Læknablaðið - 15.03.1996, Qupperneq 13

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
203
Aldursstaðlað nýgengi sáðkrabbameins á
rannsóknatímabilinu var 2,0 fyrir 100.000 karla
á ári. Af 47 sjúklingum greindust tveir fyrir
tilviljun en aðrir með einkenni þar sem fyrir-
ferð (98%) og verkir í eista (42%) voru algeng-
ust, en 11% höfðu einkenni meinvarpa. Flestir
höfðu einkenni í einn til fjóra mánuði fyrir
greiningu (34%) en 25% greindust eftir meira
en sex mánuði. Meðalstærð æxlanna var 6,1 cm
og fór minnkandi eftir 1981, eða úr 8 cm í 5,2
cm. Flest æxlin voru meðhöndluð með brott-
námi eistans (98%), 66% sjúklinga fengu einn-
ig geisla og 9% krabbameinslyfjameðferð.
Æxlin voru stiguð og voru 73% æxlanna á stigi
I, 20% voru á stigi II, 2% á stigi III og 5%
æxlanna voru á stigi IV. Fimm ára lífshorfur
fyrir hópinn í heild voru 89% og 10 ára lífshorf-
ur 84%. Níu sjúklinganna voru látnir í ágúst
1994, enginn vegna sáðkrabbameins.
Nýgengi sáðkrabbameins er í meðallagi á
Islandi og klínísk hegðun og sjúkdómsstigun
sambærileg og í nágrannalöndum okkar. Lífs-
horfur karla með sáðkrabbamein eru mjög
góðar á íslandi jafnvel í tilfellum þar sem sjúk-
dómurinn er útbreiddur. Ef æxlið er lítið og
sjúkdómurinn staðbundinn er brottnám eist-
ans nægileg meðferð.
Inngangur
Krabbamein í eistum eru í 90-95% tilvika
upprunnin í frjófrumum eistans (germinal
cells) (1). Frjófrumuæxlunum er samkvæmt
hefð skipt í sáðkrabbamein (seminoma) og
annað æxli en sáðkrabbamein (non-semin-
oma), en skiptingin kemur aðallega til vegna
ólíkrar klínískrar hegðunar og meðferðar þess-
ara æxla (2).
í krabbameinsskrám eru illkynja æxli í eist-
um yfirleitt sett undir sama hatt, þar á meðal í
Krabbameinsskrá Krabbameinsfélags íslands.
í henni sést að á árunum 1987- 1991 voru
eistnakrabbamein aðeins tæp 2% af nýgreind-
unt krabbameinum (3) en nýgengi hefur verið í
meðallagi á íslandi í samanburði við nágranna-
lönd (mynd 1) (4,5). Hjá körlum á aldrinum
20-34 ára er eistnakrabbamein engu að síður
algengasta nýgreinda krabbameinið (3) en al-
mennt má gera ráð fyrir sáðkrabbameini í um
það bil helmingi eistnakrabbameinstilfella
(1,6).
Lífshorfur sjúklinga með eistnakrabbamein
hafa gjörbreyst síðustu áratugi og má gera ráð
fyrir lækningu í allt að 90% tilfella (7). Vegur
þar þyngst öflugri lyfjameðferð hjá sjúklingum
með önnur æxli en sáðkrabbamein og útbreytt
sáðkrabbamein (2,7). í íslenskri rannsókn hef-
ur verið sýnt fram á verulega bættar lífshorfur
frá 1940 hjá körlum með krabbamein í eistum
(6). Sú rannsókn beindist fyrst og fremst að
vefjagerð æxlanna og ekki var litið sérstaklega
á einkenni, greiningu og meðferð, hvorki fyrir
sáðkrabbamein né önnur eistnaæxli. Auk þess
náði rannsóknin aðeins til sjúklinga sem
greindust fyrir 1984 en fjöllyfjameðferð með
cisplatínum hófst hér á landi í lok áttunda ára-
tugarins.
Markmið þessarar rannsóknar var að kanna
með hvaða hætti sáðkrabbamein í eistum
greinist hér á landi, stigun sjúkdómsins við
greiningu, meðferð sjúklinganna og lífshorfur.
Efniviður og aðferðir
Rannsóknin nær til allra íslenskra karla sem
greindust með sáðkrabbamein í eistum frá 1.
janúar 1971 til 31. desember 1990. Samkvæmt
Krabbameinsskrá Krabbameinsfélags íslands
greindust 93 karlar með krabbamein í eistum
(carcinoma testis ICD-7 178) á þessu 20 ára
tímabili. Farið var nákvæmlega yfir sjúkra-
skrár og skrár Rannsóknastofu Háskóla Is-
lands í vefjafræði og reyndust þrír sjúklingar
ranglega greindir. Af 90 körlum sem eftir eru
höfðu 47 sáðkrabbamein eða 52%. Flokkunar-
kerfi WHO fyrir illkynja æxli í eistum var haft
til hliðsjónar (8). Ef önnur æxli en sáðkrabba-
mein fundust auk sáðkrabbameins í einu og
sama æxli voru þau flokkuð með þeim fyrr-
nefndu og því ekki tekin með í þessari rann-
sókn.
Numhcr pcr
100.000 malcs
Figure 1. Age stcmdardised incidence per 100.000 men
for carcinoma of llie teslis (1CD/-178) in llie Nordic
countries 1981-1985.