Læknablaðið - 15.01.1994, Blaðsíða 15

LÆKNABLAÐIÐ
5
Hlutfall lyfjanotenda
(%)
□ Konur
□ Karlar
Mynd 2. Avísun magasárslyfja eflir kyni og 10 ára
aldursflokkum.
um ávísanavenjur einstakra lækna enda taldi
landlæknir slíkt brot á siðareglum lækna.
Lyfjafræðingarnir voru beðnir að fylla út
bakhlið spumingalistans í hvert sinn sem
þeir afgreiddu lyfseðil með lyfi af ATC fiokki
A02B (magasárslyO- Síðan var sjúklingurinn
beðinn um að svara spurningunum á framhlið
blaðsins og naut hann aðstoðar lyfjafræðings
við það. Ef sjúklingur sótti lyfið ekki sjálfur
eða vildi ekki svara spurningunum var merkt
í viðeigandi reit á spurningalistanum og ekki
spurt nánar.
NIÐURSTÖÐUR
Gögn bárust frá 41 apóteki alls staðar að af
landinu. Eitt apótek hætti þátttöku eftir að
rannsóknin hófst. Alls bárust upplýsingar um
2021 afgreiðslu lyfja af flokki A02B. Þar
koin fram aldur og kyn sjúklings, sérgrein
læknis, lyf og skammtastærð. í töflu I sést hve
mörgum skilgreindum dagskömmtum (DDD)
var ávísað fyrir hvert lyf. Miðað við fjölda
dagskammta (DDD) var hlutdeild H,-blokka
mest eða 87,3%, hlutdeild ómeprazóls var
11,0% og annarra lyfja 1,7%.
Af 2021 afgreiðslu hafði 1131 (56%)
sjúklingur sótt lyfið sjálfur og svarað
spurningunum. Algengasta ástæða fyrir því
að upplýsingar fengust ekki frá sjúklingum
var að sjúklingurinn sótti lyfið ekki sjálfur.
Aðeins örfáir neituðu að svara. Skipting á
milli kynja var þannig, að 1062 konur fengu
ávísað lyfjum og 959 karlar. Samkvæmt
könnuninni nota 1,54% Islendinga magasárslyf
að staðaldri (konur 52,5%, karlar 47,5%).
Hámarksnotkun er í aldursflokknunt 70-
79 ára 2,91% (mynd 2). Lyfjaávísanir
Tafla I. Fjöldi skilgreindra dagskammla ávísað í apríl
1991.
Lyf Styrkur, mg DDD
Ranitidín 150 61.076
Ranitidín 300 33.500
Címetidín 200, 400, 800 8.065
Famótidín 20, 40 520
Ómeprazól 20 12.996
Bismútsúbcítrat 120 850
Súkralafat 500, 1000 630
Mísóprostól 0,2 548
Samtals: 118.185 DDD = 15,4 DDD/1000 íbúa/dag.
Tafla II. Skipting lyjjaávísana eftir lœknum.
Ávísanir með
svörum
Allar ávísanir sjúklinga
N (%) N (%)
Heilsugæslulæknar .... 306 (64) 772 (68)
Meltingarsérfræðingar.. 307 (15) 159 (14)
Aðrir læknar 275 (14) 144 (13)
Frá sjúkrahúsum 119 (6) 51 (5)
Upplýsingar vantar 14 (1) 4 (0)
Alls 2021 (100) 1131 (100)
Tafla III. Astœða lyfjaávísunar.
Ástæða Fjöldi Hlutfall (%)
Magasár .... 193 17,1
Skeifugarnarsár .... 140 12,4
Magabólgur .... 239 21,1
Brjóstsviði .... 322 28,5
Meltingaróþægindi 104 9,2
Aukaverkanir lyfja 77 6,8
Aðrar ástæður 43 3,8
Sjúklingur veit ekki 13 1,1
Samtals 1131 100
skiptust þannig á milli lækna, að 1306
komu frá heilsugæslulæknum, 307 frá
meltingarsérfræðingum, 119 voru merktar
sjúkrahúsum og 275 voru frá öðrum
læknum. Ef einungis er tekið tillit til þeirra
lyfjaávísana, þar sem svör liggja fyrir frá
sjúklingum, er skiptingin mjög svipuð (tafla
II).
Astceða ávísunar: Fyrsta spurning til
sjúklinga var hvers vegna þeir hefðu fengið
magasárslyfið (tafla III). Alls svöruðu 333
því til að þeir væru nteð sár í maga eða
skeifugörn (58% í maga, 42% í skeifugörn).
Hjá 239 var ástæðan magabólgur og 322