Kjarninn - 29.08.2013, Side 12

Allt breytist með Ólafi Ragnari
Árið 1996 var Ólafur Ragnar Grímsson kjörinn forseti. Á
svipuðum tíma var netnotkun að verða almenn og samhliða
varð auðveldara fyrir fólk sem hafði sameiginlega skoðun
á ákveðnum málum að ná saman og mynda fylkingar. Í maí
2004 reyndi í fyrsta sinn af alvöru á það hvort Ólafur Ragnar
myndi nota málskotsréttinn. Þá safnaði félagsskapur sem
kallaði sig Fjölmiðlasambandið 31.752 undirskriftum á tólf
dögum. Hópurinn vildi að Ólafur Ragnar neitaði að undirrita
lög um fjölmiðla sem Alþingi hafði skömmu áður samþykkt,
en þau takmörkuðu eignarhald á fjölmiðlum þannig að
enginn mætti eiga meira en fjórðungshlut í slíkum rekstri.
Annan dag júnímánaðar boðaði forsetinn til blaðamanna-
fundar á Bessastöðum og tilkynnti að hann hefði ákveðið að
staðfesta ekki lögin. Í yfirlýsingu Ólafs Ragnars kom meðal
annars fram að „því miður hefur skort á samhljóminn sem
þarf að vera milli þings og þjóðar í svo mikilvægu máli.
Fjölmiðlar eru sá hornsteinn í lýðræðisskipan og menningu
okkar Íslendinga að ekki er farsælt að varanlega verði djúp
gjá milli þingvilja og þjóðarvilja. Slíka gjá þarf að brúa“.
Ríkisstjórn Davíðs Oddssonar dró lögin síðar til baka og lagði
fram ný. Með því var komið í veg fyrir að málið færi í þjóðar-
atkvæðagreiðslu.
Doði á útrásarárunum
Undirskriftasafnanir um ákveðnar þjóðfélagsbreytingar urðu
ekkert sérlega margar næstu árin, þrátt fyrir sett fordæmi.
Doði sem fylgdi ímyndaðri velsæld útrásaráranna spilaði þar
stórt hlutverk. Undirliggjandi var tilfinning um að Ísland
væri bara hársbreidd frá því að verða ríkasta og besta land í
heimi.
Sú undirskriftasöfnun sem vakti mesta athygli á þessum
tíma var áskorun á dagblaðið DV að breyta ritstjórnarstefnu
sinni. Undir áskorunina, sem hrint var af stað í janúar
2006, skrifuðu 32 þúsund Íslendingar á tveimur dögum.
Undirskrifta söfnunin var hafin í kjölfar þess að barna-
níðingur svipti sig lífi eftir umfjöllun DV um brot hans og
3/09 kjarninn stjórnmál
smelltu til að lesa yfirlýsingu
forsetans þegar hann neitaði
að skrifa undir fjölmiðlalögin