Læknablaðið - 15.09.1983, Blaðsíða 59

LÆKNABLAÐIÐ
229
slíkt að enginn forspárþáttur er talinn hafa
áhrif á lifun sjúklinganna.
Pessi rannsókn bendir pannig á prjá pætti, sem
hafa mest forspárgildi: Stig æxlisdreifingar við
greiningu, sérgreining æxlisvefjar og stærð
restæxlis eftir skurðaðgerð.
MEÐFERÐ
Meðferð er skurðaðgerð, geislameðferð (radi-
otherapy) og lyfjameðferð (chemotherapy).
Skurðaðgerd er talin mikilvægust en með
fáum undantekningum er meðferð með lyfjum
og eða geislum jafnframt nauðsynleg eftir
skurðaðgerð, bæði á fyrstu og síðustu stigum
sjúkdómsins (14).
Mesta þýðingu fyrir lifun sjúklingsins til
lengdar hefur það hvort takast megi að fá
sjúklinginn í það ástand að allur æxlisvefur
hverfi. Pess háttar svörun nefnist »complete
response« (CR) og af mynd 6, sem er frá
áðurnefndri rannsókn frá Lundi, má greinilega
sjá að aðrar æxlissvaranir, hlutfallsleg minnk-
un æxlisvaxtar (PR) og óbreyttur æxlisvöxtur
(SD), hafa eingöngu þýðingu til að létta
sjúklingi gang sjúkdómsins (palliation).
Skurðaðgerð (skurðtækni). Skurðtækni fer
mikið eftir því á hvaða stigi sjúkdómurinn er
við greiningu. í yngri konum á byrjun I. stigs
(Ia) hefur verið haldið fram að nægjanlegt sé
að gera unilateral salpingo-oophorectomi
samfara fleygskurði úr hinum eggjastokknum
(30, 31). Niðurstöður rannsókna, sem gerðar
hafa verið í Lundi (32) benda til að sé æxli á
stigi Ia og sé vel til meðalvel sérgreint og ekki
sé æxlisvefur utan á æxlisslíðri þá sé ekki
nauðsynlegt að fjarlægja báða eggjastokkana.
í sjúklingum á öðrum stigum sjúkdómsins
og sem hafa æxli, sem talin eru skurðtæk, er
algengasta skurðtæknin bilateral salpingo-oo-
phorectomi með eða án hysterectomi og infra-
colic omentectomi. Hysterectomi hefur verið
algengari aðgerð en omentectomi (33), en gildi
hennar hefur þó einnig verið véfengt (34).
Niðurs'töður rannsókna, sem gerðar hafa verið
í Lundi (5, 35), benda til að vafasamur ávinn-
ingur sé í að fjarlægja leg á stigi I og þess hátt-
ar aðgerð sé ekki nauðsynleg á stigi II og III,
nema hún leiði til að allur eða nær allur (< 2
cm) æxlisvöxtur sé skorinn burtu. Omentecto-
mi skal þó alltaf framkvæmd á stigi I og II, því
æxlisvöxtur í þessu líffæri þýðir að sjúklingur
er á hærra stigi og þarfnast því kröftugri
meðferðar, jafnvel þó að æxlið sé ekki greint
með berum augum.
Cumulative survival rate, %
Fig. 4. Cumulative survival by residual tumour in
stage III, all patients prímaríly operated with
bila teral salpingo-oophorectomi or more.
Cumulative survival, °/o
Fig. 5. Cumulative survival by histologic differentia-
tion, all stages.
Cumulative survival, %
Fig. 6. Cumulative survival by treatment response
(all stages included). CR: Complete Response; PR:
Partial Response; SD: Stationary Disease; PD:
Progressive Disease.
Skiptar skoðanir eru um heppilegustu
skurðtækni í sjúklingum með mikinn æxl-
isvöxt. Sumir vilja hreinsa út eins mikinn
æxlisvef og hægt er við fyrstu aðgerð (16, 17),
meðan aðrir vilja aðeins taka vefjasýni, loka