Læknablaðið - 01.12.1972, Blaðsíða 36

206
LÆKNABLAÐIÐ
leita skipulega í viðkomandi ætt, og er tíðni sjúkdómsins margfalt
hærri í slíkum ættum en meðal íbúanna í heild, eins og áður segir. Er
þetta auðsætt, þegar vitað er, að um 50% barna þeirra foreldra, annað-
hvort föður eða móður, sem hafa gláku, hafa möguleika að fá sjúk-
dóminn, svo fremi hann erfist ríkjandi, eins og hann gerir sennilega
oftast.
Þegar helztu glákuættir landsins hafa verið kortlagðar, ber að
leggja megináherzlu á að leita að glákusjúklingum í þeim.
Nauðsynlegt er að rannsaka útbreiðsluhætti glákunnar, og að hve
miklu leyti umhverfisáhrif kunna að hafa á gang sjúkdómsins og
fylgni (correllation) við aðra sjúkdóma, svo sem æðasjúkdóma.
Leit að rangeygum börnnm og eftirlit. Eins og fram kemur við
skólaskoðanir eru mörg börn á hinum ýmsu skólastigum enn þá með
áberandi skjálg. Ef vel á að vera, á lækningu að vera lokið um það
leyti, sem barn byrjar í skóla. Því eldra sem barn er, þegar það kemst
undir læknishendur, þeim mun erfiðara er að lækna það. Það þarf því
að leita skipulega að skjálg meðal barna undir skólaskyldualdri og
vanda vel leitina meðal yngstu nemenda í barnaskólum, undir umsjón
augnlæknis.
Meðferð á rangeygð og sjóndepru í sambandi við ófullkomna sam-
sjón augna er eitt aðal verkefni sjónverndarstöðvar. Slík meðferð,
augnþjálfun, er tímafrek og ekki á færi nema sérmenntaðs starfsfólks,
að vísu undir umsjón augnlæknis.
Fræðslustarfsemi er eitt af verkefnum sjónverndarstöðvar.
Hinir fáu augnlæknar hér á landi eru ofhlaðnir störfum og geta
því ekki annað öllu því, sem ætlazt er til þar, sem augnlæknisþjón-
usta á að teljast fyrsta flokks. Liggur því í augum uppi, ef leggja ætti
út í átak í sjónverndarmálum, verður að vera hægt að leita út fyrir
hinn fámenna hóp sérmenntaðra augnlækna. Til þess að unnt sé að
létta á augnlæknum, þarf að mennta stoðstéttir þeirra (paramedical
staff), enda hefur sú þróun orðið í nágrannalöndum.
Sjónverndarstöð og augndeildin á Landakoti væri kjörinn vett-
vangur fyrir slíka kennslu. Þeir læknar, sem ætla sér að stunda augn-
lækningar, gætu fengið verulegan hluta af framhaldsmenntun sinni
þar, enda verkefni nægileg. Læknanemar gætu fengið æfingu í al-
mennri skoðun augnsjúklinga, kynnzt þar helztu rannsóknaraðferðum
og lækningu augnsjúkdóma. Mikið skortir á, að almennir læknar kunni
nægilega mikið í augnlækningum, sem eðlilegt er, þar eð aðstaða til
verklegra æfinga hefur aldrei verið fyrir hendi við læknadeildina sem
skyldi.
Æskilegt er, að sem flestir læknar og þá sérstaklega héraðslæknar
geti mælt augnþrýsting, fylgzt með glákusjúklingum að vissu marki,
gert að minni háttar augnslysum og kunnað skil á helztu augnsjúk-
dómum og meðferð þeirra.
Námskeið íyrir héraðslækna í augnlækningum og þá sérstaklega
í greiningu gláku væri hægt að hafa annað veifið í sjónverndarstöð.
Einnig væri þar hægt að kenna hjúkrunarfólki og öðrum, sem að sjón-
verndarmálum vinna, ýmis tæknileg atriði við greiningu gláku, svo
sem augnþrýstingsmælingu, sjónsviðsprófun, augnþjálfún o. fl. Myndi