Læknablaðið - 01.12.1972, Page 35

LÆKNABLAÐIÐ
205
fara í þessi augnlækningaferðalög, og heilsuverndarstöðvanna úti á
landi.
Þegar glákuættir verða betur rannsakaðar, ætti glákuleit aðallega
að beinast að fólki í þessum ættum, því að tíðni sjúkdómsins er þar
mun hærri, en meðal íbúanna í heild, allt að 10%.9
Æskilegt væri, að augnlæknar tilkynni árlega glákusjúklinga þá
til stöðvarinnar, sem þeir hafa haft til meðferðar. Með því einu móti
er hægt að hafa stjórn á því, hvort allir skráðir glákusjúklingar fái
fullnægjandi meðferð. Ófullnægjandi meðferð hefur verið ein aðal-
orsök glákublindu hér á landi.
Meðferð gláku. Að fylgjast með, að sem flestir glákusjúklingar í
landinu fái viðhlítandi meðferð, er annað aðalhlutverk glákuleitar-
stöðvar. Æskilegast væri, að sem flestir væru til meðferðar í stöðinni
sjálfri, því að það er auðveldara fyrir opinberan aðila að fá sjúkling,
sem vanrækir að mæta reglulega í meðferð, til að koma í skoðun en
fyrir augnlækni, sem vinnur á sinni eigin lækningastofu. Á gláku-
leitarstöð er einnig betra að fylgjast með þróun sjúkdómsins vegna
rannsóknarmöguleika, sem óhjákvæmilega eru betri í sérhæfðri rann-
sóknarstöð.
Skráning blindra og glákusjúklinga. Til þess að fá sem áreiðan-
legasta vitneskju um þekkt glákutilfelli hér á landi, er allsherjar-
skráning nauðsynleg. Ekki aðeins að skrá fjölda hinna sjúku, heldur á
hvaða stigi sjúkdómurinn er, og hvort fylgzt sé með sjúklingum reglu-
lega. Ef samvinna fengist við augnlækna, ætti slík skráning ekki að
vera erfiðleikum bundin. Þar sem skráning blindra hér á íslandi er
áfátt, væri æskilegt, að sem áreiðanlegust blindraskráning yrði tekin
upp og farið eftir alþjóðareglum varðandi þá skráningu. Nauðsynlegt
er að skrá blinduorsök. Þar sem skráning héraðslækna er ófullkomin
af eðlilegum ástæðum, er ekki vitað um raunverulega tölu blindra hér
á landi. Er því nauðsynlegt að fá vitneskju um þetta til þess að komast
að raun um, hvar við stöndum í þessum efnum og hvað við eigum að
leggja mesta áherzlu á í framtíðinni. Vandaðar skýrslur um blindu er
allgóður mælikvarði á augnlæknisþjónustuna á hverjum tíma.
Rannsóknarstarf. Þrátt fyrir það að glákusjúkdómar séu mikið
rannsakaðir erlendis og miklu fé varið til slíkra rannsókna, er ýmis-
legt, sem við hér á íslandi getum kannað í sambandi við hægfara
gláku. Nefna má erfðafræðirannsóknir, sem enn þá eru stutt á veg
komnar. Sennilega er óvíða í heiminum jafn góður jarðvegur fyrir
slíkar rannsóknir og hér á landi.
Áberandi er, hversu gláka liggur í ættum hér á landi. Fyrir nokkr-
um árum gerði ég lauslegar athuganir á arfgengi gláku meðal 287
glákusjúklinga minna, (151 karlmaður og 136 konur). Kom í Ijós, að
gláka var í náinni ætt 215 þessara sjúklinga, eða um 75% þeirra gláku-
sjúklinga, sem ég skoðaði.
Áberandi er, hversu há erfðatíðni (penetrance) er í sumum gláku-
ættunum hér á landi. Eru þær meðal almennings nefndar glákuættir.
Athugun á erfðaháttum gláku hefur mikið hagnýtt gildi. Þegar
glákuætt hefur verið kortlögð, er hægt með hjálp þjóðskrárinnar að