Læknablaðið - 15.11.1982, Blaðsíða 23

LÆKNABLADID
267
Undir ýmis konar ryk flokkast viðarryk,
sementsryk, ryk af blaðapappír og sjálfritandi
pappír og fleira. Á pessari töflu sést að
sjúklingar með allergic rhinitis eru ekki ein-
ungis viðkvæmir fyrir ofnæmisvöldum heldur
ýmsu öðru, sem verkar ertandi á slímhúðina,
enda er oft um að ræða samverkandi áhrif
margra pátta á sjúkdóminn. Af peim 77 sjúkl-
Table IV. Trígger factors of nasal symptoms.
Per cent positive questionnaire answers Irritants/ physical factors Rhinitis Nonallergic Allergic
Intrinsic n:121 Vaso- motoric n:43 Seasonal/ Perennial n:139 Sum n:303
Road dust 34 23 20 26
Textile dust 12 21 8 11
Various dust 16 12 2 9
Tobacco smoke . 31 21 22 25
Cosmetics/ deodorants .... 14 12 13 13
Paint- petrolfumes ... 13 12 9 11
Detergents 13 30 8 14
Printer’s ink 4 7 1 3
Motorexhaust ... 14 9 5 9
Hot air 8 7 4 6
Cold air 39 37 10 24
Infections 16 5 5 6
Table V. Allergens acting as trigger factors in non-
allergic rhinitis and as a true allergen.
Per cent positive questionnaire answers Allergens Rhinitis Per cent true allergy n:139 = 100%
Nonallergic Allergic
Intrinsic n:l 21 Vaso- motoric n:43 Seasonal/ Perennial n:139
House dust 36 37 27 18
Hay dust 14 14 22 4
House dust mite — — — 17
Moulds 2 0 1 3
Dog 1 2 17 14
Cat 3 5 33 39
Horse 0 0 14 15
Cattle 0 0 7 7
Wool/sheep .... 5 2 17 1
Feather mixed .. 2 5 4 4
Birch 0 2 1 3
Grasses 3 5 60 68
Flowers 4 9 6 7
Information gathered from the questionnaires and by
allergic tests (Prick-test, nasal chailenge test, RAST-test).
ingum, sem töldu sig verða verri af tóbaksreyk,
voru aðeins fimm reykingamenn, pannig að
lang flestir pessara sjúklinga verða fyrir ópæg-
indum af reykingum annarra.
Tafla V sýnir niðurstöður úr svörum sjúklinga
um ofnæmisvalda og niðurstöður úr ofnæm-
isrannnsóknum. Rúmlega priðjungur sjúkling-
anna með intrinsic rhinitis og vasomotoric
rhinitis töldu sig ekki pola húsryk, sem sýnir að
ekki er hægt að fara eftir sjúkrasögunni einni
saman pegar greina á ofnæmi fyrir ryki. Hins
vegar gefur sjúkrasagan tiltölulega örugga
vísbendingu um ofnæmi fyrir öðrum ofnæm-
isvöldum, t.d. dýrahárum og frjókornum.
Ef litið er á einstaka ofnæmisvalda, sem
hundraðs-hluta af heildarfjölda sjúklinga með
allergic rhinitis, sést að grös eru lang oftast
orsök ofnæmis eða í 68 % tilfella, en síðan
koma kettir, húsryk, rykmaurar, hestar og
hundar. E.t.v. eru sumir veikari ofnæmisvaldar,
svo sem birki, fiður og ull vantaldir, pví að ekki
var alltaf reynt til hins ýtrasta að fá jákvæða
ofnæmisgreiningu, ef greinilega var um mjög
veikt ofnæmi að ræða. Af 53 sjúklingum, sem
töldu einkennin versna af heyryki, voru 35 úr
kaupstað og 19 úr sveit, og sýnir pað að vanda-
málið í sambandi við heyryk er ekki síður í
kaupstöðum en í sveitum.
UMRÆÐA
Könnunin sýnir, að 54 % sjúklinga, sem komu
í ofnæmisrannsókn árið 1980 vegna langvinnr-
ar slímhúðarbólgu í nefi, höfðu nonallergic
rhinitis. Flestir voru sjúklingarnir eldri en 10
ára pegar peir komu til rannsóknarinnar. Fyrri
rannsóknir hafa sýnt, að cumulativur preva-
lence á allergic rhinitis er hæstur frá 16 ára
aldri upp til fimmtugs, en fer síðan lækkandi,
pannig að ekki er líklegt, að aldursdreifing
sjúklingahópsins hafi veruleg áhrif á hlutfallið
milli allergic rhinitis og nonallergic rhinitis.
Eins og áður var getið má ætla að cumulativur
prevalence á allergic rhinitis hér á landi sé um
9,6 % og út frá pví má áætla, að cumulativur
prevalence á nonallergic rhinitis sé 11-12%.
Konur eru í miklum meirihluta í sjúklingahópn-
um. Það kemur ekki heim við fyrri rannsóknir
á allergic rhinitis, par sem hlutfall kynja var
svipað eða karlmenn aðeins í meirihluta (2, 6).
Aldursdreifingin við byrjun einkenna sýnir, að
allergic rhinitis er fyrst og fremst sjúkdómur
barna og ungs fólks, en nonallergic rhinitis
sjúkdómur hinna fullorðnu. Marktækur munur
var á eosinophil frumum í blóði sjúklinga með