Sagnir - 01.04.1980, Page 5

Sagnir - 01.04.1980, Page 5
agsins, t.d. stjórnmáladeilum. Hið fyrra er auðvitað gott og gilt markmið. En efasemda- maðurinn á þrjú vígi að verjast í. Fyrst spyr hann, hvort ekki megi ná sama árangri eða betri með einhverju allt öðru en . sögu. Næst spyr hann, af hverju ekki sé notuð uppdiktuð saga frekar en sönn; hana mætti betur sníða að hinu gefna markmiði. (Þá svarar þú að slíkt væri siðferðilega rangt, enda gagnslaust þar eð það vekti almenn mótmæli og fyrir- litningu á þvílíkri falssögu. Honum fyndist sú mótbára aðeins lýsa fordómun, annars vegar hjá þér, hins vegar hjá samfél- aginu.)^ Og í þriðja lagi spyr hann, þótt hann fallist á að nota þá sögu sem menn þekki sannasta, hvaða gagn sé að því að halda áfram rannsóknum og finna nýja sögu ennþá sannari; enginn viti fyrirfram að hún þjóni tilganginum betur, kannski bara verr. Sömu þrjár mótbárur eiga við um söguna sem vopn í deil- um, en blæmunur verður á út- færslunni. Fyrst má berja því við, að sagan sé hvorki skil- virkasta leiðin til að koma skoðun á framfæri né best til þess fallin að glæða upplýsta og þroskandi umræðu. Þú, sem pólitískur sagnfræðingur, gæt- ir fallist á það, en sagt þó, að í þínum flokki (eða öðrum skoðanahópi) verði að vera verkaskipting, ekki komist allir að með leiðara í blaðið, og það sé málstaðnum til fram- dráttar að eiga einnig að sagn- fræðinga, sérstaklega af þvi að andstæðingarnir noti mikið sög- uleg rök sem alls ekki standist gagnrýni og mikilsvert sé að fletta ofan af. Einstaklings- sjónarmið, segir þá hinn með fyrirlitningu. Fyrir samfél- agið sem heild væri æskilegast að losa sig við áhugann á for- tíðinni svo að hvorugur aðilinn sæi ástæðu til að flagga sögu- legum rökum og enginn þyrfti annan að leiðrétta. Hinn illi andi bætir því við að sér finnist næsta fáránlegt, ef tilgangurinn sé að þjóna fyrirfram gefinni skoðun eða málstað, að fylgja reglum og venjum sagnfræðinnar um sann- sögli, visst hlutleysi og dreifingu kraftanna á alls kon- ar svið og tímabil. Mótbárur þínar myndi hann allar meta sem fordóma - að þú getir ekki hugsað þér að fara með rangt mál eða illa grundað, og að samfélagið muni ekki taka siíkt gilt. Best fyrir heildina, sagði hann, að báðir aðilar yf- irgæfu hinn fræðilega grund- völl; það gæfi þeim frjálsari hendur, og samfélagið ætti ekki að meta þeim það til lasts, því að þeir eru hvort sem er aðeins að boða skoðun sína, ekki sanna hana (það væri lærdómur af sög- unni, en það tilfelli er þegar afgreitt) . Þriðja mótbaran er svo sú, að boðendur skoðana geti a.m.k. látið sér nægja þann grundvöll sögulegrar þekkingar sem þegar er lagður, og reynt, sannleik- ans vegna, að halda sig á hon- um. Því skyldu menn verja fé og fyrirhöfn til að afla nýrr-

x

Sagnir

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.