Læknablaðið - 15.12.1986, Side 52

356
LÆKNABLAÐIÐ
pharmacological actions of prostaglandins (PGs) on the
gastrointestinal tract. The combined gastric
antisecretory and cytoprotective properities of PG’s are
most promising for clinical applications. The
mechanism underlying the gastric antisecretory effects
of PGs is apparently consequence of direct interaction
with parietal cell functions. On the other hand, the
mechanisms underlying the cytoprotective property og
PGs are numerous. Studies conducted with exogenously
administered prostaglandins indicate that mucosal
cytoprotection is consequence of the strengthening of
the gastric mucosal barrier, maintenance or increased
blood flow, increased mucus and bicarbonate secretion,
the enhancement of cellular restitution and direct effect
on number of cellular transport processes.
Prostaglandins appear to be physiologically and
pharmacologically suited for the compromised
gastroduodenal mucosa due to their gastric
antisecretory and cytoprotective properties. These two
physiological properities of PGs adress the two
fundamental causes of peptic ulcer. Furthermore, recent
clinical evidence indicates that peptic ulcer disease may
represent prostaglandin deficiency syndrome. As drugs,
naturally occuring PGs are not metabolically stable and
hence are not clinically useful. The synthesis and the
pharmacological characterization of E-prostaglandin
analogs have vigorously been pursued in order to
overcome deficiencies inherent in natural and some
synthetic prostanoids. Misoprostol, synthetic
prostaglandin E1 analog, has been found to be safe and
effective in the treatment of peptic ulcer disease and
represents an important new addition to the physicians
armamentarium.
BRÁTT HJARTADREP Á ÍSLANDI ÁRIN 1980-1985
í EINSTAKLINGUM 40 ÁRA OG YNGRI
Nýgengi, áhættuþættir og afdrif. Axel F. Sigurösson,
Gestur Þorgeirsson, Guðmundur Þorgeirsson.
Lyflækningadeildir Borgarspitalans og Landspítalans.
Tilgangur rannsóknarinnar var:
1. Að kanna nýgengi bráðs hjartadreps meðal
íslendinga 40 ára og yngri.
2. Að kanna hjá sömu sjúklingum: a. tíðni
áhættuþátta, b. tíðni bráðra fylgikvilla, c.
staðsetningu hjartadreps, d. ástand kransæða
samkvæmt niðurstöðum kransæðamyndatöku eða
krufningar.
Athugaðar voru sjúkraskrár allra sjúklinga, 40 ára og
yngri, sem fengið höfðu greininguna brátt hjartadrep og
legið á sjúkrahúsi í Reykjavík eða einhverju af fimm
stærstu sjúkrahúsunum úti á landsbyggðinni. Einnig
voru sjúkraskrár þeirra sem farið höfðu í
kransæðamyndatöku kannaðar og krufningaskýrslur
sjúklinga sem dáið höfðu skyndidauða 40 ára eða yngri.
Loks var hringt í suma sjúklinga eða heimilislækni
þeirra. Stuðst var við MONICA greiningarskilyrði
WHO fyrir brátt hjartadrep.
Alls uppfylltu 42 sjúklingar ofangreind skilyrði á
árunum 1980-1985. Þar af voru þrír útlendingar. Meðal
hinna 39 voru tveir sem fengu brátt hjartadrep 17 ára.
Hvorugur hafði kransæðaþrengsli samkvæmt
kransæðakvikmyndatöku. Annar hafði hypertrophiska
cardiomyopathiu en í hinum var áverki talinn orsök
hjartadrepsins. Alls voru 37 íslendingar 25-41 árs, 36
karlar og ein kona. Af þeim létust niu (24,3%) áður en
þeir komust á sjúkrahús, en tveir af 28 (7,1%) léturst á
sjúkrahúsinu. Nýgengi meðal íslenskra karla 25-41 árs
árin 1980-1985 var 25,8 tilfelli/100.000 karla/ár.
fslenskir karlmenn sem fengu brátt hjartadrep árin
1980-1985.
Aldur Fjöldi sjúkl- inga Nýgengi Fjöldi látinna Aldurs- stöðluð dánar- tiðni Hlutfall af heildardauða
25-29 4 7,9 3 5,9 3/65 4,6%
30-34 9 20,0 4 8,9 4/45 8,9%
35-39 18 48,2 2 5,4 2/57 3,5%
40 ára 5 78,7 - - - -
Áhættuþættir voru athugaðir hjá þeim sjúklingum sem
lögðust inn á sjúkrahús. Af 28 sjúklingum reyktu 27
(96,4%) daglega. Til samanburðar voru kannanir
Hagvangs (1985) og Hjartaverndar (1983) á
reykingarvenjum íslendinga. Hlutfall reykingamanna í
sjúklingahópnum var mun hærra (p < 0,01).
Meðalgildi s-kólesteróls hjá 20 sjúklingum, sem gengust
undir kransæðakvikmyndatöku á Landspítala var 6,32
SD 1,16 mmól/1. Munurinn er ómarktækur.
S-þríglýseríðar voru mældir hjá sömu 20 sjúklingum og
var meðalgildi 1,67 SD 0,81 mmól/1. í áðurnefndu
úrtaki Hjartaverndar var meðalgildi 0,94 mmól/1
(p<0,01).
Hjá 19 sjúklingum af 20, sem fóru í
kransæðamyndatöku, lágu fyrir upplýsingar um hæð og
þyngd. Meðaltal fyrir Body mass index (Quetelet) var
26,1 qSD 3,6 kg/m* 1 2. Body mass index var 24,64 kg/m2
hjá karlmönnum í tilviljanaúrtaki Hjartaverndar
1967-1968. Munurinn er ómarktækur.
Af 28 sjúklingum hafði einn sykursýki. Enginn annar
hafði hækkaðan blóðsykur.
Af 28 sjúklingum áttu 14 1° ættingja með þekktan
kransæð? sjúkdóm.
Af 28 sjúklingum töldu átta áfengisnotkun vera eða
hafa verið vandamál hjá sér.
Af 20 sjúklingum sem gengust undir
kransæðakvikmyndatöku höfðu 13 einnar æðar
sjúkdóm, fimm tveggja æða sjúkdóm, einn hafði
þriggja æða sjúkdóm og einn eðlilegar kransæðar.
Miðað var við 50% þrengingu á innanmáli æðarinnar.
Algengust voru þrengsli í fremri sleglakvísl (65%). Alls
létust 10 sjúklingar og höfðu fimm þeirra einnar æðar
sjúkdóm, þrír tveggja æða og tveir þriggja æða
sjúkdóm. Vinstri aðalstofn var þrengdur í tveimur
tilvikum af 10.
Brátt hjartadrep í aldurshópnum 25-41 árs er fyrst og
fremst sjúkdómur karla. Undir tvítugsaldri er sjaldan
hægt að rekja sjúkdóminn til æðakölkunar. Uppúr 25
ára aldri má oftast greina kransæðaþrengsli af völdum
æðakölkunar hjá sjúklingum með brátt hjartadrep.
Reykingar eru sterkasti áhættuþátturinn. Algengast er
að um þrengsli í einni kransæð sé að ræða, oftast fremri
sleglakvísl.