Læknablaðið - 15.07.1999, Blaðsíða 37

LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85
625
Umræða
Æðagúlar á hálsslagæðakerfinu (carotid
arterial system) eru sjaldgæfir samanborið við
æðagúla annars staðar í æðakerfinu. Æðagúl-
arnir geta verið staðsettir hvar sem er á leið ytri
og innri hálsslagæða. A innri hálsslagæðinni
geta æðagúlar komið fyrir á háls-, klettbeins-
eða innankúpusvæði en æðagúlar á síðast-
nefnda svæðinu eru lang algengastir (1). Þó að
æðagúlar utan höfuðkúpu séu sjaldgæfari þá
geta einkenni þeirra verið margvísleg og
breytileg. Utankúpuæðagúlar eru oftast stað-
settir þar sem hálsslagæðin greinist í innri og
ytri hálsslagæðar (bifurcation a. carotis), en
sjaldgæfari eru æðagúlar á ytri hálsslagæðinni
sem nærir andlit og háls. Einkenni æðagúla á
hálsslagæðum eru breytileg eftir staðsetningu
þeirra (2). Neðst á hálsi lýsa einkenni sér oft
sem „púlserandi" fyrirferð og þá oftast án ann-
arra einkenna svo sem sársauka eða einkenna
frá taugum. Ofar á hálsi geta æðagúlar farið að
hafa áhrif á kok eða barka með kyngingarerfið-
leikum, hæsi eða jafnvel öndunarerfiðleikum.
Þegar æðagúlar liggja upp undir kúpubotni fara
einkenni frá heilataugum nr. VII, IX, X eða XI
að gera vart við sig, mismunandi hverju sinni.
Þessir æðagúlar valda oft sársauka í andliti,
þrýstingseinkennum bakvið auga og verkjum á
hálsi. Astæðan er talin vera nálægð við ofan-
greindar heilataugar ásamt truflun á sympatik-
us brautum til augans, svokallað Horners heil-
kenni en það getur gefið vísbendingu um æða-
gúl í námunda við þessar brautir. Taugar geta
skaddast vegna þrýstings eða blæðinga frá
æðagúlum og er því mikilvægt að hafa þá í
huga sem mismunagreiningu ef sjúklingur
Mynd 5. Inndœling skuggaefnis eftir að coil hefur verið komið
fyrir. Takið eftir að œðagúll fyllist ekki.
kinnholu ásamt því að kinnholan var betur loft-
fyllt og fyrirferðin að mestu horfin (myndir 6
og 7). Vegna þessarar niðurstöðu var ákveðið
að aðhafast ekkert frekar.
Þrátt fyrir ítarlega leit í gagnabönkum lækn-
isfræðinnar fundust ekki neinar upplýsingar
um sambærilegt tilfelli.
Myndir 6 og 7. Fyrirferð í hœgri kinnholu að mestu horfin.