Læknablaðið - 15.11.1994, Blaðsíða 21

LÆKNABLAÐIÐ 1994; 80
457
FACscan flæðigreini (Becton-Dickinson) og í
Svíþjóð með Leitz MPV flæðigreini (Leitz,
Welzlar, FRG). Mæling var framkvæmd á um
það bil 20.000 frumukjörnum í hverju sýni. I
rannsókninni var niðurstöðum úr DNA mæling-
um skipt í tvo áhættuhópa, einstofna æxli sem
eru tvílitna (diploid) og fjölstofna æxli sem eru
mislitna (aneuploid). S-fasinn var reiknaður
samkvæmt aðferð Stáls og félaga (12) í þeim
sýnum sem mæld voru í Svíþjóð en í RFIT hug-
búnaðarforriti Becton Dickinson ef sýnin voru
mæld á íslandi. í þessari rannsókn var æxlunum
skipt í tvo áhættuhópa eftir gildi S-fasans (<3 á
móti >3).
Bólgufrumur, bandvefsfrumur og aðrar eðli-
legar frumur voru notaðar sem tvílitna viðmið-
un (10). Tvílitna mynstur var skilgreint sem
einn GJG^ toppur á DNA línuriti (histogram)
og mislitna mynstur ef að minnsta kosti einn
annar G(/G, toppur með tilheyrandi G2/M
toppi er til staðar. Æxli var talið mislitna af
fjórlitna (tetraploid) gerð ef meira en 20%
frumna voru í G2/M toppi, eða meira en 15%
frumna í G2/M toppi ef sá toppur hafði skýran
eigin G,/M topp.
I fjórum tilfellum var ekki hægt að lesa úr
niðurstöðum flæðimælingar og til viðbótar var
ekki hægt að reikna S-fasann í sjö tilfellum.
Tölfrœði: Lífshorfur sjúklinga með skjald-
kirtilskrabbamein voru reiknaðar með aðferð
Kaplan-Meier (13). Niðurstöðurnar sýna lífs-
horfur þegar búið að leiðrétta með tilliti til þeirra
sem dóu vegna annarra sjúkdóma en skjald-
kirtilskrabbameina. Fjölbreytugreining Cox (14)
var notuð við einþátta og fjölþátta mat á gildi
einstakra þátta við mat á horfum sjúklinganna.
Marktækni miðast við p-gildi <0,05.
Niðurstöður
Frá 1955 til 1990 greindust 494 sjúklingar
með skjaldkirtilskrabbamein á íslandi. Tafla I
sýnir sjúklingahópinn og skiptingu hans eftir
kyni, aldri, stigun (útbreiðsla frumæxlis, eitla-
nteinvörp og fjarmeinvörp), vefjagerð, auk
niðurstaðna úr flæðigreiningu. I töflunni sést
hversu mikil áhrif aldur við greiningu hefur á
horfur en tæpur þriðjungur sjúklinganna
greindist undir 45 ára aldri og aðeins einn þess-
ara sjúklinga hefur látist af völdum skjaldkirt-
ilskrabbameins. Einnig kemur þar fram að
enginn sjúklingur með villivaxtarkrabbamein
hefur læknast og af þeim sem eru með æxlis-
vöxt út fyrir skjaldkirtil við greiningu (T4) hef-
ur meira en helmingur látist vegna skjaldkirt-
ilskrabbameins.
Niðurstöður úr DNA mælingum fengust hjá
424 sjúklingum og niðurstöður úr S-fasa mæl-
ingum hjá 417 sjúklingum. Af 424 æxlum voru
70 mislitna (17%) og af 417 S-fasa mælingum
höfðu 180 (43%) S-fasa hærri eða jafnt og
3,0%. I einþátta greiningu hafa bæði DNA
innihald og S-fasi marktæk áhrif á lífshorfur.
Við skoðun á niðurstöðum flæðigreiningar á
DNA innihaldi og S-fasa mælingum með hlið-
sjón af vefjagerð æxlanna kom í ljós að aðeins
9,7% af totukrabbameinum voru mislitna og
24,3% af skjaldbúskrabbameinum. Villivaxt-
arkrabbamein hafa hæst hlutfall af mislitna
æxlum eða 78,6%.
Myndir 1 og 2 sýna nýgengi og dánartíðni á
athugunartímabilinu skipt niður í sjö fimm ára
tímabil (síðasta tímabilið sex ár). Nýgengi hjá
Rates/100.000
Years
Fig. 1. Thyroid cancer in Iceland 1955 to 1990. Females,
incidence and mortality rates.
Rates/100.000
Years
Fig. 2. Thyroid cancer in Iceland 1955 to 1990. Males, inci-
dence and mortality rates.