Læknablaðið - 15.07.1999, Síða 65

LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85
649
Farsóttarfréttir
Iðrasýkingar af völdum
kampýlóbakter
Samkvæmt upplýsingum
frá sýkladeild Landspítalans
hefur orðið umtalsverð aukn-
ing á kampýlóbaktersýking-
um sem stafar fyrst og fremst
af innlendu smiti. Aukningar
á kampýlóbaktersýkingum
varð fyrst vart árið 1996 og
náði fjöldi tilfella hámarki ár-
ið 1998 (mynd 1). Ekkert lát
er á þessari aukningu það sem
af er árinu 1999. í flestum til-
vikum er ekki um hópsýking-
ar að ræða heldur stök tilfelli
sem dreifast um landið. Það
getur bent til þess að sýkillinn
breiðist með menguðum mat-
vælum sem dreift er í verslun-
um landsins og valdi sýkingu
þegar matvæli eru matreidd á
ófullnægjandi hátt. Rannsókn-
ir skortir þó mjög á þessu
sviði til þess að skýra orsök
þessa máls. Þó hefur verið
bent á að aukningin á kamp-
ýlóbaktersýkingum sé sam-
hliða aukningu í sölu á fersk-
um kjúklingum (sýkillin þolir
illa frystingu). Einnig er vitað
að hluti kjúklinganna er
mengaður af kampýlóbakter. I
skyndiúttekt heilbrigðiseftir-
lits á höfuðborgarsvæðinu á
ferskum kjúklingum síðastlið-
ið haust kom í ljós að 64%
(14/22) þeirra reyndust sýktir.
Því hefur sóttvarnalæknir
ásamt sýkladeild Landspítal-
ans, Hollustuvernd og yfir-
dýralækni lagt til að gerð
verði umfangsmikil rannsókn
á útbreiðslu iðrasýkinga og
orsökum þeirra hér á landi og
að staðið verði að fræðslu al-
mennings um meðferð mat-
væla.
Kampýlóbakter eða Cam-
pylobacter jejuni hefur nú náð
þeim sessi að vera algengasta
bakterían sem veldur sýking-
um í mönnum á Islandi vegna
mengaðra matvæla. Bakterían
á uppruna sinn í meltingarfær-
um dýra og getur valdið sýk-
ingu í mönnum ef matvæli eru
ekki soðin eða steikt með full-
nægjandi hætti. Þá getur bakt-
erían borist í yfirborðsvatn frá
fuglum og dreifst með þeim
hætti til dýra og manna. I
þremur tilvikum hefur slikt
mengað vatn orsakað hópsýk-
ingar hér á landi svo vitað sé.
Einkenni sýkingar geta ver-
ið missvæsin. Bakterían veld-
ur bólgu í þörmum með niður-
gangi, kviðverkjum, hita,
ógleði og uppköstum, en getur
líka valdið einkennalausri sýk-
ingu. Sýkingin gengur oftast
yfir innan viku án meðferðar,
en getur stundum valdið lang-
varandi fylgikvillum eins og
Fjöldi
250
200-
150-
100-
50-
□ Uppruni erlendis eða óþekktur
■ Uppruni innanlands
24
1990
1991
I
1992 1993
40 49
26 48 44
22 i191
1994 1995 1996 1997
69
Ar
Mynd 1. Fjöldi skráðra tilfella kampýlóbaktersýkinga á árunum 1990-1998.