Læknablaðið - 15.02.1998, Blaðsíða 78

162
LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
Evrópuþingið
ætlar að lögleiða skottulækningar
Svo hljóðar fyrirsögn í öðru
janúarhefti sænska læknablaðs-
ins og tekur greinin fyrir um-
ræðu á Evrópuþinginu um þetta
efni. Sú umræða fjallar ekki um
að herða reglur um skottulækn-
ingar, heldur að sleppa skottu-
læknum lausum í heilbrigðis-
kerfum þjóða Evrópu.
Hér á landi hefur farið fram
nokkur umræða í fjölmiðlúm
uppá síðkastið um skottulækn-
ingar, en almennt virðast læknar
hafa lítinn áhuga á þessu máli og
hefur stærsti skerfurinn í umræð-
unni komið frá aðilum sem hags-
muna hafa að gæta varðandi sölu
á alls konar fæðubótar- og
skottulyfjum. Hvað fjölmiðla
varðar virðist svo sem hags-
munaaðilarnir hafi nær ótak-
markaðan aðgang að þeim, enda
hlýtur ágóðinn af auglýsingum
frá þeim að vera umtalsverður.
Með þátttöku okkar íslendinga
í EES er stöðugt verið að stað-
festa hér lög og reglugerðir sem
gilda í löndum Evrópusam-
bandsins og eiga upptök sín í
Evrópuþinginu í Brussel. Við
getum átt von á því að formæl-
endur þeirra laga um „óhefð-
bundnar lækningar", sem Evr-
ópuþingið vill innleiða í aðildar-
löndum Evrópusambandsins,
berji að dyrum hjá íslenskum
heilbrigðisyfirvöldum fyrr eða
síðar. Því þurfa íslenskir læknar
að taka upp umræðu um þetta
fyrirbæri, áður en þeir standa
frammi fyrir því að vera skyld-
aðir til að senda sjúklinga sína
með tilvísun til andalæknis, á
kostnað TR, ef sjúklingurinn fer
þess á leit.
Hér á Islandi, sem og annars
staðar á Vesturlöndum, er rekinn
mjög sterkur áróður fyrir margs
konar skottulækningum, eða
„óhefðbundinni" læknisfræði. Sé
áróðurinn skoðaður ofaní kjölinn
má sjá að sterkasta aflið bakvið
hann er ekki fyrst og fremst
áhugi fyrir almennt betra heilsu-
fari, heldur er markaðurinn að
verki. Góð heilsa, sem til þessa
hefur verið hluti af eftirsóknar-
verðum gæðum lífsins, líkt og
góður efnahagur eða gott fjöl-
skyldulíf, er orðin að vöru á hin-
um frjálsa markaði og sölumenn-
irnir keppast um að skreyta vör-
una með fallegum nöfnum og
gæða hana í orði alls kyns
heilsubætandi eiginleikum, sem
engar eða mjög veikar forsendur
eru fyrir. Almenningur lætur
ginnast og vörurnar seljast
grimmt. Við læknar eru hinsveg-
ar orðnir svo varkárir, að við
þorum ekki að segja fólki að ver-
ið sé að draga það á asnaeyrum.
En nú gæti svo farið, og takið nú
vel eftir þversögninni, að við
yrðum skyldaðir, í nafni hins
frjálsa vilja og hins frjálsa mark-
aðar, til að samþykkja læknis-
dóma sem menntun okkar og
samviska segir okkur að séu,
þegar best lætur, hæpnir og þeg-
ar verst lætur, beinlínis rangir.
Ég lýk greininni með beinni til-
vitnun í greinina í sænska
læknablaðinu, um leið og ég ráð-
legg öllum læknum að lesa hana
alla.
„Af hálfu Evrópuþingsins er
lögð á það áliersla, að „einstak-
ir lœknar“ hafi þá skoðun að
þessi eða hin lœkningaaðferðin
virki og sé þýðingarmikil viðhót
við hefðbundna vt'sindalega
lœknisfrœði. Sú áltersla á sér
enga samsvörun meðal meiri-
hluta læknastéttarinnar. En því
miður eru menn innan hennar
réttilega meðvitaðir um að engin
della á jörðinni er svo vitlaus, að
„einstakir lœknar" séu ekki til-
búnir til að taka hana uppá arma
sína. Þetta er kaldhœðnisleg
röksemd, sem sjaldan sést í ráð-
stefnuályktunum. “
Árni Björnsson
HEIMILD
Lakartidningen 1998; 95: 140-1.