Læknablaðið - 15.05.1996, Blaðsíða 32

384
LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
Hnoðaæxli í botnlanga
Sjúkratilfelli
Tómas Guöbjartsson1', Helgi J. ísaksson2*, Höskuldur Kristvinsson11, Jónas Magnússon1,31
Guðbjartsson T, ísaksson HJ, Kristvinsson H,
Magnússon J
Ganglioneuroma of the appendix. A case report
Læknablaðið 1996; 82: 384-6
Ganglioneuroma of the appendix are among the
most uncommon benign appendiceal tumours. They
sometimes obstruct the lumen of the appendix and
cause abdominal pain or appendicitis but some are
diagnosed incidentally at autopsy or abdominal op-
erations. The first known case in Iceland is repre-
sented and the literature reviewed.
Ágrip
Æxli í botnlanga eru sjaldgæf og á það bæði
við um góðkynja æxli og krabbamein. Hnoða-
æxli (ganglioneuroma) eru í hópi þeirra fyrr-
nefndu en þau eru með sjaldséðustu botn-
langaæxlum (1). Þau geta stíflað botnlangann
og valdið kviðverkjum eða botnlangabólgu.
Einnig geta þau greinst fyrir tilviljun við að-
gerðir á kviðarholi eða krufningu. Lýst er
fyrsta tilfellinu af hnoðaæxli í botnlanga á Is-
landi.
Sjúkratilfelli
Sextíu og eins árs gamall maður leitaði á
bráðamóttöku Landspítalans með sólarhrings-
Frá '’handlækningadeild Landspítalans, 2,Rannsóknastofu
Háskóla (slands í meinafræði, 3)læknadeild Háskóla (s-
lands. Fyrirspurnir, bréfaskipti: Tómas Guðbjartsson,
Svanebácksvágen 25B, S-260 40 Viken, Sverige. Netfang:
tgiskir@gemini.ldc.lu.se.
Lykilorð: Hnodaæxti (ganglioneuroma), botnlangi, sjúkra-
tilfelli.
sögu um kviðverki í hægri mjaðmargróf (fossa
iliaca), ógleði, uppköst og lystarleysi. Fimm-
tán árum áður hafði hann gengist undir hluta-
brottnám á maga (Billroth II) vegna magasárs,
að öðru leyti var fyrra heilsufar ómarkvert.
Við skoðun var sjúklingurinn veikindalegur
með 38°C hita og púls 82. Sleppieymsli og
vöðvavörn voru yfir McBurneys punkti við
þreifingu á kviði. Á baki sást 1,7 cm „café au
lait“ blettur, að öðru leyti var húð eðlileg.
Blóðrauði við komu mældist 146 g/1, hvítfrum-
ur 12,7/pl með 9,7/pl flipkjarnahvítfrumum og
sökk 26 mm/klst. Sjúklingurinn gekkst undir
hefðbundna botnlangatöku og útskrifaðist á
öðrum degi eftir aðgerð með minniháttar
eymsli í skurðsári.
Botnlanginn var 7,5 cm að lengd með slétt
og glansandi yfirborð og aukinni æðateikningu
á hálu (serosa). Miðhlutinn var gildastur en
þvermál mældist 0,5 til 0,7 cm. Smásjárskoðun
af miðhlutanum leiddi í ljós hringvaxandi æxli í
slímu (mucosa) sem þrengdi verulega hol
botnlangans. Engin sármyndun var til staðar
né heldur greinileg merki bólgu. Æxlið mjókk-
aði í báða enda og samanstóð af hnoðafrumum
(gangliocytes), taugavef og trefjastoðvef (fi-
brous stroma) (mynd 1). Hnoðafrumurnar
voru annað hvort stakar eða í hópum og flestar
þeirra voru þroskaðar (mynd 2). Einnig fund-
ust einstaka óþroskaðar hnoðafrumur en í
þeim sáust engar kjarnaskiptingar eða skörp
merki um illkynja vöxt (atypi). í slímubeð
(submucosa) nálægt æxlinu sáust stórar tauga-
flækjur (nerve plexus) og fjölgun hnoða-
frumna. Vöðvahjúpsflækjur (myenteric plex-
us) voru einnig áberandi. Við ónæmisvefja-
rannsókn reyndust hnoðafrumur jákvæðar