Læknablaðið - 15.03.1998, Blaðsíða 29

LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
207
rannsókn okkar sýndu marktækan mun milli
hópa: fæðugjöf um magaslöngu og bráður eða
hálfbráður keisaraskurður. Mögulegt er þó að
þessir þættir séu fyrst og fremst vísbending um
heilsufar áður en sjúkdómurinn kom fram en
ekki beinir áhættuþættir. Hugsanlega kann þó
magaslangan eða fæðugjöf um hana, að vera
sjálfstæður áhættuþáttur.
Helsti veikleiki þessarar rannsóknar, hvað
varðar samanburð á magnaukningu fæðugjafa,
er hve mismiklar upplýsingar voru til um börn-
in. Sjúklingarnir höfðu fengið fæðu í maga
mislengi áður en þeir veiktust og samanburðar-
börnin lágu mislengi á spítalanum. Fyrir þau
samanburðarbörn sem fæddust eftir eðlilega
meðgöngulengd og voru lögð á brjóst og
drukku að vild, eru ekki til nákvæmar upplýs-
ingar um magn fæðu þar sem slíkt er ekki mælt
á sængurkvennadeildum. Hins vegar eru til
upplýsingar um fæðumagn allra sjúklinganna.
Þessi upplýsingaskortur gerði það að verkum
að ekki var talið mögulegt að nýta pörun við
samanburð á magnaukningu fæðugjafa heldur
voru upplýsingarnar notaðar fyrir hópana í
heild. Þetta kann að hafa dregið úr möguleikum
tölfræðiprófanna til að greina mun milli sjúk-
linga og samanburðarbarna. Ovíst er þó hvaða
áhrif það hefði haft á niðurstöður hefðu þessar
upplýsingar verið til. Jafnframt er erfitt að
segja til um hvort niðurstöður hefðu verið aðr-
ar ef tekist hefði í öllum tilvikum að finna sam-
anburðarbörn sem uppfylltu ströngustu skilyrði
um dagsetningu fæðingar, meðgöngulengd og
fæðingarþyngd.
Athyglisvert er að sjúklingarnir höfðu allir
verið veikir á einn eða annan hátt, áður en þeir
veiktust af þarmadrepsbólgunni og lágu allir á
Vökudeild. einnig þeir sem voru fullburða. Sú
staðreynd að allir þeir sjúklingar, sem fengu
næringu í maga áður en þeir fengu þarmadreps-
bólgu, voru nærðir um magaslöngu, stafar
væntanlega af því sjúkdómsástandi eða fyrir-
burahætti sem olli vist þeirra á Vökudeild og er
því vísbending um heilsufar þeirra áður en
sjúkdómurinn kom fram. Bráður keisaraskurð-
ur er hins vegar vísbending um áfall eða yfir-
vofandi áfall við burðarmál. Mun fleiri saman-
burðarbörn en sjúklingar höfðu enga af áhættu-
þáttunum sem skoðaðir voru og almennt höfðu
sjúklingarnir fleiri áhættuþætti. Þessi atriði
virðast styðja hugmyndir um margþættar or-
sakir þarmadrepsbólgu: því fleira sem verður
til að veikja börnin, þeim mun meiri er hættan
á þarmadrepsbólgu.
Lokaorð
Ekki tókst að sýna fram á að sjúklingarnir
hefðu fengið annað magn eða aðra samsetningu
fæðu en samanburðarbörnin og þar með ekki
að þarmadrepsbólga hafi orsakast af magni eða
tegund fæðu. Hugsanlega duga þessar niður-
stöður þó ekki til að afsanna að svo sé. Fleiri
rannsókna er þörf og reyndar könnun á ýmsum
öðrum þáttum sem tengjast þarmadrepsbólgu
hjá nýburum.
Þakkir
Örn Ólafsson aðstoðaði við tölfræðilega út-
reikninga. Starfsfólk Tölvuvers Landspítalans
veitti aðstoð við tölvuvinnslu.
HEIMILDIR
1. Genersich A. Bauchfellentziindung beim Neugebornen in
Folge von Perforation des Ileums. Virch Arch Pathol
1891; 126: 485-94.
2. Walsh MC, Kliegman RM, Fanaroff AA. Necrotizing
enterocolitis: a practitioner’s perspective. Pediatr Rev
1988; 9: 219-26.
3. Larson HE. Neonatal necrotizing enterocolitis: a neonatal
infection? J Hosp Infection 1988; 11: 334-9.
4. Kosloske AM. A unifying hypothesis of pathogenesis and
prevention of necrotizing enterocolitis. J Pediatr 1990;
117: 68-74.
5. Goldman HI. Feeding and necrotizing enterocolitis. Am J
Dis Child 1980; 134: 553-5.
6. Zabielski PB, Groh-Wargo SL, Moore JJ. Necrotizing
enterocolitis: feeding in endemic and epidemic periods. J
Parenteral Enteral Nutrition 1989; 13: 520^4.
7. Lucas A, Cole TJ. Breast milk and neonatal necrotizing
enterocolitis. Lancet 1990; 336: 1519-23.
8. Clark DA, Miller MJS. Intraluminal pathogenesis of ne-
crotizing enterocolitis. J Pediatr 1990; 117: 64-7.
9. Moomjian AS, Peckham GJ, Fox WW, Pereira GR,
Schaberg DA. Necrotizing enterocolitis - endemic vs. ep-
idemic form. Pediatr Res 1978; 12: 530.
10. Dagbjartsson A, Jóhannsson JH, Halldórsdóttir AB,
Bjarnason G, Biering G. Þarmadrepsbólga nýbura á ís-
landi. Læknablaðið 1993; 79: 383-92.
11. Lui K, Nair A, Giles W, Morris J, John E. Necrotizing
enterocolitis in a perinatal centre. J Pediatr Child Health
1992; 28: 47-9.
12. McKeown RE, Marsh TD, Amarnath U, Garrison CZ,
Addy CL, Thompson SJ, et al. Role of delayed feeding
and of feeding increments in necrotizing enterocolitis. J
Pediatr 1992; 121: 764-70.
13. Kliegman RM. Models of the pathogenesis of necrotizing
enterocolitis. J Pediatr 1990; 117: 2-5.