Læknablaðið - 15.02.1994, Blaðsíða 22

64
LÆKNABLAÐIÐ
Skilyrði fyrir þátttöku í rannsókninni voru:
1) Engin sýklalyfjanotkun í að minnsta
kosti eina viku fyrir innlögn, 2) pokaþvag
var tekið af öllum börnunum samkvæmt
stöðluðum aðferðum af hjúkrunarfólki
deildarinnar (sjá síðar), 3) ef einhverjar
bakteríur ræktuðust úr pokaþvagi var tekið
ástungu- eða þvagleggsþvag til ræktunar innan
sólarhrings, til frekari staðfestirigar, 4) engir
gallar voru þekktir á þvagfærum.
Sýnataka: Pokaþvag var fengið eftir að
þvagrásarop og aðliggjandi húð höfðu
verið hreinsuð með sápu (ACO Mild
Tvaal sápa) samkvæmt leiðbeiningum
sýkingavarnarnefndar Landspítalans (18).
Pokinn var settur yfir þvagrásarop og
fjarlægður innan 60 mínútna. Þvagið var sent
samstundis á rannsóknastofu Landspítalans
í smásjárskoðun, eggjahvítumælingu og
bakteríuræktun.
Astungu- og þvagleggsþvag var tekið
samkvæmt hefðbundnum aðferðum.
Astunguþvag var fengið með mjórri nál
sem stungið var inn í þvagblöðru ofan við
lífbein eftir að húð hafði verið sótthreinsuð
með joðspritti. Um einn ml þvags var sendur
í bakteríuræktun. Þvagleggsþvag var tekið
með sótthreinsaðri, mjórri slöngu eftir að
þvagrásarop hafði verið hreinsað vel með
sótthreinsuðu saltvatni. Slangan var fjarlægð
strax og þvag hafði fengist. Engin sýklalyf
voru gefin í tengslum við sýnatökuna.
Rannsóknaraðferðir á þvagi: Þvag var
rannsakað á hefðbundinn hátt en sérstaklega
var skráður fjöldi hvítra blóðfrumna og
baktería við smásjárskoðun (stækkun 400
sinnum) svo og magn eggjahvítu með strimli
(Labstix® Bayer Diagnostics). Hvít blóðkorn
í sviði voru talin en fjöldi baktería í sviði var
skráður frá 0 og upp í +++. Magn eggjahvítu
var skráð frá 0 og upp í +++.
Rœktun þvags ásamt bakteríutalningu
var framkvæmd á hefðbundinn hátt á
rannsóknastofu Háskólans í sýklafræði. Fjöldi
bakteríutegunda var skráður sérstaklega.
Þvagfærasýking var greind þegar >103
bakteríur ræktuðust úr einum ml ástunguþvags
en >104 bakteríur úr ml þvagleggsþvags.
Tölfrœði: Við samanburð á meðalaldri
stúlkna og drengja var notað t-próf (Student
t-test). Kí-kvaðrat próf (chi square) var
notað til að meta tengsl kynferðis við
þvagfærasýkingu. Aðhvarfsgreining (multiple
regression analysis) var notuð til að meta
fylgni hinna ýmsu rannsóknarniðurstaðna
við þvagfærasýkingu; r2 er fylgistuðull
einstakra rannsókna við þvagfærasýkingu, en
r2A er breyting á fylgistuðli þegar kannað
er gildi þess að nota fleiri en eina aðferð
saman til að spá fyrir um þvagfærasýkingu.
Við útreikninga var notað SPSS/PC V3,0
tölvuforrit. Marktæk frávik voru miðuð við
p<0,05.
Jákvætt og neikvætt forspárgildi, næmi
og sértæki einstakra rannsóknaraðferða
á pokaþvagi voru reiknuð samkvæmt
hefðbundnum aðferðum (19) og skilgreind á
eftirfarandi hátt:
Jákvœtt forspárgildi: Líkur (%) á
þvagfærasýkingu ef rannsóknarniðurstaða er
jákvæð.
Neikvœtt forspárgildi: Líkur (%) á að
þvagfærasýking sé ekki til staðar ef
rannsóknarniðurstaða er neikvæð.
Næmi: Líkur (%) á jákvæðri
rannsóknamiðurstöðu hjá þeim sem em með
þvagfærasýkingu.
Sértœki: Líkur (%) á neikvæðri
rannsóknarniðurstöðu hjá þeim sem ekki eru
með þvagfærasýkingu.
NIÐURSTÖÐUR
A sjö mánaða tímabili (mars til nóvember
1991) voru 335 sjúklingar lagðir inn á
ungbarnadeild Barnaspítala Hringsins (13E).
Þar af uppfylltu 100 sjúklingar (62 drengir og
38 stúlkur) skilyrði fyrir þátttöku í rannsókn
þessari. Meðalaldur sjúklinganna var um
fimm mánuðir (frá einnar viku til 24 mánaða).
Enginn munur var á meðalaldri stúlkna og
drengja (p=0,2). Engir alvarlegir fylgikvillar
(blæðing eða sýking) hlutust af þvagsýnatöku
barnanna.hvorki með ástungu né af völdum
þvagleggs.
Rœktanir: Frá 37 sjúklingum ræktuðust
>103 bakteríur úr einum ml pokaþvags og
þar af var þvagfærasýking staðfest hjá sjö
sjúklingum með ástungu eða þvagleggsþvagi.
Allir nema einn voru með einkenni um
þvagfærasýkingu (sjúklingur nr. 7). Nánari
lýsingu á þessum sjúklingum er að finna í
töflu I.