Fréttatíminn - 10.05.2013, Blaðsíða 28

V ið höfum báðar mikinn áhuga á réttindabaráttu kvenna og við erum sam-
mála um að sýruárás er eitt það
hræðilegasta sem hægt er að gera
konu,“ segir Bjarney Lúðvíksdóttir,
önnur tveggja kvikmyndagerðar-
kvenna sem vinna að heimildar-
mynd um sýruárásir á konur í
Índlandi. „Nauðgun er hræðileg og
konur bera sársaukann innra með
sér allt sitt líf. En eftir þessar árásir
bera þær sársaukann utan sem
innan þ.e.a.s ef þær lifa árásina af.
Konur eru afskræmdar fyrir lífstíð
og margar fyrirfara sér,“ segir hún.
Lína Thoroddsen, er hin kvik-
myndagerðarkonan. Þær eru báðar
í fullri vinnu en tóku sér launalaust
leyfi til að fara til Indlands og hitta
þessar konur. „Ég tók bara yfir-
dráttarlán og fór út,“ segir Lína.
Hún á og rekur VALA kvikmyndir
ehf. sem kemur til með að fram-
leiða heimildamyndina. Þess utan
starfar Lína sem næturvörður á
heimili fyrir geðfatlaða. „Ég vinn
þar á nóttunni til að geta sinnt kvik-
myndagerð á daginn,“ segir hún.
Bjarney er annar eigandi, BRAN-
Dit, sem framleiðir meðal annars
mark- og kynningarefni fyrir konur
í viðskiptum hérlendis og erlendis.
Hún hefur einnig fjölbreytilega
reynslu af kvikmyndagerð og fram-
leiðslu að baki. Þær eru báðar
ástríðufullar þegar kemur að mann-
réttindabaráttu. Bjarney var búin
að ákveða að fara til Indlands og
ræða við konur sem höfðu orðið fyr-
ir sýruárás þegar hún auglýsti eftir
ferðafélaga. Lína, sem hafði áður
unnið með henni, ákvað að slá til.
Heimsbyggðin að vakna
Um mánuður er síðan þær komu
heim úr sex vikna ferðalagi um Ind-
land. Þær voru því úti þegar fregnir
bárust af hrottalegri hópnauðgun
í Delhi og síðan áframhaldandi
fréttaflutningur af hryllilegum
nauðgunum víða um Indland. „Í
Delhi þora konur ekki út á kvöldin.
Það er hræðsla í loftinu en fólk um
allan heim er að opna augun fyrir
þessum vanda,“ segir Lína.
Bjarney tekur fram að báðar
tengjast þær Indlandi sterkum
böndum og þykir vænt um land
og þjóð en í þessari ferð hafi þær
óneitanlega upplifað svörtu og sorg-
legu hliðar þjóðfélagsins. „Ofbeldis-
verkin í Indlandi rata oft fljótt í
heimspressuna, þar sem indverskir
fréttamiðlar eru sterkir og fljótir að
varpa ljósi á ástandið hverju sinni.
Þetta hefur óhjákvæmilega skaðað
ímynd Indlands og hefur lögreglan
verið gagnrýnd harkalega fyrir að
sinna ekki skildum sínum,“ segir
hún.
Öndunarfærin brunnu
Ein konan sem þær ræða við, Rita
Paul sem er 25 ára gömul, kom að
tengdamóður sinni þar sem hún var
að halda framhjá. „Eiginmaður Ritu
og tengdamamma hennar létu hana
þá drekka lítra af sýru til að hún
gæti ekki sagt frá fjölskylduleynd-
armálinu,“ segir Lína. Öndunar-
færin á Rítu brunnu eftir árásina og
í kjölfar missti hún málið „Myndin
okkar á að sýna hvernig þessum
konum tekst að finna gleðina á ný.
Hjá Ritu var eiginlega allt þorpið
inni á rúmstokk hjá henni. Hún átti
gott bakland og ég get ímyndað
mér að það hafi verið mjög notalegt
að búa í þorpinu hennar þar sem all-
ir studdu hana,“ segir Lína. „Síðan
er hún mjög góð handavinnukona
og fékk saumavél frá félagasam-
tökum sem styðja við konur sem
hafa lent í sýruárás,“ segir Bjarney.
Við vinnslu myndarinnar voru þær
einnig í miklu sambandi við slík
samtök á borð við Acid Survivors
Foundation in India og Stop Acid
Attack.
Engar nákvæmar tölur liggja
fyrir um hversu margar konur
verða fyrir sýruárás á hverju ári,
ýmist vegna þess að þær eiga sér
stað í afskekktum þorpum eða því
að konurnar komast ekki undir
læknishendur. Þá eru heldur engar
opinberar tölur yfir hversu mörg
slík mál eru kærð því í Indlandi er
sýruárás ekki flokkuð sérstaklega
í refsilöggjöfinni. Óstaðfestar tölur
herma að árásirnar séu á bilinu 100
til 500 árlega í Indlandi.
Gat ekki grátið
Miðað við þann skaða sem sýruárás
veldur mætti ímynda sér að þeim
sem fremja slík voðaverk væri
hreinlega ekki sjálfrátt. Það má
velta því fyrir sér segir Bjarney.
