Heimilisritið - 01.05.1955, Blaðsíða 4

var eðlilegt og sjálfsagt að hald-
ið væri áfram að spyrja: Hafði
maðurinn ávallt verið það, sem
hann er nú? Ef svo var ekki,
hvernig hafði hann þá orðið nú-
tímamaður eins og við þekkjum
hann? Og ef hann hefði þróazt
frá fyrra og frumstæðara til-
verustigi, átti hann þá nokkra
nána ættingja, sem hægt væri
að sýna að komnir væru í ættir
fram af líku foreldri?
Af þessum spumingum er það
einkum hin síðasta, sem ræða
verður nánar. Allir apar — bæði
apakettir og svokallaðir mann-
apar — eru svo nauðalíkir
mönnum að sköpulagi og að
nokkru leyti einnig breytni, að
augljóst er við fyrstu sýn. Það
er vegna þessarar líkingar að
dýrafræðingar hafa skipað
mönnum og mannöpum — gór-
illum, sjimpönsum, órangútön-
um — að ótöldum hinum dverg-
vaxna frænda vorum, gibbonin-
um, í eina fjölskyld-u sem ná-
komnum ættingjum.
Svo greinileg er þessi líking
með öpum og mönnum að marg-
ir trúðu því framan af árum þró-
unarkenningarinnar, að í öpun-
■um birtust menn á fyrra tilveru-
stigi, og væri mannkynið að
langfeðratali komið af einhverj-
um hinna stórvöxnu mannapa,
líklega einna helzt górillum eða
sjimpönsum. Rækilegri saman-
burður á beinagrindum, heila,
vöðvabyggingu og taugakerfi
manna og mannapa sýndi að slík
ættfærzla gat ekki staðizt.
Það kom í ljós að mennirnir
líktust ekki fremur einum en
öðrum í frændhópnum, en ef svo
hefði verið kom enginn hinna
til greina. Þessa hefði mátt
vænta, ef .mennirnir hefðu átt
kyn sitt að rekja til einhvers
sérstaks ættföður innan fjöl-
skyldunnar. En í stað þess líkt-
ust mennirnir öllum þessum
frændum sínum nokkum veg-
inn jafnt. í sumum greinum
voru mennirnir líkari górilla en
nokkrum öðrum mannapa, í öðr-
um greinum sjimpansa o. s. frv.
Væri um bað að ræða að þeir
líktust einum meir en öðrum,
var það frekast gibboninum
litla, og þar næst kannske sjim-
pansanum.
Hin erfiða þróun mannsins
ÁLYKTUNIN sem af þessu
mátti draga var ekki sú, að mað-
urinn væri afkomandi einhverra
af stærri öpunum, eins og við nú
þekkjum þá, heidur sú, að á ein-
hverju löngu liðnu tímabili ver-
aldarsögunnar hefðu stóru ap-
arnir, litlu aparnir og maðurinn
átt sér sameiginlegan forföður,
sem allar tegundirnar væru
2
HEIMILISRITIÐ