Fréttatíminn - 12.11.2010, Blaðsíða 24

–
TILBOÐ MÁNAÐARINS
HJARTAMAGNÝL
689 KR.
Þ að ætti flestum að vera kunn-ugt um nýsköpun og mikilvægt hlutverk frumkvöðla í annasömu
samfélagi dagsins í dag. Nýjar hug-
myndir geta verið gulls ígildi og aukið
hagvöxt þjóða þannig að jafnvel skuld-
ugustu ríkjum heims er spáð velgengni
í náinni framtíð; ef mannauður ríkjanna
finnur upp nýjar aðferðir eða vörur sem
öðrum líkar.
En hvað er nýsköpun? Og hvað ein-
kennir frumkvöðla? Gætir þú lumað á
hugmynd sem væri svo mikils virði að
efnahagur Íslands gæti snarsnúist frá
mínus yfir í plús?
EMBLUR, félagsskapur kvenna sem
hafa útskrifast með MBA-gráðu frá
Háskólanum í Reykjavík, stóð fyrir há-
degisfundi í vikunni þar sem einn helsti
sérfræðingur heims á sviði nýsköpunar,
Daniel Isenberg, ræddi meðal annars
stöðu Íslands í þessum efnum.
Daniel er sjálfur frumkvöðull og fjár-
festir. Þetta er annað árið sem hann
kennir grein um nýsköpun fyrirtækja
hér á landi við Háskólann í Reykjavík.
Ástæðan fyrir því að hann kemur hing-
að og kennir er einföld; honum líkar
landið og fólkið sem það byggir.
„Það sem mér finnst hvað mikilvæg-
ast í allri umræðu um nýsköpun er að
fólk átti sig á hvað frumkvöðlar gera
og hvað þeir gera ekki,“ segir Daniel
og heldur áfram:
„Til að flokkast sem frumkvöðull
þarftu að sjá tækifærin sem öðrum
eru hulin. Það er ákveðin nýsköpun
innbyggð í ferilinn og því fer fjarri að
allir þeir sem stofna fyrirtæki séu frum-
kvöðlar. Hins vegar felur nýsköpun oft
ekki í sér heildræna uppfinningu – hún
getur verið hugmynd sem þekkist í
öðrum samfélögum aðlöguð að nýju
samfélagi og svo framvegis. En hug-
myndin þarf að fela í sér ný tækifæri,“
segir hann.
Að breyta heilum menningar-
heimum í þágu frumkvöðla
Daniel Isenberg er með doktorspróf
í félagssálfræði frá Harvard-háskóla,
hefur kennt við skólann í ein ellefu ár
og tók nýverið við nýsköpunarsviði
Babson-háskóla. Hann stýrir nýju
frumkvöðlaverkefni skólans sem ber
heitið Babson Entrepreneurship Eco-
system Project (BEEP). Verkefnið fel-
ur í sér að aðstoða heilu samfélögin
í því að búa til umhverfi sem eflir og
eykur starfsemi frumkvöðla.
„Við höfum komist að því í gegnum
rannsóknir okkar að það er hægt að
gera samfélög og heilu þjóðirnar bet-
ur í stakk búin fyrir frumkvöðla með
markvissri vinnu. Það má segja að við
vinnum ekki samkvæmt hinni hefð-
ubundnu akademísku aðferð – heldur
brettum við upp ermarnar og förum
inn í samfélögin sem þykir mjög ný-
stárleg aðferð. En við sjáum mælan-
legan árangur erfiðisins,“ segir hann.
Þess ber að geta að ekki er liðið
nema rúmlega ár síðan farið var af
stað með þessa hugmynd, svo hún er
á byrjunarstigi. En nú þegar er verið
að aðstoða þjóðir á borð við Spán, Sádi-
Arabíu og Púertó Ríkó.
En eru ekki ennþá margir þjóðar-
leiðtogar sem spyrja; af hverju nýsköp-
un? „Nei, ég held að flestir leiðtogar
spyrji heldur hvernig við eflum hana.
En fyrir þá sem eru ennþá að velta fyrir
sér „af hverju nýsköpun“, þá má svara
því með einföldu hugtaki sem hag-
fræðingar kalla smitáhrif (spill over
effect). Auðsjáanlegustu smitáhrifin
eru án efa þau að nýsköpun skapar at-
vinnu, hún eykur auð þeirra einstak-
linga sem að nýsköpuninni standa og
eykur jafnframt hagvöxt.
