Fréttatíminn - 18.05.2012, Side 12

það á við og/eða við vinnslu starfsleyfis við-
komandi starfsemi. Þegar komið er út fyrir
þessa afmörkun er jafnframt komið út fyrir
það svæði sem taldar eru líkur á að geti
valdið mengun, nema helst ef um væri að
ræða umfangsmikla mengandi starfsemi.
Það er síðan verkefni viðkomandi starfs-
leyfisveitanda – hér heilbrigðiseftirlit – að
meta hvort sú starfsemi sem sett er upp
utan vatnsverndarsvæðis sé ásættanleg og
hafa eftirlit með því að ákvæðum starfs-
leyfis sé fylgt.“
Árný Sigurðardóttir, framkvæmdastjóri
Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur, segir að
Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur hafi bent
á þessa nálægð og því þurfi að fara að með gát. Hún
bendir jafnframt á að um er að ræða óvirkan úrgang
en umferð um svæðið þarf að vera undir eftirliti. Þá
sé talað um að eftirlitsmaður sé á svæðinu og starfs-
leyfi tekur til þess. Hún segir að viðbragðsáætlanir
séu til hjá vatnsveitunum við mengunaróhöppum á og
við vatnsverndarsvæði auk þess sem Heilbrigðiseftir-
lit Reykjavíkur sé viðbragðsaðili á sínu svæði ásamt
Slökkviliði höfuðborgarsvæðisins.
Allt neysluvatn Reykjavíkur úr Elliðaár-
straumnum
Árný vísar einnig til umsagnar Heilbrigðiseftirlits
Reykjavíkur frá því í janúar síðastliðnum um hinn
sameiginlega jarðvegstipp í Bolaöldum, sem hafi verið
tillaga verkefnahóps sem falið var að fjalla um sam-
eiginlega sýn á framtíð flokkunar sorps og sorphirðu-
mála á höfuðborgarsvæðinu en þar var meðal annars
lagt til að nýta Bolaöldusvæðið.
Í umsögninni er það nefnt að hvorki í samningnum
né í minnisblaði hafi verið minnst á að landmót-
unarsvæðið í Bolaöldu liggi að mörkum fjarsvæðis
vatnsverndarsvæðis höfuðborgarsvæðisins og sé á
mörkum tveggja grunnvatnsstrauma, annars vegar
Elliðavatnsstraums, eða Elliðaárstaums, og hins
vegar Selvogsstraums. Elliðaárstraumurinn rennur í
átt að Elliðaánum en sá grunnvatnsstraumur er einn
sá mikilvægasti fyrir höfuðborgarbúa þar sem allt
neysluvatn Reykjavíkur og nágrennis er fengið úr
þessum straumi. Selvogsstraumurinn rennur hins
vegar nokkuð beint í Selvog en neysluvatn Þorláks-
hafnar er fengið úr þeim straumi.
Í umsögninni segir síðan: „HER [Heilbrigðiseftirlit
Reykjavíkur] hefur í umsögnum vegna hinna ýmsu
framkvæmda á og við vatnsverndarsvæðið bent á að
meirihluti landsmanna fær neysluvatn frá vatnsvernd-
arsvæði höfuðborgarsvæðisins. Að mati HER er nauð-
synlegt að þess sé getið í samningnum því þrátt fyrir
að umrætt landmótunarsvæði sé ekki inni á vatns-
verndarsvæði getur starfsemin, t.d. aukin umferð
stórra ökutækja, haft áhrif á vatnsverndina.“
Síðar í umsögninni segir: „Í minnisblaði með til-
lögunni er rætt um helstu kosti við að reka sameigin-
legan jarðvegstipp á þessum stað, m.a. að verkefnið
sé umhverfisvænt því það snúi að því að endurheimta
land með efni sem fellur til. Á landmótunarsvæðinu
er skv. samningnum m.a. ætlunin að losa úrgang eins
og steinsteypubrot sem gætu að öðrum kosti farið til
endurvinnslu, þar sem járnið væri tekið úr, flokkað
sem brotajárn og nýtt en steinsteypan endurnýtt við
t.d. húsbyggingar. HER vill í þessu samhengi benda á
að ef að það er ætlunin með þessum hætti að endur-
nýta steinsteypubrot með steypustyrktarjárni þá er
