Læknablaðið - 01.12.1948, Blaðsíða 12

L .!■: K N A B L A Ð I O
8(5
I5egar sjúkl.. hefir mikil mót-
ef'ni í blóðinu verða afleiðing-
arnar af blóðgjöfinni miklar og
alvarlegar: Skömmu eftir að
bann fær blóðið inn í æðina,
stundum eftir að fáeinir ce
liafa verið gefnir, kvartar sjl.
um sáran verk i bakinu, and-
þrengsli og önnur óþægileg ein-
kenni. En síðan fær liann köldu
og skjálfta. Þvagið sem frá
iionum kemur eftir blóðgjöfina
er lítið og dökkt eða jafnvel
rautt á Iitinn. Til þess að sjúkl.
fái liæmoglobinuri þarf bann
að fá a. m. k. 50 cc. af blóði. Ef
blóð er tekið frá sjúkl. slrax
eftir blóðgjöfina scst að jdasma
er hárautt af liæmolysis. Seinna
verður plasma bágull (liyper-
bilirubinæmi) eða, ef um mikla
liæmolysis befir verið að ræða,
brúnt af methæmalbumini.
Daginn eftir blóðgjöfina er
sjúkl. venjulega orðinn gulur
og lílið þvag liefir komið frá
honum.
U])]) úr þessu fer sjúkl. venju-
lega braðversnandi. Hann hefir
oliguri og getur dáið úr uræmi,
venjulega 5—18 dögum e’ftir
blóðgjöfina. Ef diuresis kcmst
í gang að viku liðinni getur
sjúkl. þó batnað smám saman.
Hvort sjúkl. kemst yfir ])etta er
sennilega að verulegu leyti
komið undir live miklu I)lóði
befir verið dæll í bann. Þegar
dæll hefir verið í mann l)lóði
af röngum ABO-flokki bafa
sjúklingarnir komizt vfir það,
svo framarlega sem blóðgjöfin
befir ekki numið meira en 350
cc.
A einu og þó reyndar tvennu
mega menn vara sig í sam-
bandi við slíkar transfusfons-
reactionir. Ef blóð sjúkl. er
rannsakað skömmu eftir blóð-
gjöfina og ])að jafnvel þótt
liðnir séu einn eða tveir dag-
ar, getur verið nægilegt af Rb-(-
blóðkornum í því til þess að
það verði dæmt Rh-|- og það
])ótt töluverð liæmolysis bafi
gert vart við sig. Hér ríður því
á að sjúklingurinn verði ekki
dæmdur ranglega Rb-f, og cl'
maður veit bvcrnig á stendur cr
bægt að sjá, að það er aðeins
lílill hluti blóðkornanna sem
agglutinerast.
I öðru lagi getur transfusion
á Rli+ blóðkornum bundið og_
gleypt svo mikið af mótefnun-
um í serum sjúklingsins, að
ekki takist að finna þau á eftir,
og er því varasamt að takn
mark á könnun fyrir anti-Rb
2—3 dögum eftir slika blóðgjöf.
Bcirngetnaður og Rh.
Þegar Rb+- kona gengur
með Rb+ fóstur getur bún orð-
ið viðkvæm (sensitiserast) fvr-
ir Rh-antigeninu og tekið til að
mynda Rh-mótefni. Hvort þetta
verður eða ekki er komið und-
ir því 1) bvort bún hefir áður
gengið með Rh+ fóstur, eða
fengið dælingu inn í æð eða
vöðva af Rb+ blóði, og 2) er