Læknablaðið - 15.09.1983, Blaðsíða 16

198
LÆKNABLAÐIÐ
Höfundur hefir áður rætt um þessi mál annars
staðar (20).
Rheussjúkdómur og fæðingaráverkar. í flokk
höfuðáverka koma nú aðeins 2.6 % krufninga
á móti 9 % í fyrri úttekt, sbr. 2. töflu, og er
þessi fækkun marktæk (þ< 0.001 þ.e. highly
significant). Aftur á móti hefur innyflaáverkum
fjölgað. Heildarfækkun fæðingaráverka úr
9.5 % í 5 % virðist nokkur, en þó tæþlega
marktæk. Sama gildi um rhesusdauðsföll, sem
sýnast fara fækkandi frá því farið var að gefa
þeim sérstakan gaum 1960, sbr. 7. töflu (8, 5,3 %).
Mjög batnandi útkoma í þessum flokkum
kvilla bendir til bættrar fæðingartækni og
meðferðar nýbura. Fyrirbyggjandi aðgerðir
þeirra Gunnars Bierings og Gunnlaugs Snæ-
dals gegn rhesussjúkdómi hafa því borið
árangur, að því er virðist (21).
Lungnabólga. Tala nýbura, sem látist hafa úr
þessum sjúkdómi, er enn ískyggilega há og fer
enn hækkandi úr 10 af hundraði allra krufn-
inga 1955-1964 í 12 af hundraði 1965-1976 og
sér ekkert lát á síðustu ár þessa tímabils, og
mun þessi sjúkdómstala hærri hér en gerist í
nágrannalöndum. Af ræktunum hefur komið í
ljós að stundum megi rekja Escherischia coli
sýkingu og candidiasis til vanræktra þvag- og
kynfærasýkinga mæðranna. Rannsókn á hugs-
anlegum veirusjúkdómum hefur ekki farið
fram. Allt bendir til að auka þurfi enn rann-
sóknir með hliðsjón af þessum niðurstöðum.
Þakkir. Sérstakar þakkir eru færöar læknum viö Fæðinga-
deild Landspítalans og Barnadeild Hringsins fyrir veittan
aðgang aö dagbókum stofnana og góöa samvinnu viö
úrvinnslu og mat á gögnum. Þ& er dr. med. Ólafi Bjarnasyni
prófessor, fyrrverandi forstöðumanni Rannsóknastofu Há-
skólans, pökkuð aðstoð og leiöbeiningar viö undirbúning
pessa verks á sínum tíma.
SUMMARY
The causes of perinatal deaths were investigated on
the basis of 535 autopsies carried out at the
Department of Pathology of the University of
Iceland in Reykjavík in the years 1965-1976 with
close reference to 310 similar investigations earlier
by the same author for the years 1955-64.
Most of these 845 cases were from the Obstetric
and Gynecologic Department of the University
Hospital in Reykjavík.
The principal causes of perinatal deaths were,
(the former period in parenthesis), anoxia 37 %
(31 %), congenital malformations 20 % (14 %), hya-
line membrane disease 16% (17%), pneumonia
12 % (10 %).
In the last years the trend is towards fewer deaths
from hyaline membrane disease. Malformations are
increasing as causes of death. Traumatic lesions at
birth are decreasing as well as Rhesus cases.
HEIMILDIR
1. Ylppö A. Prematurity. Acta pediatr scand 1947;
35: 160.
2. World Health aspect of low birth weight. WHO
technical report series no 217, 1961.
3. Kane SH. Significance of Autopsies in Prematu-
re Infants. JAMA 1964; 187:865.
4. Johnsen B. The causes of perinatal deaths. Acta
pathologica & microbiologica scand 1967; 72:
31-42.
5. Snædal G, Biering G. Sigvaldason H. Fæðingar
á íslandi 1881-1972, Reykjavík 1975, s. 24.
6. Ljósmæðrabók. Skrifstofa landlæknis, Reykja-
vík 1933, s. 22.
7. Biering G. Dánartölur nýfæddra barna í Reykja-
vík 1961-70: Læknablaðið 1971; 4:121-31.
8. The Prevention of Perinatal Mortality and
Morbidity. Wld Hlth Org techn Rep Ser 1970,
No 457 p 53-6.
9. Födsler i Norden. Medicinal-Statistik Kommitte.
1979, p. 18.
10. Roberts CJ, Lowe CR. Where have all the
conceptions gone. Lancet 1975; /;498.
11. Jensson Ó, Hauksdóttir H, Bjarnason Ó, Tulinius
H. Yfirlit um litningarannsóknir 1967-75. Lækna-
blaðið 1976; 62, 7-9: 127-130.
12. Rafnar B. Rannsóknir á árangri rauðu hunda
bólusetningar í Reykjavík 1977-78. Læknablaðið
1979:65,6:281-8.
13. Buckley, Michael R. Anencephaly and spina
bifida (ASB) and retroversion. Journal of Epide-
miology and Community Health, 1979; 33: 297-
8.
14. Akvenainen EK. On mambranes (vernix mem-
brane) caused by amniotic fluid in lungs of
newborn and in intestinal emphysema etc. in
spontanous among pneumothorax. Annals int
med. Fenimals 1947; 36:367.
15. Benitez RE. Degenerative changes in liver
accociated with aspiration of Vernix and hyaline
membrane formation in lungs in intrauterine
anoxia. AMA, Arch Path 1952; 54:378.
16. Chlaireauz AE. Hyaline membrane (disease) in
neonatal lung. Lancet 1953; 2:749.
17. Johnsen B. Hyaline membrane disease in relati-
on to some other diseases and environmental
changes. Summaries of Communications of the
XVI Scand Pathol and Microbiology Rvk 1970.
Acta path et microbiologica Scand Supplement
1970 No 215, s. 26-27.
18. Lemons JA, Jaffe RB. Amniotic fluid Lecitin/-
Sphingomyelin ratio in diagnosis of hyaline
membrane disease. Am J Obst Gynecol 1973;
115:223.
20. Johnsen B. Fyrirburðarfæðingar á íslandi. Hjú-
krunarkvennablaðið 1972; 4: 130-32 og 1973, 1:
24-5 og 40.
21. Biering G, Snædal G. Rhesusmál á íslandi:
Læknablaðið, Fylgirit 10: 1980.