Læknablaðið - 01.10.1925, Síða 15

LÆKNABLAÐIÐ
149
útilega berklaveikra allan ársins hring er öldungis eins framkvæmanleg
á voru kalda landi eins og annarssta'Sar, og þaö eru 10 ár síðan aö eg
komst að raun um, aö þa'S er alhægt að nota nærri því hverja sólskins-
stund aö sumarlagi, til sólskinshaöa. Það er nærri furöulegt, hve sjúk-
lingar þola þau. ÞaÖ er nærri undantekning aö þeir fái kvef, þó aö þeir
liggi berir mikinn hluta dags, og mér virðist vafalítiö, samkvæmt upp-
lýsingum frá erlendum heilsuhælum, aö sjúklingar hér þoli hetur sól-
skinsböðin en í suölægari löndum, og mun því valda minni lofthiti hér,
því mikill lofthiti gerir menn örmagna. Hér verkar hiö létta, hreina og
kalda loft hressandi, og þó aö sólin sé ekki eins hátt á lofti hér eins
og sunnar, þá verkar sólarljósiö hetur vegna þess, að loftiö er hreinna
og vatnsgufuminna. Yfirleitt þolast sólskinsböð best við hægfara, „pro-
duktiv“, hitalausa herklaveiki, en miður viö ,,exsudativ“ herkla, meö
tilhneigingu til hitahækkunar. Þar veröur að gæta allrar varúöar og
margir slíkir sjúklingar þola þau alls ekki.
Einnig ljósböö, með kvikasilfursljósi og kolhogaljósi, hafa talsvert
veriö notuö á Vífilsstöðum. Þaö er örðugt aö segja, hvort kvikasilfur-
ljósiö eöa kolbogaljósiö verkar betur yfirleitt, en oft viröist það hafa
góö áhrif að skifta um ljós eftir vissan tíma. Viö útvortisberkla, pleuritis,
peritonitis og larynx-berkla viröist kolbogaljósiö oftast verka betur.
Yfirleitt má segja, aö árangurinn af ljósböðum við lungnaberkla sé
ekki nærri eins góöur eins og árangur sólskinsbaöanna, en þó virðast
ljósböðin oft verka „roborerandi“ og bætandi, þó árangurinn sé yfirleitt
ekki sérlega áberandi.
Síðast en ekki síst mætti nefna psychotherapi. Menn hafa stund-
um sagt, að berklasjúklingar væru oft sálarsjúkir og taugaveiklaöir, og
eiginlega væri það ekki undarlegt aö svo væri. Langvint heilsuleysi, fjár-
hagsáhyggjur, iöjuleysi, framtíöarvonir sem bregðast 0. s. frv., alt þetta
getur vitanlega haft áhrif á sál og sinni. En það er eiginlega furöa, hve
vel sjúklingar bera alt þetta, hve þeir eru oft léttlyndir og vongóöir
fram í andlátið, og læknirinn getur liaft hin heillavænlegustu áhrif á
sjúklinginn, ekki meö undrameðulum og margskonar meðalasulli og öör-
um hokus-pokus, sem hefir vafasöm áhrif um skamma stund, vekur vonir
sem bregðast vonum bráðar, heldur meö því að auka viljaþrek hans,
jafnlyndi og þolinmæði, upplýsa hann meö varkárni um eðli sjúkdóms-
ins, og brýna fyrir honum hvers sé að gæta og hvað aö varast. Þegar
'eg hefi reynt ný lyf og nýjar aðferðir, þá hefi eg að minsta kosti gætt
þess, að gefa sjúklingnum ekki hærri vonir um meöaliö en eg sjálfur
hefi, því suggestiv áhrif hefna sín einatt á þann hátt, aö á eftir kemur
langvinn depressio. Oftast hygg eg aö þaö sé réttast að segja sjúklingi
það, sem maöur hyggur sannast og réttast, en engin regla er án undan-
tekningar, t. d. við dauðvona sjúkling hygg eg oft megi satt kyrt
liggja. C o r n e t hefir einhversstaðar sagt, aö góöur berklalæknir veröi
að vera góöur psycholog. Þetta er auðvitað rétt, en á í rauninni viö
alla lækna. Flestir langvinnir sjúkdómar hafa áhrif á sálarlífið.
Eg vil nú enda þessa stuttu og ófullkomnu ritgerö meö þessum orö-
um: Þó aö lækningartilraunir við berklaveiki hafi borið mikinn *og
góöan árangur, þá er ekki þessi árangur nægilegur til þess, aö kveöa
niður Ijerklaveikina sem alment þjóðarmein, og ekki horfur á aö svo