Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1994, Qupperneq 22

22
LÆKNABLAÐIÐ 1994; 80
Ijóst af reynslu undanfarandi ára að núverandi
skipulag á heilbrigðisstjórn landsins er orðið úrelt
og ófullnœgjandi og best verði fram úr þessu máli
ráðið með því að stofna þriggja manna heilbrigðis-
ráð. Felur hann stjórninni að vinna að þessu.“
Tillagan var samþykkt í einu hljóði en heilbrigðis-
ráð leit aldrei dagsins ljós.
Formannstíð Magnúsar Péturssonar
Á þessum aðalfundi (1933) lýsti formaðurinn,
Guðmundur Hannesson, því yfir að hann væri
ófáanlegur til að taka endurkosningu. Hófst þá
formannstíð Magnúsar Péturssonar héraðslæknis
í Reykjavík. Hin nýja stjórn ákvað þegar eftir
fundinn að gera Guðmund að heiðursfélaga og
var það borið upp til fullnaðarsamþykktar á aðal-
fundi 1934. Magnús sat í stjórn LÍ1930-1951 og var
formaður 1933-1934 og 1935-1951. Hann hefur
trúlega setið lengst allra í stjórn LI og lengst verið
formaður félagsins.
Svo er að sjá sem Island hafi færst nær sviðsljósi
ferðamennskunnar á fjórða tugi aldarinnar. Sum-
arið 1933 kom hingað til lands stór hópur franskra
lækna og sumarið á eftir komu í heimsókn mörg
hundruð þýskir læknar og sinntu bæði Læknafé-
lag íslands og Læknafélag Reykjavíkur móttöku
þessara hópa.
Aðalfundur LÍ 1934 hefur verið nefndur
krabbameinsfundurinn. Þar voru flutt erindi af
íslenskum læknum um krabbamein og krabba-
meinsmeðferð og samþykkt þessi ályktun: „Aðal-
fundur LÍ skorar á heilbrigðisstjórnina að hefja
sem fyrst baráttu gegn krabbameini, sérstaklega að
því er snertir upplýsingar fyrir almenning um háttu
veikinnar sem gœtu leitt til þess að sjúklingar
kœmufyrr til lœkninga en nú er og heitir félagið til
þess aðstoð sinni. “
Stjórnarkosning 1934 varð söguleg. Tveir fengu
flest atkvæði og jafnmörg, sitjandi formaður og
Halldór Hansen. Lögin ákváðu að sá yrði formað-
ur sem flest fengi atkvæði en væru þau jöfn ráði
hlutkesti. Kom upp hlutur Halldórs og var hann
því úrskurðaður rétt kjörinn formaður. Þetta mun
hafa komið flatt upp á hann því að seinna á aðal-
fundinum kvaddi hann sér hljóðs og tilkynnti að
hann gæti ekki fellt sig við að hafa verið kosinn
formaður, þyki sennilegt að hann hafi verið kos-
inn af misskilningi, lýsti því yfir að hann treysti sér
ekki til starfans, segði því af sér formennskunni
og óskaði eftir að varamaður tæki sæti í stjórninni.
Fundarstjóri kvaðst ekki geta tekið þessa afsögn
gilda og væntir þess að stjórnin geti komið sér
saman um hver yrði formaður. Dró þá Halldór
afsögn sína til baka og gegndi formennskunni
fram að aðalfundinum 1935.
Á þessum árum voru sjúkratryggingar mjög til
umræðu. Á aðalfundi 1935 flutti Kristinn Björns-
son læknir erindi unt sjúkratryggingar og birtist
það í Læknablaðinu. í umræðum kom fram uggur
um að almennt og yfirgripsmikið tryggingakerfi
gæti haft neikvæð áhrif, eða eins og einn læknir
orðar það: „í útlöndum hafa tryggingarnar að
mörgu leyti orðið fólkinu og lœknum til óhagrœðis
og demoraliserað þjóðirnar. T.d. vœru Þjóðverjar
í vandrœðum með sínar tryggingar. Sama vœri í
Englandi. “ Enginn hvatti þó til beinnar andstöðu
við væntanlegt almannatryggingakerfi en kosin
var nefnd á fundinum til að fylgjast með sjúkra-
tryggingamálinu á alþingi og leitast við að hafa
áhrif á löggjöf um þetta efni, sem þá var á döfinni,
í þá átt að hún gæti orðið til mestra hagsbóta fyrir
jafnt almenning sem lækna.
Tímabilið á milli aðalfunda 1935 og 1936 er að
líkindum tíðindaminnst í sögu LI ef marka má
skýrslu stjórnar sem flutt var á aðalfundinum
1936. Engin ágreiningsmál á lofti við landstjórn-
ina og heilbrigðisyfirvöld, ekkert kjarastríð í
gangi og félagið siglir kyrran sjó. Og þetta ástand í
herbúðum lækna heldur áfram og það svo mjög að
stjórnin ákveður að sleppa aðalfundinum 1937.
Eitthvað hefur stjórninni verið legið á hálsi fyrir
það og henni borið á brýn hirðuleysi og ódugnað-
ur. Á aðalfundinum 1938 gerir formaðurinn,
Magnús Pétursson, hreint fyrir sínum dyrum
varðandi messufallið árið áður. I fyrsta lagi kveðst
hann vera nokkuð ánægður með það að menn
finni fyrir því og sakni þess að aðalfundur falli
niður því að það bendi nú til þess að einhver hafi
áhuga fyrir félaginu og vænst þykir honum um
það þegar menn sem aldrei hafi sótt fund eða sýnt
félaginu ræktarsemi skuli gremjast yfir slíku. Pað
hafi verið að yfirlögðu ráði sem ákveðið var að
láta fundinn falla niður, segirformaðurinn. Fyrst
og fremst voru það sparnaðarástæður. Aðalfund-
ir undanfarandi ára höfðu verið mjög kostnaðar-
samir, til dæmis hafði aðalfundurinn 1935 kostað
hvorki meira né minna en 840 krónur. En fleira
kom til. Formaðurinn gefur í skyn að mörgum
hafi þótt nóg um þann útlenskubrag sem verið
hefði á undanfarandi fundum. Erlendir gestir á
læknafundum hafi allt verið hinir mætustu læknar
og sumir jafnvel heimsfrægir og flutt íslenskum
læknum hin merkustu fræði. Petta hafi þó verið
orðið hálf sjálfvirkt og því hafi þótt best að stoppa
sjálfvirknina með því að fella niður fund eitt árið.
Á aðalfundinum 1938 voru til umræðu breyt-
ingar á lögum LÍ. Á þessum aðalfundi kemur fyrst
fram umræða, eftir því sem best verður séð, um
breytingu á skipan félagsins. Þar er málflytjandi
Guðmundur Hannesson sem vill eitt allsherjarfé-