Kjarninn - 01.05.2014, Side 26

08/09 MenntaMál
gafst möguleiki á að merkja við fleiri en einn kost. Rúmlega
20% svarenda hökuðu við þá fullyrðingu að þeir hefðu sætt
gagnrýni af hálfu hagsmunaaðila í atvinnulífi og sjötti hver
sagðist hafa mátt þola gagnrýni frá stjórmálamanni eða
-mönnum við sömu aðstæður. Þegar tekið hefur verið tillit
til þess að einhverjir hökuðu við fleiri en einn kost í spurn-
ingunni kemur í ljós að 42% aðspurðra, sem á annað borð
höfðu rætt við fjölmiðla, höfðu
sætt gagnrýni frá einhverjum
þeirra valdahópa sem spurt var
um. Enn fremur sögðust sex
prósent svarenda hafa fengið
hótun frá stjórnmála manni eða
-mönnum eftir að hafa tjáð sig
sem vísinda- eða fræðimaður við
fjölmiðla í tilteknu máli og sama
hlutfall hafði fengið hótun frá
hagsmunaaðilum í atvinnulífi við
sömu aðstæður.
Þessu til viðbótar voru tæp-
lega sex af hverjum tíu svarenda
frekar eða mjög sammála því að akademísku frelsi fræði- og
vísindamanna á Íslandi stafaði ógn af gagnrýni eða hótunum
frá stjórnmálamönnum, valdafólki í efnahagslífi eða öðrum
hagsmunaaðilum í atvinnulífi en einungis fimmtungur
sagðist ósammála slíkri fullyrðingu. Frekari niðurstöður má
sjá hér til hliðar.
Í athugasemdum í lok könnunar lýsti hluti þátttakenda
áhyggjum af stöðu mála, meðal annars að stjórnmála-
menn græfu markvisst undan sérþekkingu og að viðbrögð
hagsmuna aðila við störfum vísindamanna hefðu áhrif á
nýliðun á tilteknum fræðasviðum. Út frá samtölum við há-
skólafólk og athugasemdum í könnuninni kemur jafnframt
í ljós að margir þekkja til háskólafólks sem orðið hefur fyrir
aðkasti eða þrýstingi eftir að tjáð sig í fjölmiðlum um tiltekin
þjóðfélagsmál.
Ógn við akademískt frelsi
Tæplega sex af hverjum tíu
svarenda voru frekar eða mjög
sammála því að akademísku
frelsi fræði- og vísindamanna
á Íslandi stafaði ógn af gagn-
rýni eða hótunum frá stjórn-
málamönnum, valdafólki eða
öðrum hagsmunaaðilum.