Læknablaðið - 15.09.1991, Blaðsíða 5

LÆKNABLAÐIÐ 1991; 77: 249-53.
249
Auðun Svavar Sigurðsson, Garðar Guðmundsson, Bjarni Hannesson, Kristinn
Guðmundsson
SMÁSJÁRAÐGERÐIR VEGNA BRJÓSKLOSS
í MJOBAKI. Árangur af aðgerðum á heila- og
taugaskurðdeild Borgarspítalans 1981-1984.
INNGANGUR
Rúmur áratugur er nú liðinn frá því fyrstu
niðurstöður birtust um árangur smásjáraðgerða
við brjósklosi í mjóbaki, (1-3). Hérlendis voru
fyrstu sjúklingamir skomir upp á þennan hátt
á heila- og taugaskurðdeild Borgarspítalans
sumarið 1981. Eftir það var skurðsmásjáin
notuð í æ ríkari mæli og þykir nú ómissandi
við þessar aðgerðir. I mörg undanfarin ár má
segja, að við allar aðgerðir vegna brjóskloss í
baki hafi skurðsmásjáin verið notuð.
Hér á eftir fara nokkrar helstu niðurstöður
könnunar, sem gerð var á hópi sjúklinga er
gengust undir umrædda aðgerð á árunum
1981-1984.
EFNIVIÐUR OG AÐFERÐIR
Öllum sjúklingum, sem gengust undir
smásjáraðgerð vegna brjóskloss í mjóbaki frá
júní 1981 til loka desember 1984 á heila- og
taugaskurðdeild Borgarspítalans, var sendur
spumingalisti. Ennfremur voru sjúkraskrár
þeirra kannaðar. Spumingalistinn var í 10
liðum og fer hér á eftir.
1. Núverandi starf.
2. Hefur þú þurft að skipta um starf eftir
aðgerðina? Nánari skýring.
3. Ert þú í vinnu núna? Ef ekki, er það tengt
bakvandamálum?
4. Hefur þú orðið fyrir áverka á baki síðan
aðgerðin var gerð? Nánari skýring.
5. Hefur þú fengið einhverja meðferð vegna
bakvandamála eftir aðgerðina? Skurðaðgerð
(hvar/hvenær), lyfjameðferð, sjúkraþjálfun,
kirópraktor, annað.
Frá heila- og taugaskurödeild Borgarspítalans. Fyrirspurnir,
bréfaskipti: Auðun Svavar Sigurðsson.
6. Getur þú gefið okkur hugmynd um hvaða
bót varð á verkjum þínum eftir aðgerðina?
Mjög góð (verkir minnkuðu um 85% eða
meira). Góð (50-85% bót). Þokkaleg (25-50%
bót). Engin. Versnun.
7. Ert þú nú með verki? Ef svo var,
var viðkomandi beðinn að teikna
verkjastaðsetninguna/verkjadreifinguna á
meðfylgjandi mynd.
8. Hversu lengi hefur þú haft núverandi verki?
9. Hvað veldur verkjunum? Beygja fram á
við, seta, að lyfta hlutum, að sveigja bakið
aftur, ganga (hve löng), ertið áreynsla?
10. Værir þú fáanleg/fáanlegur til að koma í
nánari rannsóknir?
Sjúklingamir gátu bætt við athugasemdum eða
nánari upplýsingum í þar til gerðan reit.
Sjúkraskrár voru síðan lesnar og leitað þar
að fylgikvillum við aðgerðina og ennfremur
skráðar niðurstöður mænumyndatöku
(myelografia).
NIÐURSTÖÐUR
Af 170 sjúklingum, sem sendur var
spumingalistinn svöruðu 146 (86%). Svör
bárust ekki frá 24, þrátt fyrir ítrekanir. Þrír
voru látnir. Áttatíu og sex karlar (59%)
svömðu. Sá yngsti 17 ára gamall, en sá elsti
66 ára. Miðtala aldurs var 36.5 ár. Konur voru
60 (41%), sú yngsta 20 ára en sú elsta 63 ára.
Miðtala aldurs var 38.5 ár (mynd 1).
Fylgitími var frá 17 til 57 mánuðir, miðtala
31.5 mánuðir (mynd 2).
Sextíu af hundraði sjúklinga töldu sig fá
mjög góða bót verkja sinna og 26% góða
bót, samtals 126 sjúklingar (86%). Þokkalega
bót fengu 16 sjúklingar (11%), en fjórir (3%)
töldu sig óbreytta. Enginn taldi sig verri eftir
aðgerðina (mynd 3).