„En í tilfelli okkar viðmælenda,
voru ekki vísbendingar um að árás-
armönnunum væri ekki sjálfrátt,
þvert á móti þótti okkur þeir vera
afar meðvitaðir um gjörninginn og
skaðann sem þeir ætluðu sér að
framkalla. Ef konurnar lifa sýruá-
rásinar af, hugga árásarmennirnir
sig við það að enginn annar maður
vilji líta við þeim. Margar þeirra
kvenna sem verða fyrir sýruárás
fyrirfara sér í kjölfarið þar sem lítil
von er á því að þær fái læknisaðstoð
eða aðstoð við að leita réttar síns,“
segir hún og ljóst er að henni er
mikið niðri fyrir.
Anu Mukherjee, 34 ára, er önnur
kona sem segir frá reynslu sinn í
myndinni. „Hún á sorglega fortíð
því hún missti foreldra sína í bíl-
slysi og ólst upp hjá konu sem fór
illa með hana. Hún á einn bróður
og hann var hennar eina fjölskylda.
Anu vann sem dansari en það þykir
ekki fínt starf í Indlandi. Þetta var
samt bara fallegur dans þar sem
hún var fullklædd. En í þessari
vinnu skapaðist einhvers konar
öfund og það voru síðan ein besta
vinkona hennar og bróðir hennar
sem helltu sýru yfir andlitið á
henni þannig að hún missti bæði
augun,“ segir Bjarney. Anu þurfti
að gangast undir fjölda lýtaaðgerða
og lengi vel gat hún ekki grátið.
Hún fékk sýkingu og það þurfti að
gera smá gat hjá öðru auganu. „Það
er átakanlegt að sjá hana gráta. Það
koma bara smá dropar,“ segir Lína.
Gerendur ganga lausir
Algengast er að sýruárásirnar séu
gegn lágstéttarkonum. Bjarney
segir frá því þegar ein konan var
komin undir læknishendur og
læknarnir komust að því að hún
gat ekki borgað fyrir aðgerðina
þá hættu þeir við að hjálpa henni.
„Það eru svo margar hindranir sem
þessar konur mæta. Það er eitt að
fá aðstoð á sjúkrahúsi, það er annað
að fá réttlæti því þessi mál eru
sjaldnast kærð og gerendur ganga
lausir. Það þriðja er síðan að finna
gleðina á ný. Það er sú gleði sem við
segjum frá í myndinni. Hvernig það
er hægt að halda áfram með lífið
þegar andlitið á þér vekur skelfingu
hjá börnum og karlmönnum finnst
þú ekki aðlaðandi, en hjá konum
í Indlandi miðast líf þeirra við að
eignast mann,“ segir hún. Þær
verða líka fyrir fordómum. „Þær
eru dæmdar. Þær eru taldar hafa
verið lélegar eiginkonur og þess
vegna hafi sýru verið hellt yfir þær.
Þær fá síðan ekki vinnu vegna þess
Tilboðsvörur á frábæru verði
70%afsláttur
allt að
af völdum vörum og
sýningareintökum Borðstofustólar frá 7.900 kr Heilsukoddar 2.900 kr
Borðstofuborð frá 40.000
Höfðagaflar frá 5.000
Sjónvarpsskápar frá 25.000
Rúm 153cm frá 157.000
Speglar frá 5.000
Fjarstýringavasar frá 2.500
Hægindastólar frá 99.000
Tungusófar frá 75.400
Hornsófar frá 139.900
Sófasett frá 99.900
AquaClean áklæði
kynningarafsláttur AquaClean áklæði er sérstaklega auðvelt að hreinsa
aðeins með vatni!
H Ú S G Ö G N
Hornsófar - Tungusófar - Sófasett
Sófasett - Hornsófar - Tungusófar
Tungusófar - Sófasett - Hornsófar
Tungusófar - Sófasett - Hornsófar
Verslun okkar er opin:
Virka daga kl.9-18
Laugardaga kl.11-16
Sunnudaga lokað
Patti verslun I Dugguvogi 2 I Sími: 557 9510 I vefsíða www.patti.is
Nýtt
Torino
Mósel
Milano
Basel
Paris
Sterkustu konur í heimi
Tvær kvikmyndagerðarkonur, Bjarney Lúðvíksdóttir og Lína Thoroddsen, vinna að heimildamynd
um indverskar konur sem hafa orðið fyrir sýruárás og hvernig þeim hefur tekist að finna gleði á
ný. Þær segja einstakt að hafa fengið að kynnast konum sem gefast ekki upp þrátt fyrir að verða
fyrir jafn hrottalegu ofbeldi.
Túlkurinn Seema Khinchie, Lina og Bjarney taka viðtal við Chanchal og fjölskyldu hennar á skrifstofu Stop Acid Attack í Delhi.
Monya með skart-
gripinn Brosarann
eftir íslensku
listakonuna
Geggu.
Systurnar Sonam, sem fæddist blind, og
Chanchal urðu fyrir sýruárás þegar þær voru
úti í sólbaði.
Túlkurinn Seema Khinchie, Anu Mukherjee,
Bjarney og Lína. Þær dönsuðu með Anu eftir
átakanlegt viðtal við hana.
Framhald á næstu opnu
28 viðtal Helgin 10.-12. maí 2013