Læknablaðið - 01.06.1966, Síða 65

LÆKNABLAÐIÐ
137
Tíðni nýrra sýkinga, eftir að meðferð lýkur hjá sjúklingum,
eins og lýst er hér að ofan, liefur fundizt þrettánföld á við tíðni
hjá fólki almennt. Mikið af nýju sýkingunum má rekja til notk-
unar þvagleggja. Þvagleggi ber þvi að forðast sem mest, enda er
engin nauðsyn að taka þvag til sýklatalningar með legg.
Á síðustu árum liafa komið mörg ný lvf á markaðinn. Eitt
þeirra, sem gagnlegt hefur reynzt, einkum i langvinnum þvag-
færasýkingum, er negram. önnur, svo sem colistin, eru síðan
handhæg til notkunar utan sjúkrahúsa.
Einatt kemur það fyrir, að ekki tekst að útrýma sýklum, jjótt
notað hafi verið lyf, sem þeir eru næmir fyrir samkvæmt næmis-
prófum. Samanburður á lágmarksmagni lyfs, sem nægir til hindr-
unar á sýklavexti hjá þeim, sem læknuðust og ekki læknuðust,
svo og magni lyfjanna í hlóði heggja hópanna, sýndi engan mun.
Hins vegar kom í ljós, að líkurnar á lækningu jukust með vax-
andi magni lyfsins í þvagi. Venjulegir skammtar af lyfjum, sem
gefin eru með inngjöf, ná iðulega ekki tilskildu lágmarksmagni,
1 þeim tilfellum, sem ])regðast, er freistandi að reyna stungulyf,
en með þeim fæst meira magn lyfja í blóði, vefjum og þvagi.
Nýrun hjóða upp á margbreytilegt umhverfi með tilliti til
sýrustigs vefsins og magns ýmissa electrolyta eða annarra efna.
Við vitum enn ekki, að hve miklu leyti þetta „umhverfi“ kann að
uppliefja sýklaeyðandi áhrif lyfja, en líklegt er, að meiri þekking
á þessu sviði geti stuðlað að farsælli árangri í þeim tilfellum, sem
okkur tekst ekki að lækna núna.
Ég get ekki skilið svo við þetta efni að minnast ekki á með-
ferð bacteriuria á meðgöngutíma. Ef erlendar tölur um tiðni henn-
ar gilda hér á landi, hafa um 300 konur á ári hverju bacteriuria
á meðgöngutíma. Þeirra á meðal eru nær allar, sem fá pyeloneph-
ritis acuta á meðgöngutíma eða skömmu eftir fæðingu. Með því
að uppræta bacteriuria oftast með sulfa- eða nitrofurantoinlyfjum
eða öðrum, samkvæmt næmisprófi, má koma í veg fyrir nær öll
tilfelli af pyelonephritis acuta hjá þessum konum. Þar sem bac-
teriuria kemur oftast aftur, sé meðferð rofin á meðgöngutíma, eru
gefnir viðhaldsskammtar allan tímann. Því hefur enn fremur ver-
ið haldið fram, að með þessu megi einnig lækka tíðni fyrirburða,
en um þetta eru menn ekki sammála.
Engu ómerkari en lækning sjúkdómsins eru varnirnar gegn
honum. Við notkun hvers konar áhalda og þó einkum notkun
Foleyþvagleggs er þvagmengun eða alvarlegri þvagfærasýking
því nær regla. Á seinni árum hefur því í stað hans verið tekinn