Læknablaðið - 15.08.1996, Blaðsíða 37

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
583
linga frá sjónarhorni sjúklingsins sjálfs. í stað
þess að ganga út frá skyldum starfsfólks og tala
út frá reynslu heilbrigðisstarfsmannsins er tal-
að um rétt sjúklingsins og við setjum okkur í
spor hans. En það sem gerir það sérstaklega
brýnt siðferðilega að skoða málin út frá sjónar-
horni sjúklingsins er einmitt sú veika staða og
þar með sú hætta á kúgun sem hann er í innan
heilbrigðiskerfisins. Með þessum nýja sjónar-
hóli birtast ný sjónarmið sem nauðsynlegt er að
taka tillit til. Þau réttindamál sem talin hafa
verið hvað brýnust í dag og koma fram í Amst-
erdamyfirlýsingunni birtast í þáttum eins og
hvernig eigi að;
- tryggja upplýst samþykki sjúklings fyrir
meðferð,
- greiða aðgang hans að sjúkraskrám,
- vernda persónuupplýsingar um sjúklinginn
og
- greiða leið kvartana til réttra aðila.
Með breyttum aðstæðum gætu önnur mál
öðlast meira vægi og farið væri að tala um til
dæmis:
- Réttinn til að þekkja eigin uppruna í tilvik-
um þar sem einstaklingurinn er getinn með
gjafasæði,
- réttinn til að þekkja ekki eigin erfðaefni og
- réttinn til að takmarka aðgang að vefjasýn-
um frá sjúklingi.
Þótt ofangreind atriði séu ekki mikilvæg í dag-
legu lífi þeirra einstaklinga sem njóta þjónustu
heilbrigðiskerfisins í dag þá kunna þau að öðl-
ast aukið vægi á komandi árum. Umræðan
verður því að vera í takt við þær öru breytingar
sem eiga sér stað á sviði rannsókna og lækn-
inga.