Læknablaðið - 01.06.1960, Síða 77

LÆKNABLAÐIÐ
93
um samtímis. Meinið getur
komið sem fylgisjúkdómur
margra lyflæknis- og handlækn-
issjúkdóma, einnig í kjölfar ein-
kenna frá hálstaugum, auk slysa
og axlarmeina, eins og hér eru
rædd.
Moberg (8) hefur lýst lu-eyt-
ingum í hendi og fingrum við
handar-axlar-meinið þannig:
„Á fyrri stigum kemur meiri
eða minni bjúgur, mest áber-
andi á handarbökum yfir mið-
handarliðum. Ef hendurnar eru
bornar saman, sést, að á veiku
hendinni eru hnúarnir að mestu
horfnir i bjúg og eðlilegar liúð-
fellingar útþurrkaðar. A siðari
stigum getur húðin orðið
þynnri, gljáandi, og þó með
þykkildum í. Utan í handarjað-
arinn, þar sem bjúgurinn leitar
út á yfirborðið, myndast þá,
þegar bjúgurinn hefur örmynd-
azt á síðari stigum, dreifður ör-
vefur með þykkum strengjum
i. Strengir þessir draga húðina
i fellingar, og myndast þannig
þykkildi, sem mjög minna á
Dupuytrens-kreppu, er einmitt
kemur á sama svæði.“ E.t.v. eru
það þessar breytingar, sem Meu-
lengracht og Schwartz (12) hafa
fundið, er þeir telja áberandi
fjölda tilfella með Dupuytrens-
handarkreppu í sambandi við
langvarandi axlarmein.
Myndun fyrsta þáttarins,
bjúgsins, skýrist, ef athugaðar
eru blóðrásaraðstæður í hand-
legg og öxl: Slagæðaþrýsting-
urinn sér fyrir aðrásinni, en
þrýstingur i blá- og vessaæðum
er alls ófullnægjandi til þess
að geta rekið vökvann aftur í
hjartaátt. Til þessa þarf um-
fangsmikið dælukerfi, er reist
er á hinum vel þroskuðu æða-
lokum ásamt vöðvahreyfingu.
Virkustu dælurnar eru í hend-
inni og kringum axlarliðinn, en
þar af leiðir, að hreyfingar, sem
verða við kreppingu hnefa og
lyftingu axlar verða þýðingar-
mestar.
Bjúgur kemur einnig i lieil-
brigða hönd, sem lialdið er í
algjöru hreyfingarleysi 6—8
klukkustundir. Það skiptir því
öllu máli við meðferð axlar-
meina, að liægt sé að koma á
hreyfingum fljótl og vel, einmitt
til þess að koma í vegfyrirbjúg-
myndun. Þannig er komizt hjá
liættunni á myndun „handar-
axlar-meins“. Hafi slíkt mein
náð lokastigi sínu, torveldar það
mjög alla meðferð og getur
valdið ævilangri fötlun.
Varðandi útilokun annarra
sjúkdóma (5) hefur að framan
verið drepið á sj úkdóma í krans-
æðum, brjóstholi og kviði; æxli,
meinvörp og meiðsli. Hér skal
aðeins minnzt nokkrum orðum
á spondylarthrosis columnae
cervicalis og hálstaugaverki, er
af þeim bréytingum kunna að
stafa. Þessir sjúklingar eru yfir-
leitt í sömu aldursflokkum og
axlarmeinssjúklingarnir. Þeir
geta vitanlega fengið vel grein-
L