Það sem ég vil svo
leggja sérstaka áherslu
á er sú staðreynd að ný-
sköpun virðist vera bæði
smitandi og ávanabind-
andi. Athuganir okkar
sýna að frumkvöðlar vilja
smita aðra af nýsköpun
og nýjum tækifærum.
Þeir vilja vera nálægt öðr-
um frumkvöðlum og hafa
tilhneigingu til að fjár-
festa sjálfir í áhugaverð-
um tækifærum annarra.
Sumir fara að kenna, aðr-
ir verða ráðgjafar minni
eða stærri fyrirtækja.
Það er eins og velgengni
á þessu sviði ali af sér
meiri velgengni.“
Ísland best í heimi?
Daniel segist skynja sterka frum-
kvöðlamenningu hér á landi og hefur
kynnt sér fjölmörg íslensk nýsköp-
unarfyrirtæki. Áhugi hans á Íslandi
vaknaði upphaflega þegar hann kom
til landsins í byrjun ársins 2006, til að
skrifa verkefni sem hann vann fyrir
Harvard Business-háskóla um Acta-
vis og Robert Wessmann. Hann hefur
komið reglulega til landsins allar götur
síðan.
Samkvæmt skýrslu Global Ent-
repreneurship Monitor eru um 22
þúsund Íslendingar, eða 11 prósent,
á aldrinum 18 til 64 ára virkir þáttak-
endur í frumkvöðlastarfsemi hér á
landi. Það hlutfall mun vera með því
hæsta sem þekkist á Vesturlöndum.
Því leikur okkur forvitni á að vita hvort
íslensk stjórnvöld hafa nálgast Babson-
háskóla með það fyrir augum að gera
gott betra hér á landi?
„Íslensk stjórnvöld hafa ekki leitað
til okkar en ég vona að við fáum tæki-
færi til að efla jarðveginn hér fyrir ný-
sköpun. Við mundum sjá mikil áhrif á
skömmum tíma því að Ísland er lítið
land og mjög menningarlega móttæki-
legt fyrir nýjum hugmyndum,“ segir
Daniel og bætir við að á Íslandi felist
ótal tækifæri og þá helst í þeim vel
menntaða mannauði sem fyrir hendi
sé.
Eins og lifandi knattspyrnuleikur
En nánar um frum-
kvöðlana sjálfa. Hvern-
ig verður þeim og
þeirra umhverfi best
lýst?
„Ætli það sé ekki
einfaldast að lýsa um-
hverfinu eins og lif-
andi knattspyrnuleik,
þar sem leikmennirnir
færa sig til á vellinum.
Markmiðið er auðvit
að að skora og til að
ná því þurfa leikmenn
að hafa rétt viðhorf,
trú á sjálfum sér og
gera óteljandi mark-
tilraunir,” segir Dani-
el og heldur áfram:
,,Ímyndum okkur að þú
sért markaskorarinn í
myndlíkingu við frum-
kvöðulinn. Stundum
er fullt af fólki í þínu liði og stundum
fáir. Og líkt og tækifærin til að skora
í knattspyrnuleik koma og fara, þá
koma og stundum hverfa tækifærin í
nýsköpun fyrir frumkvöðla.“
En það er fleira sem frumkvöðull
verður að hafa til að bera til að ná ár-
angri í nýsköpun, ekki satt?
„Jú, ég held að það sé afar mikilvægt
að hafa hæfileikann til að hlusta á aðra,
en gera sér jafnframt grein fyrir því
að heimur frumkvöðla samanstendur
Frumkvöðlar, skiljið ástríðuna
eftir í svefnherberginu!
Daniel Isenberg er einn helsti sérfræðingur heims á sviði nýsköpunar. Elínrós Líndal og Hildur Camilla Guðmundsdóttir ræða hér við hann um
hvernig mögulegt sé að breyta heilum menningarheimum í þágu frumkvöðla og að hversdagsleg rómantík sé betri en ástríða í heimi nýsköpunar.
Daniel Isenberg hefur
starfað víða um heiminn
jafnt sem kennari, ráðgjafi,
frumkvöðull og fjárfestir.
Hann stýrir frumkvöðla-
deild Babson-háskóla, sem
hefur í fjölmörg ár trónað á
toppi allmargra lista sem
meta bestu skóla heims
á sviði frumkvöðlafræða
á meistarastigi. Lengst af
kenndi Daniel frumkvöðla-
fræði við Harvard-háskól-
ann, eða í ellefu ár. Aðrir
skólar sem Daniel hefur
kennt við eru meðal annars
Columbia, Insead, Theseus,
Technion og Háskólinn í
Reykjavík.
24 viðtal Helgin 12.-14. nóvember 2010