þjónustu verða menn
fljótir að bæta við þann svarta
lista. Menn munu segja að þetta sé
bara spurning um að það sé „farið
að lögum“ og rökstyðja eitt bann
með því að vísa til annars.
Um leið að við bönnum nógu
margt munu menn tala um að
það sé „ábyrgðarhlutur að leyfa“
hitt sem ekki er bannað. Erlendar
stefnumótasíður: „Er þetta ekki
allt meira og minna mansal?“
Erlendar tónlistarsíður: „Fá tón-
listarmennirnir nokkuð borgað?“
Og svo framvegis.
Fá erlend fyrirtæki nenna að
sníða þjónustu sína sérstaklega að
lögum 300 þúsund manna mark-
aðar. Þess vegna hryllir mig við
öllum tilraunum til þess að búa
til sérstakt íslenskt netsvæði þar
sem einhver séríslensk lögmál
gilda. En þetta eru ekki nýjar
hugmyndir. Tollar og viðskipta-
hindranir eru þekktar leiðir þjóða
til að gera sjálfar sig fátækari. Við
þurfum bara að spyrna við fótum í
þetta skiptið.
Litla-netið-okkar.is
Í DAG
Pawel Bartoszek
stærðfræðingur
Tollar og viðskipta-
hindranir eru þekktar
leiðir þjóða til að gera
sjálfar sig fátækari.
Fræg er innkoma hins
danska Lars Christensen í
umræður um íslensk efna-
hagsmál árið 2006. Lars
karlinn var ekki sleginn
blindu á ójafnvægið, skuld-
setninguna og hætturnar í
íslensku efnahagsbólunni
eins og flestir hér heima.
Hann horfði á mælana,
kannaði undirliggjandi
hagvísa og dró sínar álykt-
anir um að hér stefndi í
óefni og reyndist sann-
spár eins og við þekkjum.
Nýfrjálshyggju- og útrásarliðið á
Íslandi tók gagnrýni hans illa eins
og yfirleitt öllu og öllum sem ekki
tóku þátt í lofgerðarsöngnum um
íslensku snilldina. Lars þótti vera
veisluspillir sem stýrðist af litlu
öðru en sérstakri tegund af danskri
öfund og var þannig afgreiddur út
úr umræðunni.
Áhugi erlendra fjárfesta vaxandi
Nú er Lars mættur hingað í annað
sinn eftir hrun með Íslandsgrein-
ingu sína og samstarfsmanna hjá
Danske Bank í farteskinu. Hin
fyrri, fyrir einu og hálfu ári eða
svo, var fremur jákvæð í garð þess
árangurs sem þá hafði náðst frá
hruni og rímaði ekki illa við skrif
mín um landris í efnahagsmálum.
Ekki tók nú stjórnarandstaðan bein-
línis kollhnís af gleði vegna fyrri
heimsóknar Lars Christensen hing-
að eftir hrun ef ég man rétt, enda
boðaði hún svartnætti dag eftir dag.
En hver er í hnotskurn boðskapur
Lars Christensen í nýrri greiningu
hans? „Þetta gæti verið betra en er
nú ekki svo slæmt“ (lausleg þýð-
ing á yfirskrift kynningar hans á
fundi VÍB). Á Íslandi er hag vöxtur
meiri og verður að öllum
líkindum meiri á næsta ári
en á a.m.k. þremur hinna
Norðurlandaríkjanna og
nær flest öllum ríkjum
Evrópu. Atvinnuleysi er
minnkandi og hefur lækkað
hraðar en Lars og félagar
reiknuðu með í síðustu spá.
Hér er kominn viðunandi stöðug-
leiki, fjármálakerfið komið í gang,
grunnur einkaneyslu er þokkalega
traustur og fjárfestingar þokast upp
á við. Lars hefur ekki tiltakanlegar
áhyggjur af verðbólgu og telur ekki
þörf fyrir meira peningalegt aðhald
nema síður sé. Áhugi erlendra fjár-
festa fer vaxandi á Íslandi þó að
höft á fjármagnshreyfingar fæli frá
og ofan af þeim telur Lars þurfa að
vinda svo fljótt sem auðið er.
Ekki afgreiddur sem vinstri „agent“
Sem sagt, að mati hins danska spá-
manns er efnahagslífið á réttri
leið. Og ekki verður maðurinn af-
greiddur sem vinstri „agent“ eða
málpípa ríkisstjórnarinnar. Lars
lýsir sjálfum sér sem hörðum mark-
aðssinna og höllum undir kenningar
Milton Friedman. Nei, þetta er sami
maður og sagði okkur til syndanna
2006 og reyndist því miður hafa
rétt fyrir sér. Er ef til vill ástæða
til að taka mark á honum nú eða
eigum við að afgreiða hann aftur úr
umræðunni með ódýrum hætti og
fylgja leiðsögn Bjarna Ben og Sig-
mund Davíðs í efnahagsmálum um
að heimurinn sé að farast?
Spámaður snýr aftur!
EFNAHAGSMÁL
Steingrímur J.
Sigfússon
atvinnuvega- og
nýsköpunar-
ráðherra
➜ Sem sagt, að mati
hins danska spá-
manns er efnahags-
lífi ð á réttri leið.
Opið mán - fös 11-18 lau 12-16
Höfðatorgi | S 577-5570
Erum á facebook
Verið velkomin!
2ja
ÁRA
FYLGIHLUTIR SEM
TEKIÐ ER EFTIR
Plomo o Plata
Syster P S´nob
Triwa
Hendrikka Waage
Feldur
FeldurTriwa
Monica Boxley