annar farvegur fyrir það sem er umhverfisvænn. HER
telur ekki rétt að flokka þetta sem umhverfisvænt
verkefni þegar þetta atriði er haft í huga. Sé ætlunin,
eins og fram kemur í samningnum að farga þarna
steinsteypubroti með steypustyrktarjárni er að mati
HER verið að tala um urðun á úrgangi, sem félli þá
undir starfsleyfi Umhverfisstofnunar fyrir urðunar-
staði fyrir óvirkan úrgang, ekki endurnýtingu. En
HER bendir í því samhengi á að ólíklegt er að leyfi til
slíks urðunarstaðs á þessum stað fengist.“
Heilbrigðiseftirlitið bendir einnig á hlutverk eftir-
litsmanns á svæðinu og að í samningum þurfi skýrt að
koma fram hvað átt sé við með „óvirkum úrgangi“, en
í reglugerð segir: „Óvirkur úrgangur: úrgangur sem
breytist ekki verulega líf-, efna- eða eðlisfræðilega og
hefur ekki skaðleg áhrif á umhverfið, t.d. múrbrot,
gler og uppmokstur.“
Nálægðin verjandi
Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur segir að samkvæmt
starfsleyfisskilyrðum fyrir Bolaöldur ehf vegna land-
mótunar sé talað um að eingöngu sé heimilt að taka
á móti endurnýtanlegum, óvirkum jarðvegsúrgangi,
svo sem mold, möl og grjóti. Í samningnum er hins
vegar búið að bæta við að þarna megi losa stein-
steypubrot sem búið er að klippa af útistandandi
járn og hreinsa af öðrum efnum. „Að klippa burt
útistandandi járn er að mati HER ekki fullnægjandi
og því um að ræða úrgang sem á að fara í annan
farveg.“
Í lok umsagnar Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur
segir að koma þurfi fram að svæðið liggi að mörkum
vatnsverndar og á mörkum tveggja grunnstrauma.
„Einnig vill HER benda á að í gangi er heildarendur-
skoðun á vatnsvernd fyrir höfuðborgarsvæðið á
vegum SSH [Samtök sveitarfélaga á höfuðborgar-
svæðinu] og þar hefur HER þegar bent á að kanna
þurfi í þeirri vinnu hvaða framkvæmdir eru í gangi í
nágrannasveitarfélögum t.d. Ölfusi.“
Elsa Ingjaldsdóttir, framkvæmdastjóri Heilbrigð-
iseftirlits Suðurlands, segir nálægð losunarsvæðis-
ins við vatnsból höfuðborgarsvæðisins verjandi þar
sem búið sé að ákvarða í gegnum vatnsverndina
stærð þess svæðis sem talið er að þarfnist sérstakr-
ar verndar vegna vatnsnýtingar. Umrætt svæði sé
utan vatnsverndarsvæða.
Þá segir Elsa að fyrirtækið sem annast móttökuna
sé undir eftirliti Heilbrigðiseftirlits Suðurlands en
það eftirlit sé tilfallandi. Rekstraraðili eða eigandi
beri þó alltaf ábyrgð á að fara eftir settum reglum
eða skilyrðum varðandi starfsemina.
Hún segir að ekki hafi verið haft samband við
átöppunarfyrirtæki vatns frá Gvendarbrunnum og
vísar þar til fyrirliggjandi ákvörðunar um vatns-
verndarsvæði, auk þess sem starfsemi af þessu tagi
sé undanskilin ákvæðum um auglýsingu starfs-
leyfisútgáfu og ekki sé krafist ítarlegrar starfsleyfis-
reglugerðar.
Jónas Haraldsson
jonas@frettatiminn.is
Náma í hlíðum Vífilfells, ekki
langt frá frá Litlu kaffistof-
unni við Suðurlandsveg, er
nýr losunarstaður sveitar-
félaganna á höfuðborgar-
svæðinu, svokallaður jarð-
vegstippur. Móttaka er fyrir
„óvirk jarðefni“ í námunni
sem liggur að hluta til upp við
vatnsverndarsvæði höfuð-
borgarsvæðisins. Náman er
einnig í nálægð við fjarsvæði
vatnsverndarsvæði Ölfuss.
Ljósmynd Hari
12 fréttaskýring Helgin 18.-20. maí 2012